مهسا فایل |
سایت دانلود فایل پاورپوینت کامل جمرات سهگانه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
در حال بارگذاری
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت کامل جمرات سهگانه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جمرات سهگانه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت کامل جمرات سهگانه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :
جمرات
مقالات مرتبط: جمرات (دانشنامهحج).
جَمْرَه، نام سه محل مخصوص در سرزمین منا که حاجیان در روزهای معینی به سوی آنها سنگ میاندازند.
فهرست مندرجات
۱ – معانی جمره
۱.۱ – در لغت
۱.۲ – در اصطلاح
۲ – تعداد جمرات
۳ – موقعیت جغرافیایی جمرات
۳.۱ – موقعیت جمرات نسبت به هم
۳.۲ – ستونهای فعلی
۳.۳ – حوضچهها
۳.۴ – کوه پشت جمره عقبه
۳.۵ – گسترش محدوده رمی
۴ – معانی رمی در لغت و اصطلاح
۵ – پیشینه رمی جمرات
۶ – عمل عبادی بودن رمی
۷ – اسرار و حکمتهای رمی
۷.۱ – ابراز خشم و انزجار
۷.۲ – توضیحات عرفانی
۸ – حکم رمی در حج تمتع
۹ – مراد از جمرات
۹.۱ – نظر فقهای اهل سنت
۹.۲ – زمین اطراف ستونها
۹.۳ – ستونهای سنگی
۹.۴ – حوضچهها
۹.۵ – ستون یا موضع آن
۱۰ – زمان وجوب رمی جمرات
۱۱ – شرایط صحت رمی
۱۲ – زمان رمی جمره عقبه
۱۲.۱ – نظر فقهای امامی
۱۲.۲ – نظر مذاهب اهل سنت
۱۳ – شرایط سنگریزههای رمی
۱۴ – نوع وجوب رمی جمرات
۱۵ – جمره از نگاه احادیث
۱۵.۱ – به معنای محل اجتماع سنگریزه
۱۵.۱.۱ – حدیث اول
۱۵.۱.۲ – حدیث دوم
۱۵.۱.۳ – حدیث سوم
۱۵.۱.۴ – حدیث چهارم
۱۵.۱.۵ – حدیث پنجم
۱۵.۱.۶ – حدیث ششم
۱۵.۱.۷ – حدیث هفتم
۱۵.۲ – جمره به معنای ستون
۱۵.۲.۱ – حدیث اول
۱۵.۲.۲ – مناقشه در استدلال
۱۵.۲.۳ – حدیث دوم
۱۵.۲.۳.۱ – نقد و بررسی
۱۵.۳ – نتیجه بحث روایی
۱۶ – فهرست منابع
۱۷ – پانویس
۱۸ – منبع
۱ – معانی جمره
۱.۱ – در لغت
جَمْرَه (جمع آن جَمَرات و جِمار) واژهای عربی است که به معنای قطعه سوزان آتش، قبیلهای که سیصد سوار داشته باشد، سنگریزه و جز اینها به کار رفته است.
به گفته واژه شناسان، ریشه ج م ر بر تجمع و گرد آمدن دلالت دارد.
[۱] خلیل بن احمد، کتاب العین، ذیل «جمر»، چاپ مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم.
[۲] ابن فارس، ذیل «جمر».
[۳] ابن اثیر، النهایه فیغریب الحدیث و الاثر، ذیل «جمر»، چاپ محمود محمد طناحی و طاهر احمد زاوی، بیروت/۱۹۶۳، چاپافست قم ش.
۱.۲ – در اصطلاح
در اصطلاح متون دینی، جمرات یا جمرات ثلاث، نام سه محل مخصوص در سرزمین مناست که با ستونهای سنگی مشخص شده است و از آنرو به آنها جَمْره گفته میشود که محل تجمع سنگریزههایی هستند که حاجیان به سوی آنها پرتاب میکنند یا بدین سبب که توده سنگریزه (جِمار) به سوی آنها پرتاب میشود یا از آنرو که مردم گرد آنها جمع میشوند.
[۴] ابن اثیر، النهایه فیغریب الحدیث و الاثر ، ذیل «جمر»، چاپ محمود محمد طناحی و طاهر احمد زاوی، بیروت/۱۹۶۳، چاپافست قم ش.
