توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل نشانه‌های تمدن (قرآن) ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل نشانه‌های تمدن (قرآن) ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل نشانه‌های تمدن (قرآن) ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل نشانه‌های تمدن (قرآن) ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint

ارتباطات فرهنگی و زبانی زیر بنای اولیه تمدن و فرهنگ ، و به دنبال آن برج سازی، توسعه کشاورزی، حکومت ، سدسازی، صنعت ، عمران ، قدرت ، و در آخر هنر را می توان از نشانه های تمدن و فرهنگ شمرد که در قرآن کریم به آنها اشاره شده است.

فهرست مندرجات

۱ – ارتباطات
۱.۱ – معنای سد
۲ – برج سازی
۲.۱ – فرعونیان و برجهای بلند
۳ – توسعه کشاورزی
۳.۱ – زراعتها و باغهای قوم ثمود
۴ – حکومت
۴.۱ – حکومت ذی القرنین
۴.۲ – حکومت ملکه سبا
۴.۳ – حکومت حضرت سلیمان
۴.۴ – حکومت فرعون
۴.۵ – حکومت حضرت داود
۵ – سدسازی
۵.۱ – سدسازی قوم سبا
۵.۲ – سد آهنین ذی القرنین
۶ – صنعت
۶.۱ – کوره آجرسازی فرعون
۶.۲ – چشمه مس مذاب حضرت سلیمان
۷ – عمران
۸ – قدرت
۸.۱ – قدرت ذی القرنین
۸.۲ – لشکر حضرت سلیمان
۸.۳ – قدرت ملکه سبا
۸.۴ – آیات مربوط به قدرت اقوام ستمگر
۹ – هنر
۹.۱ – قصر آبنمای حضرت سلیمان
۹.۲ – تندیس های دوران حضرت سلیمان
۱۰ – پانویس
۱۱ – منبع

ارتباطات

قرآن کریم در مورد ارتباطات فرهنگی و زبانی زیر بنای اولیه تمدن و فرهنگ، چنین می فرماید: «حتی اذا بلغ بین السدین وجد من دونهما قومـا لا یکادون یفقهون قولا؛

[۱] کهف/سوره۱۸، آیه۹۳.

(و همچنان به راه خود ادامه داد) تا به میان دو کوه رسید، و در آنجا گروهی غیر از آن دو را یافت که هیچ سخنی را نمی‌فهمیدند!» (از اینکه ساکنان شمال منطقه فتوحات ذی القرنین به جمله «لایکادون یفقهون قولا» وصف شده‌اند، یعنی «نزدیک بود سخنی را بفهمند»، معلوم می‌شود ارتباطات فرهنگی و شناخت زبانهای زنده دنیا زیر بنای اولیه تمدن است.)

معنای سد

کلمه سد به معنای کوه وهر چیزی است که راه را بند آورد، واز عبور جلوگیری کند. وگویا مراد از دوسد در این آیه دو کوه باشد. ودر جمله «وجد من دونهما قوما» مراد از «من دونهما» نقطهای نزدیک به آن دوکوه است. وجمله «لایکادون یفقهون قولا» کنایه از سادگی وبساطت فهم آنان است.

[۲] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۵۰۳.

‌اشاره به اینکه او به یک منطقه کوهستانی رسید و در آنجا جمعیتی (غیر از دو جمعیتی که در شـرق و غـرب یـافـتـه بـود) مـشـاهـده کـرد کـه از نظر تمدن در سطح بسیار پائینی بودند، چرا که یکی از روشنترین نشانه‌های تمدن انسانی، همان سخن گفتن او است. بـعـضـی نـیز این احتمال را داده‌اند که منظور از جمله «لا یکادون یفقهون قولا» این نیست کـه آنـهـا بـه زبـانهای معروف آشنا نبودند، بلکه آنها محتوای سخن را درک نمی‌کردند، یعنی از نظر فکری بسیار عقب مانده بودند.

[۳] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۵۳۳.

برج سازی

برج سازی جنیان برای سلیمان علیه السلام، نشانه‌ای از تمدن و شکوفایی معماری آن دوران بوده است: «ولسلیمـن الریح غدوها شهر ورواحها شهر واسلنا له عین القطر ومن الجن من یعمل بین یدیه باذن ربه ومن یزغ منهم عن امرنا نذقه من عذاب السعیر• یعملون له ما یشاء من محـریب وتمـثیل وجفان کالجواب وقدور راسیـت اعملوا ءال داوود شکرا وقلیل من عبادی الشکور؛

[۴] سبا/سوره۳۴، آیه۱۲.

