فایل ورد کامل مبانی نظری ویژگیهای شغلی

ویژگی های شغل

پیش درآمد نگرش ویژگی های شغل مطالعات ترنر و لارنس بود. آنها به منظور سنجش واکنش کارکنان در برابر شغل های مختلف یک پروژه بزرگ را به مورد اجرا گذاردند. ایشان عقیده داشتند که کارکنان شغل های پیچیده و پر تلاش را به شغل های یکنواخت و کسالت آور ترجیح می دهند و معتقدند که پیچیدگی شغل، رضایت و حضور کارکنان را به دنبال خواهد داشت (مورهد گریفین،۱۳۸۲ :۱۹۹).

ویژگی های شغل اشاره به چگونگی فعالیت ها، وظایف، تکالیف و ابعاد مختلف یک شغل دارد. بعضی از مشاغل، متعارف و جاری هستند زیرا فعالیت های آنها یک دست شده و تکراری می باشند و بعضی دیگر غیر معمول؛ بعضی ها نیاز به مهارت های گوناگون دارند و بعضی دیگر میدان عملی محدود؛ بعضی ها کارمند را با واداشتن به تبعیت دقیق از روند ها خسته می کنند و بعضی دیگر به کارمندان آزادی عمل برای انجام دادن کار به میل خود می دهند. بعضی از کارها زمانی بیشترین توفیق را به همراه دارند که به وسیله گروهی از کارمندان به صورت جمعی صورت بگیرند و بعضی دیگر به وسیله افرادی که در اصل مستقلاً کار می کنند.

نظریه های مرتبط با ویژگی های شغل

راه یا شیوه ای که کارها درهم آمیخته می شود تا مشاغل فردی به وجود آید بر عملکرد و رضایت شغلی کارکنان اثر می گذارد. در این بخش در زمینه ویژگی های شغل تئوری هایی را مطرح می کنیم.

مدل خصوصیات ویژه شغل

در این شیوه از طراحی شغل یک سری خصوصیاتی در شغل مانند تنوّع در وظایف، استقلال و اختیار کافی در انجام شغل، روابط متقابل با سایر مشاغل و مسئولیت و مهارت کافی در شغل می تواند موجب انگیزش شاغلین گردد. در مطالعه دیگری به خصوصیاتی از قبیل احساس هویت در کار، وجود بازخورد در شغل ها، ارتباط کافی و صمیمانه با سایرین، تنوّع در شغل، استقلال و اختیار اشاره شده و وجود این گونه از عوامل در شغل موجد انگیزش شناخته شده اند.

این مدل مشخص می کند چگونه می توان شغل ها را طراحی مجدد کرد که کارکنان خود و شغل خود را مهم بدانند و به عبارتی احساس اهمیت کنند (طوسی راد، ۱۳۸۱).

بطور مشخص این مدل بر این نظر تاکید دارد که غنی کردن عناصر معین مشاغل در تغییر حالات روانی افراد موثر بوده و اثر بخشی فعالیت آنان را افزایش دهد. لازم بذکر است که این مدل برای تشریح رفتار افرادی موثر است که از درجه نیاز بالایی برای رشد و توسعه کاری برخوردار می باشند. بر اساس این مدل هر شغل را می توان بر حسب پنج بعد اساسی یا هسته ای تشریح کرد این پنج بعد عبارتند از :

تنوّع مهارت، هویت تکلیف یا وظیفه، اهمیّت تکلیف، استقلال در کار و بازخورد.

تئوری ویژگی های شغلی

در رشته رفتار سازمانی، این واقعیت ها از چشم پژوهشگران پنهان نمانده است. آنها تئوری ویژگی های شغلی را ارایه کرده اند تا بتوانند ویژگی های شغل ها، ترکیب این ویژگی ها در یکدیگر و رابطه ویژگی های شغلی با انگیزه کارکنان، رضایت شغلی و عملکرد آنان را شناسایی ومعرفی کنند(رابینز، ۱۳۸۳، ۹۲۶ ).

هاکمن با همکاری الدهام و با استفاده از نتایج مربوط به مطالعات تفاوت های فردی، تئوری ویژگی های شغل را ارائه داد. از نظر هاکمن و الدهام حالات روانی حساس هسته اصلی تئوری را تشکیل می دهند. به عقیده آنها حالات مزبور نشان دهنده چگونگی واکنش فرد نسبت به وظیفه خود تحت تاثیر ویژگی های شغل می باشد. آنها حالات روانی حساس را به شرح زیر تعریف کرده اند:

۱. معنی دار بودن کار :

۲. پذیرش مسئولیت نتایج کار :

۳. آگاهی از نتایج۵:

فایل ورد کامل مبانی نظری ویژگیهای شغلی
فهرست مطالب

ویژگی های شغلی:

نظریه های مرتبط با ویژگی های شغلی

مدل خصوصیات ویژه شغل

تئوری ویژگی های شغل

نظریه ویژگی های ضروری شغل

الگوی ویژگی های شغلی

طراحی مجدد مشخصه های شغل

ایجاد شرایط لازم جهت انگیزش درونی

مشخصه ها یا ابعاد مختلف شغلی

با معنی تلقی نمودن کار

احساس مسئولیت

آگاهی از نتایج انجام کار

توان انگیزشی شغل یا MPS

عوامل و عناصر تعدیل کننده

دانش و مهارت

شدت نیاز به رشد

رضایت ناشی از عوامل مربوط به زمینه شغل

نتایج وپیامدهای طراحی مجدد شغل

اثر بخشی کار

کاهش نسبت غیبت و ترک خدمت

اقدامات موثر جهت ارتقا ابعاد پنج گانه شغلی

ترکیب وظایف

تشکیل واحد های طبیعی کار۱

برقراری ارتباط با ارباب رجوع یا مشتری

گسترش عمودی مشاغل

باز نمودن کانالهای بازخورد

منابع تحقیق

فایل ورد کامل مبانی نظری ویژگیهای شغلی
فهرست اشکال

شکل ۲-۵: نتایج توان انگیزشی شغل بعنوان تابعی از مهارت و دانش کارکنان۹۲

شکل ۲-۶: اثر تعدیل کنندگی شدت نیاز به رشد۹۴

شکل ۲-۷: روابط موجود بین رضایت ناشی از عوامل زمینه ای شغل و شدت نیاز به رشد۹۷

شکل ۲-۸: مدل مشخصه های شغلی هاکمن و الدهام۹۹

شکل ۲-۹: مدل کامل مشخصه های شغلی۱۰۵

شکل ۲-۱۰: مدل مفهومی تعهد سازمانی و ویژگی های شغلی۱۰۶