[۵] ابن منظور، لسان العرب، ذیل «جمر».
[۶] ابن حجر عسقلانی، فتحالباری: شرح صحیح البخاری، ج۳، ص۴۶۴، بیروت: دار المعرفه،) بیتا (.
۲ – تعداد جمرات
نخستین جمره از سمت منا به طرف مکه، جمره اوُلی است که صغری و دنیا نیز خوانده شده است.
دومین ستون، جمره وُسطی و آخرین آنها جمره عَقَبه است که به نظر برخی سرحد منا با مکه به شمار میرود و کُبری، عُظْمی و قُصْوی نیز نامیده شده است.
[۷] کلینی، اصول کافی، ج۴، ص۴۷۴۴۷۵.
[۸] حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۸.
[۹] حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۶۶.
[۱۰] حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۷۳.
[۱۱] حسین بن محمد تقی نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۰، ص۶۸، قم ۱۴۰۷۱۴۰۸.
[۱۲] ابراهیم رفعت باشا، مرآه الحرمین، ج۱، ص۳۲۲، او، الرحلات الحجازیه و الحج و مشاعره الدینیه، بیروت، دارالمعرفه،) بیتا (.
[۱۳] الموسوعه الفقهیه، کویت: وزاره الاوقاف و الشئون الاسلامیه، ج۲۳، ص۱۵۰، ج۱۵، ۱۴۰۸/۱۹۸۸، ج۱۷، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج ۲۳، ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۳ – موقعیت جغرافیایی جمرات
۳.۱ – موقعیت جمرات نسبت به هم
فاصله تقریبی جمره دوم با جمره اول ۱۵۶ متر و فاصله آن با جمره عقبه ۱۱۶ متر است.
[۱۴] ابراهیم رفعت باشا، مرآه الحرمین، ج، ص ۳۴۲، او، الرحلات الحجازیه و الحج و مشاعره الدینیه، بیروت، دارالمعرفه،) بیتا (.
[۱۵] محمد بن اسحاق فاکهی، اخبار مکه فی قدیم الدهر و حدیثه، ج۴، ص۳۰۷، چاپ عبدالملک بن عبداللّه بن دهیش، بیروت ۱۴۱۹/۱۹۹۸.
[۱۶] محمد الیاس عبدالغنی، تاریخ مکه المکرمه قدیماً و حدیثاً، ج۱، ص۱۱۲، مدینه ۱۴۲۲/۲۰۰۱.
از برخی منابع بر میآید که در صدر اسلام در محل جمره عقبه درختی وجود داشته
[۱۷] ابن سیدالناس، عیون الاثر فی فنون المغازی و الشمائل و السیر، ج۲، ص۳۶۴، چاپ محمد عید خطراوی و محییالدین مستو، مدینه ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
که بعدها از میان رفته است.
[۱۸] محمد بن اسحاق فاکهی، اخبار مکه فی قدیم الدهر و حدیثه، ج۴، ص۲۵۴، چاپ عبدالملک بن عبداللّه بن دهیش، بیروت ۱۴۱۹/۱۹۹۸.
اطراف جمره اول و دوم از ابتدا کاملاً باز و پرتاب کردن سنگ
[۱۹] مجله البحوث الاسلامیه، ش (محرّم ـ جمادیالثانیه).
از چهار طرف به سوی آنها ممکن بوده است، اما جمره عقبه تنها از یک سو قابل رمی بوده، زیرا کوهی کم ارتفاع، به طول تقریبی یکصد متر، در پشت آن قرار داشته است.
[۲۰] ابراهیم رفعت باشا، مرآه الحرمین، ج۱، ص۴۸، او، الرحلات الحجازیه و الحج و مشاعره الدینیه، بیروت، دارالمعرفه،) بیتا (.
[۲۱] محمد طاهر کردی، التاریخ القویم لمکه و بیت اللّه الکریم، ج۳، جزء ۵، ص۲۹۴، بیروت/۲۰۰۰.
بنا بر بعضی احادیث، پیامبر اکرم در حجه الوداع، در حالی که شانه چپشان به سمت مکه و شانه راستِ ایشان به سوی منا بود، به سوی جمره عقبه سنگریزه افکند.