[۵] سبا/سوره۳۴، آیه۱۳.

و برای سلیمان باد را مسخر ساختیم که صبحگاهان مسیر یک ماه را میپیمود، و عصرگاهان مسیر یک ماه را، و چشمه مس (مذاب) را برای او روان ساختیم، و گروهی از جن پیش روی او به اذن پروردگار کار میکردند، و هر کدام از آنها از فرمان ما سرپیچی میکرد او را از عذاب آتش سوزان می‌چشاندیم! • آنها هر چه سلیمان میخواست برایش درست میکردند، معبدها، تمثالها، ظروف بزرگ غذا همانند حوضها! و دیگهای ثابت (که از بزرگی قابل حمل و نقل نبود، و به آنها گفتیم: ) ‌ای آل داود شکر (اینهمه نعمت را) بجا آورید، اما عده کمی از بندگان من شکرگذارند!.»

[۶] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۵۴۷.

[۷] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۳۴.

فرعونیان و برجهای بلند

قرآن کریم در مورد تمدن فرعونیان و توانایی آنان در ساختن برجهای بلند می فرماید: «وقال فرعون یـایها الملا ما علمت لکم من الـه غیری فاوقد لی یـهـمـن علی الطین فاجعل لی صرحـا لعلی اطـلع الی الـه موسی وانی لاظنه من الکـذبین؛

[۸] قصص/سوره۲۸، آیه۳۸.

فرعون گفت: ‌ای جمعیت (درباریان! ) من خدائی جز خودم برای شما سراغ ندارم! (اما برای تحقیق بیشتر) ‌ای هامان آتشی بر گل بیفروز! (و آجرهای محکم بساز) و برای من برج بلندی ترتیب ده، تا از خدای موسی خبر گیرم هر چند من گمان می‌کنم او از دروغگویان است!»

[۹] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۵۱.

[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۸۶.

«وقال فرعون یـهـمـن ابن لی صرحـا لعلی ابلغ الاسبـب؛

[۱۱] غافر/سوره۴۰، آیه۳۶.

فرعون گفت: ‌ای هامان! برای من بنای مرتفعی بساز شاید به وسائلی رسم.»

[۱۲] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۵۰۲.

[۱۳] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۱۰۲.

توسعه کشاورزی

توسعه کشاورزی، از نشانه‌های تمدن می باشد: «یوسف ایهاالصدیق افتنا فی سبع بقرت سمان یاکلهن سبع عجاف وسبع سنـبلـت خضر واخر یابسـت لعلی ارجع الی الناس لعلهم یعلمون• قال تزرعون سبع سنین دابـا فما حصدتم فذروه فی سنـبله الا قلیلا مما تاکلون• ثم یاتی من بعد ذلک سبع شداد یاکلن ما قدمتم لهن الا قلیلا مما تحصنون• ثم یاتی من بعد ذلک عام فیه یغاث الناس وفیه یعصرون؛

[۱۴] یوسف/سوره۱۲، آیه۴۶ – ۴۹.

یوسف ‌ای مرد بسیار راستگو درباره این خواب اظهار نظر کن که هفت گاو چاق را هفت گاو لاغر می‌خوردند، و هفت خوشه تر و هفت خوشه خشکیده، تا من به سوی مردم باز گردم تا آنها آگاه شوند• گفت هفت سال با جدیت زراعت می‌کنید، و آنچه را درو کردید – جز کمی که می‌خورید – بقیه را در خوشه‌های خود بگذارید (و ذخیره نمائید)• پس از آن هفت سال سخت (و خشکی و قحطی) می‌آید که آنچه را شما برای آنها ذخیره کرده‌اید می‌خورند جز کمی که (برای بذر ) ذخیره خواهید کرد• سپس سالی فرا می‌رسد که باران فراوان نصیب مردم می‌شود و در آن سال مردم عصیر (میوه‌ها و دانه‌های روغنی) می‌گیرند.»

[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۴۲۵.

[۱۶] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۵۷.

[۱۷] فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۳، ص۲۴.

[۱۸] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۵، ص۴۱۰.

«فاخرجنـهم من جنـت وعیون• وکنوز ومقام کریم؛

[۱۹] شعراء/سوره۲۶، آیه۵۷.

[۲۰] شعراء/سوره۲۶، آیه۵۸.

ولی ما آنها (فرعونیان) را از باغ ها و چشمه‌ها بیرون کردیم• از گنجها و قصرهای مجلل!»

[۲۱] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۸۷.

[۲۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۲۳۸.

زراعتها و باغهای قوم ثمود

«کذبت ثمود المرسلین• اتترکون فی ما هـهنا ءامنین• فی جنـت وعیون• وزروع ونخل طـلعها هضیم• وتنحتون من الجبال بیوتـا فـرهین؛

[۲۳] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۴۱.

[۲۴] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۴۶ – ۱۴۹.

قوم ثمود رسولان (خدا) را تکذیب کردند• آیا شما تصور می‌کنید همیشه در نهایت امنیت ، در نعمتهائی که اینجاست می‌مانید؟• در این باغها و چشمه‌ها! • در این زراعتها و نخلهائی که میوه هایش شیرین و رسیده است• شما از کوهها خانه هائی می‌تراشید و در آن به عیش و نوش می‌پردازید.»

[۲۵] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۴۲۸.

[۲۶] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۳۰۳.

«او لم یسیروا فی الارض فینظروا کیف کان عـقبه الذین من قبلهم کانوا اشد منهم قوه واثاروا الارض وعمروها اکثر مما عمروها وجاءتهم رسلهم بالبینـت فما کان الله لیظلمهم ولـکن کانوا انفسهم یظلمون؛

[۲۷] روم/سوره۳۰، آیه۹.

آیا در زمین سیر نکردند و ببینند عاقبت کسانی که قبل از آنها بودند چگونه شد؟، آنها نیروئی بیش از اینان داشتند، و زمین را (برای زراعت و آبادی) دگرگون ساختند، و بیش از آنچه اینان آباد کردند، عمران نمودند، و پیامبرانشان با دلائل روشن به سراغشان آمدند (اما آنها انکار کردند و کیفر خود را دیدند) خداوند هرگز به آنها ستم نکرد، آنها به خودشان ستم می‌کردند.»

[۲۸] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۲۳۹.

[۲۹] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۳۷۳.

«کم ترکوا من جنـت وعیون• وزروع ومقام کریم؛

[۳۰] دخان/سوره۴۴، آیه۲۵.

[۳۱] دخان/سوره۴۴، آیه۲۶.

چه بسیار باغها و چشمه‌ها که از خود به جای گذاشتند• و زراعتها و قصرهای جالب و گرانقیمت!»

[۳۲] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۱۳.

[۳۳] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۱۷۶.

حکومت

برخورداری از حکومت، نشانه تمدن می باشد: «وقال الملک انی اری سبع بقرت سمان یاکلهن سبع عجاف وسبع سنـبلـت خضر واخر یابسـت یـایها الملا افتونی فی رءیـی ان کنتم للرءیا تعبرون؛

[۳۴] یوسف/سوره۱۲، آیه۴۳.

ملک گفت من در خواب دیدم هفت گاو چاق را که هفت گاو لاغر آنها را می‌خورند، و هفت خوشه سبز و هفت خوشه خشکیده (که خشکیده‌ها بر سبزها پیچیدند و آنها را از بین بردند) ‌ای جمعیت اشراف! درباره خواب من نظر دهید اگر خواب را تعبیر می‌کنید! .»

[۳۵] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۵۲.

[۳۶] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۴۲۲.

حکومت ذی القرنین

«ویسـلونک عن ذی القرنین قل ساتلوا علیکم منه ذکرا• انا مکنا له فی الارض وءاتینـه من کل شیء سببـا• قالوا یـذا القرنین ان یاجوج وماجوج مفسدون فی الارض فهل نجعل لک خرجـا علی ان تجعل بیننا وبینهم سدا• قال ما مکنی فیه ربی خیر فاعینونی بقوه اجعل بینکم وبینهم ردمـا• ءاتونی زبر الحدید حتی اذا ساوی بین الصدفین قال انفخوا حتی اذا جعله نارا قال ءاتونی افرغ علیه قطرا؛

[۳۷] کهف/سوره۱۸، آیه۸۳.

[۳۸] کهف/سوره۱۸، آیه۸۴.