[۲۲] محمد بن عبداللّه ازرقی، اخبار مکه و ما جاء فیها منالاثار، ج۱، ص۳۰۳، چاپ رشدی صالح ملحس، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، چاپ افست قم ۱۳۶۹ ش.
[۲۳] ابن سیدالناس، عیون الاثر فی فنون المغازی و الشمائل و السیر، ج۲، ص۳۶۴، چاپ محمد عید خطراوی و محییالدین مستو، مدینه ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
۳.۲ – ستونهای فعلی
زمان ساخت ستونهای فعلی جمرات، به درستی معلوم نیست.
به نظر برخی،
[۲۴] محمد طاهر کردی، التاریخ القویم لمکه و بیت اللّه الکریم، ج۳، جزء ۵، ص۲۹۴، بیروت/۲۰۰۰.
[۲۵] ناصر مکارم شیرازی، «تحقیقی جدید درباره رمی جمرات»، ج۱، ص۳۹ـ۴۰، میقات حج، ش ۳۹ (بهار ۱۳۸۱).
[۲۶] ناصر مکارم شیرازی، «تحقیقی جدید درباره رمی جمرات»، ج۱، ص ۴۳، میقات حج، ش ۳۹ (بهار ۱۳۸۱).
این ستونها در زمان پیامبر اکرم و امامان علیهم السلام وجود نداشته و بعدها، به عنوان نشانههایی برای محل رمی حاجیان، ساخته شدهاند.
این نکته مسلّم است که در گذر زمان در شکل و اندازه ستونها تغییراتی ایجاد شده است، از جمله به گزارش ازرقی،
[۲۷] محمد بن عبداللّه ازرقی، اخبار مکه و ما جاء فیها منالاثار، ج۱، ص۲۹۸ـ۳۰۳، چاپ رشدی صالح ملحس، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، چاپ افست قم ۱۳۶۹ ش.
در سال ۲۴۰ جمره عقبه، بر اثر بارانهای پاییزی، ویران شد و شخصی به نام اسحاق بن سَلَمه به دستور متوکل عباسی (حک: ۲۳۲ـ۲۴۷) آن را بازسازی کرد.
همچنین در ۲۴۱، به سبب کثرت سنگریزهها و غفلت از پاکسازی آنها، نزدیک بود جمره عقبه از انظار پنهان شود، اما اسحاق بن سلمه سنگها را جمع کرد و در پشت جمره دیواری بلند ساخت تا کسی نتواند از آن سو این جمره را رمی کند.
این دیوار در طی زمان بارها تجدید بنا شد.
[۲۸] محمد طاهر کردی، التاریخ القویم لمکه و بیت اللّه الکریم، ج۳، جزء ۵، ص۲۹۶-۲۹۷، بیروت/۲۰۰۰.
ابن جُبَیر (متوفی) از وجود نشانههایی برای جمرات سهگانه در عصر خود گزارش داده است.
[۲۹] ابن جبیر، رحله ابن جبیر، ج۱، ص۱۷، بیروت.
۳.۳ – حوضچهها
پس از ۱۲۹۲، برای توسعه دایره رمی و کاستن از ازدحام حاجیان، در اطراف ستونها حوضچههایی مدور احداث شد؛ البته حوضچه جمره عقبه، به سبب دیوار پشت آن، نیم دایره بود.
[۳۰] محمد الیاس عبدالغنی، تاریخ مکه المکرمه قدیماً و حدیثاً، ج۱، ص، مدینه ۱۴۲۲/۲۰۰۱.
۳.۴ – کوه پشت جمره عقبه
در ۱۳۷۶/۱۳۳۶ ش، عبداللّه بن عمر دهیش، رئیس محاکم شرع مکه، برای وسعت بخشیدن به راه حجاج، فتوا داد که تخریب کوه پشت جمره عقبه مجاز است، مشروط بر آن که پرتاب سنگ از آن سو صورت نگیرد؛ از این رو، حکومت عربستان سعودی در همان سال دیواری به طول تقریبی شش متر، عرض چهار متر و ارتفاع دو متر بنا کرد، تا رمی حاجیان از این سو صورت نگیرد.
[۳۱] محمد طاهر کردی، التاریخ القویم لمکه و بیت اللّه الکریم، ج۳، جزء ۵، ص۲۹۶ـ۲۹۷، بیروت/۲۰۰۰.