[۳۹] کهف/سوره۱۸، آیه۹۴ – ۹۶.

و از تو در باره « ذو القرنین » سؤال می‌کنند، بگو به زودی گوشه‌ای از سرگذشت او را برای شما بازگو خواهم کرد• ما به او در روی زمین قدرت و حکومت دادیم و اسباب هر چیز را در اختیارش نهادیم• (آن گروه به او) گفتند‌ای ذو القرنین یأجوج و مأجوج در این سرزمین فساد می‌کنند آیا ممکن است ما هزینه‌ای برای تو قرار دهیم که میان ما و آنها سدی ایجاد کنی؟ • (ذو القرنین) گفت: آنچه را خدا در اختیار من گذارده بهتر است (از آنچه شما پیشنهاد می‌کنید) مرا با نیروئی یاری کنید، تا میان شما و آنها سد محکمی ایجاد کنم• قطعات بزرگ آهن برای من بیاورید (و آنها را به روی هم چیند) تا کاملا میان دو کوه را پوشانید، سپس گفت ( آتش در اطراف آن بیافروزید و) در آتش بدمید، (آنها دمیدند) تا قطعات آهن را سرخ و گداخته کرد، گفت (اکنون) مس ذوب شده برای من بیاورید تا به روی آن بریزم.»

[۴۰] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۴۹۸.

[۴۱] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۵۰۳.

[۴۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۵۲۶.

[۴۳] فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۳، ص۲۵۸.

[۴۴] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۶، ص۳۷۸.

حکومت ملکه سبا

«فمکث غیر بعید فقال احطت بما لم تحط به وجئتک من سبا بنبا یقین• انی وجدت امراه تملکهم واوتیت من کل شیء ولها عرش عظیم؛

[۴۵] نمل/سوره۲۷، آیه۲۲.

[۴۶] نمل/سوره۲۷، آیه۲۳.

چندان طول نکشید (که هدهد آمد و) گفت من بر چیزی آگاهی یافتم که تو بر آن آگاهی نیافتی من از سرزمین سبأ یک خبر قطعی برای تو آورده ام• من زنی را دیدم که بر آنها حکومت می‌کند و همه چیز در اختیار داشت (مخصوصا) تخت عظیمی دارد.»

[۴۷] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۴۴۰.

[۴۸] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۵۰۵.

حکومت حضرت سلیمان

«قال رب اغفر لی وهب لی ملکـا لا ینـبغی لاحد من بعدی انک انت الوهاب• فسخرنا له الریح تجری بامره رخاء حیث اصاب• والشیـطین کل بناء وغواص• وءاخرین مقرنین فی الاصفاد؛

[۴۹] ص/سوره۳۸، آیه۳۵ – ۳۸.

گفت: پروردگارا مرا ببخش، و حکومتی به من عطا کن که بعد از من سزاوار هیچکس نباشد، که تو بسیار بخشنده ای• ما باد را مسخر او ساختیم تا مطابق فرمانش به نرمی حرکت کند، و به هر جا او می‌خواهد برود • و شیاطین را مسخر او ساختیم، هر بناء و غواصی از آنها•و گروه دیگری (از شیاطین) را در غل و زنجیر (تحت سلطه او) قرار دادیم.»

[۵۰] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۱۱.

[۵۱] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۲۸۲.

«قالت ان الملوک اذا دخلوا قریه افسدوها وجعلوا اعزه اهلها اذله وکذلک یفعلون• ارجع الیهم فلناتینهم بجنود لا قبل لهم بها ولنخرجنهم منها اذله وهم صـغرون• قال یـایها الملؤا ایکم یاتینی بعرشها قبل ان یاتونی مسلمین• فلما جاءت قیل اهـکذا عرشک قالت کانه هو واوتینا العلم من قبلها وکنا مسلمین؛

[۵۲] نمل/سوره۲۷، آیه۳۴.

[۵۳] نمل/سوره۲۷، آیه۳۷.

[۵۴] نمل/سوره۲۷، آیه۳۸.

[۵۵] نمل/سوره۲۷، آیه۴۲.

گفت: پادشاهان هنگامی که وارد منطقه آبادی شوند آن را به فساد و تباهی می‌کشند و عزیزان آنجا را ذلیل می‌کنند، (آری) کار آنها همین گونه است•به سوی آنها بازگرد (و اعلام کن) با لشکرهائی به سراغ آنها می‌آئیم که قدرت مقابله با آن را نداشته باشند، و آنها را از آن (سرزمین آباد) به صورت ذلیلان و در عین حقارت بیرون می‌رانیم• (سلیمان) گفت، ‌ای بزرگان! کدامیک از شما توانائی دارید تخت او را پیش از آنکه خودشان نزد من آیند برای من بیاورید؟! • هنگامی که او آمد گفته شد آیا تخت تو اینگونه است؟ (در پاسخ) گفت: گویا خود آن است! و ما پیش از این هم آگاه بودیم و اسلام آورده بودیم!.»

حکومت فرعون

«وقال فرعون یـایها الملا ما علمت لکم من الـه غیری فاوقد لی یـهـمـن علی الطین فاجعل لی صرحـا لعلی اطـلع الی الـه موسی وانی لاظنه من الکـذبین؛

[۵۶] قصص/سوره۲۸، آیه۳۸.

فرعون گفت: ‌ای جمعیت (درباریان! ) من خدائی جز خودم برای شما سراغ ندارم! (اما برای تحقیق بیشتر) ‌ای هامان آتشی بر گل بیفروز! (و آجرهای محکم بساز) و برای من برج بلندی ترتیب ده، تا از خدای موسی خبر گیرم هر چند من گمان می‌کنم او از دروغگویان است!»

[۵۷] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۵۱.

[۵۸] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۸۶.

حکومت حضرت داود

«اصبر علی ما یقولون واذکر عبدنا داوود ذا الاید انه اواب• وشددنا ملکه وءاتینـه الحکمه وفصل الخطاب؛

[۵۹] ص/سوره۳۸، آیه۱۷.

[۶۰] ص/سوره۳۸، آیه۲۰.

در برابر آنچه می‌گویند شکیبا باش، و به خاطر بیاور بنده ما داود صاحب قدرت و توبه کار را• و حکومت او را استحکام بخشیدیم، هم دانش به او دادیم و هم داوری عادلانه.»

[۶۱] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۸۸.

[۶۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۲۳۷.

[۶۳] فیض کاشانی، محسن، تفسیر صافی، ج۴، ص۲۹۳.

[۶۴] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۸، ص۳۴۹.

«ونادی فرعون فی قومه قال یـقوم الیس لی ملک مصر وهـذه الانهـر تجری من تحتی افلا تبصرون؛

[۶۵] زخرف/سوره۴۳، آیه۵۱.

فرعون در میان قوم خود ندا داد و گفت: ‌ای قوم من! آیا حکومت مصر از آن من نیست، و این نهرها تحت فرمان من جریان ندارد؟ آیا نمی‌بینید؟!»

سدسازی

سدسازی قوم سبا

سدسازی قوم سبا و مهار آب، نشانه تمدن آنان بوده است: «لقد کان لسبا فی مسکنهم ءایه جنتان عن یمین وشمال کلوا من رزق ربکم واشکروا له بلده طیبه ورب غفور• فاعرضوا فارسلنا علیهم سیل العرم وبدلنـهم بجنتیهم جنتین ذواتی اکل خمط واثل وشیء من سدر قلیل؛

[۶۶] سبا/سوره۳۴، آیه۱۵.

[۶۷] سبا/سوره۳۴، آیه۱۶.

برای قوم سبا در محل سکونتشان نشانه‌ای (از قدرت الهی) بود، دو باغ (عظیم و گسترده) از راست و چپ (با میوه‌های فراوان، به آنها گفتیم) از روزی پروردگارتان بخورید و شکر او را بجا آورید، شهری است پاک و پاکیزه و پروردگاری آمرزنده (و مهربان)• اما آنها (از خدا) روی گردان شدند، و ما سیل ویرانگر را بر آنها فرستادیم و دو باغ (پر برکت ) شان را به دو باغ (بی ارزش) با میوه‌های تلخ، و درختان شوره گز، و اندکی درخت سدر مبدل ساختیم! »(مفسران برآنند که قوم سبا بین دو کوه سدی ساخته بودند که در نتیجه سیل ویرانگر خراب شد و باغهای آنان نابود گردید.

[۶۸] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۸، ص۲۰۹.

)

[۶۹] طباطبائی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۵۴۸.

[۷۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۵۸.

سد آهنین ذی القرنین