بعدها این دیوار برداشته شد و امکان رمی جمره عقبه از هر چهار سو فراهم گردید.
[۳۲] مهدی پیشوایی و حسین گودرزی، «جمرات کجاست؟»، ج۱، ص۱۷، میقات حج، ش ۹ (پاییز ۱۳۷۳).
۳.۵ – گسترش محدوده رمی
به سبب محدود بودن زمانِ رمی و شدت ازدحام حجاج در آن هنگام، در سالهای اخیر این مناسک با تلفات همراه بوده و از این رو حکومت عربستان سعودی بارها محدوده رمی جمرات را گسترش داده است، از جمله بعد از ۱۳۴۳ ش / ۱۳۸۳ مسیر حرکت حاجیان را به سوی جمرات دو طبقه کردند
[۳۳] محمد الیاس عبدالغنی، تاریخ مکه المکرمه قدیماً و حدیثاً، ج۱، ص۱۱۱ـ۱۱۲، مدینه ۱۴۲۲/۲۰۰۱.
در سالهای بعد نیز، به جای ستونهای سه گانه، دیوارهایی به طول تقریبی ۲۲ متر احداث شده است تا پرتاب سنگ آسانتر صورت گیرد.
[۳۴] خبرگزاری مهر، ۲۹/۱۰/۱۳۸۳.
پس از موسم حج سال ۱۳۸۴ ش/ ۱۴۲۶، نیز اجرای طرح تأسیس پل جدید، در چهار طبقه آغاز شده است.
[۳۵] جسر الجمرات الجدید: نقله نوعیه فی مفهوم اداره الحشود البشریه»، الحج و العمره، ، ص۴۶ـ۴۷، سال۶۱، ش ۲ (صفر ۱۴۲۷).
[۳۶] ترجمه فارسی «جسر الجمرات الجدید»، «احداث پل جدید جمرات: تحولی در مفهوم مدیریت اجتماعات بزرگ انسانی»، ج۱، ص۱۳۶ـ۱۴۸، ترجمه مهدی سرحدی، میقات حج، ش ۵۵ (بهار ۱۳۸۵).
۴ – معانی رمی در لغت و اصطلاح
رَمْی در لغت به معنای پرتاب کردن و انداختن است
[۳۷] ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه.
[۳۸] محمد بن یعقوب فیروزآبادی، ترتیب القاموس المحیط، ذیل واژه، چاپ طاهر احمد زاوی، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
[۳۹] فخرالدین بن محمد طریحی، مجمع البحرین، ذیل واژه، چاپ احمد حسینی، تهران ۱۳۶۲ ش.
و رمی جمرات در اصطلاح فقها، پرتاب کردن سنگریزه به سمت جمرات سهگانه در مراسم حج است.
[۴۰] احمد فتحاللّه، معجم الفاظ الفقه الجعفری، ج۱، ص۲۱۲، دمام ۱۴۱۵/۱۹۹۵.
[۴۱] وهبه مصطفی زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلّته، ج۳، ص۲۲۵۲، دمشق ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۵ – پیشینه رمی جمرات
مُفاد احادیث در خصوص پیشینه تاریخی رمی جمرات، متفاوت است.
برخی احادیث آن را به زمان حضرت آدم علیهالسلام رسانده و در واقع، بخشی از مناسکی به شمار آوردهاند که به موجب آن خدا توبه آن حضرت را پذیرفت.
[۴۲] ابن بابویه، عللالشرایع، ج۲، ص۴۰۰۴۰۱، نجف ۱۳۸۶/۱۹۶۶، چاپافست قم (بیتا).
[۴۳] حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۲۲۷۲۲۹.
[۴۴] حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۵.
احادیثی دیگر، رمی جمرات را از جمله آموزشهای جبرئیل به حضرت ابراهیم علیهالسلام هنگام تعلیم مناسک حج دانسته و ظاهر شدن شیطان بر آن حضرت در محل جمرات سهگانه و سنگ انداختن ایشان به سوی او را آغاز پیدایش این سنّت شمردهاند.
برخی احادیث از ظهور شیطان بر حضرت ابراهیم، هنگام مأموریت ذبح اسماعیل، سخن گفتهاند
[۴۵] سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج۱۰، ص۶۸ـ۲۶۹، چاپ حمدی عبد المجید سلفی، چاپ افست بیروت ـ -۱۴۰.
[۴۶] ابن بابویه، عللالشرایع، ج۲، ص۴۳۷، نجف ۱۳۸۶/۱۹۶۶، چاپافست قم (بیتا ).
[۴۷] محمد بن عبداللّه حاکم نیشابوری، المستدرک علیالصحیحین، ج۱، ص۴۶۶، چاپ یوسف عبدالرحمان مرعشلی، بیروت.
[۴۸] محمد بن احمد قرطبی، الجامع الاحکام القرآن، ج۱۵، ص۱۰۵۱۰۶، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵.
[۴۹] حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۲۶۳۲۶۴.
(برای اقوال دیگر به این منابع رجوع کنید.
[۵۰] طبری، جامع البیان، ج۲۳، ص۸۷.
[۵۱] سیوطی، ج۷، ص۱۰۰.
پارهای اسناد و شواهد تاریخی، از جمله برخی اشعار عرب جاهلی، بیانگر این است که رمی جمرات پیش از ظهور اسلام هم بخشی از مناسک حج بوده است.
[۵۲] محمد بن عبداللّه ازرقی، اخبار مکه و ما جاء فیها منالاثار، ج۲، ص۱۷۶، چاپ رشدی صالح ملحس، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، چاپ افست قم ۱۳۶۹ ش.
[۵۳] جوادعلی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۶، ص۳۸۶ـ۳۸۷، بغداد ۱۴۱۳/۱۹۹۳.
[۵۴] مهدی پیشوایی و حسین گودرزی، «جمرات کجاست؟»، ج۱، ص۲۰ـ۲۱، میقات حج، ش ۹ (پاییز ۱۳۷۳).
۶ – عمل عبادی بودن رمی
امام خمینی در تحریرالوسیله میفرماید: «یجب فی رمی الجمار امور: الاوّل: النیّه الخالصه للَّهتعالی کسائر العبادات.»
[۵۵] موسوعه الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیله، ج۱، ص۴۷۰، کتاب الحج، القول فی واجبات منی، مساله ۲.
رمی جمرات نیز عملی تعبدی است که، مانند عبادات دیگر، باید به قصد قربت و امتثال امر الهی صورت گیرد.
[۵۶] محمد بن محمد غزالی، احیاء علومالدین، ج۱، ص۳۱۹، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۵۷] روح اللّه خمینی، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ج۱، ص۱۳۹ـ۱۴۰، مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیهاللّه العظمی امام خمینی سلاماللّه علیه، با حواشی مراجع معظم تقلید، تهران ۱۳۸۴ ش.
۷ – اسرار و حکمتهای رمی
در منابع حدیثی و اخلاقی، اسرار و حکمتهایی برای آن ذکر شده است.
۷.۱ – ابراز خشم و انزجار
بر پایه منابع تاریخی، پرتاب کردن سنگ به سوی افراد یا اشیا، به قصد ابراز خشم و انزجار یا اهانت و استخفاف، امری متداول بوده است.
[۵۸] محمد لبیب بتنونی، الرحله الحجازیه، ج۱، ص۲۴۰ـ۲۴۳، قاهره۱۴۱۵/۱۹۹۵.
۷.۲ – توضیحات عرفانی
توضیحات عرفانی نیز در باره این عمل عبادی بیان شده است؛ مثلاً غزالی
[۵۹] محمد بن محمد غزالی، احیاء علومالدین، ج۱، ص۳۱۹، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
جمرات را نماد شیطان و سنگ زدن به آنها را نوعی اظهار نفرت از او دانسته است.
حاج ملا هادی سبزواری،
[۶۰] هادی بن مهدی سبزواری، شرح نبراس الهدی فی احکامالفقه و اسرارها، ج۱، ص ۳۲۴ـ۳۲۵، چاپ محسن بیدارفر، قم ش.
جمرات سهگانه را نماد سه نفس اماره، مُسَوله و لوامه دانسته و گفته است که از آنرو در عید قربان تنها جمره عقبه رمی میشود که با طرد کردن نفس شرورتر، در واقع دو نفس دیگر هم طرد میشوند.
به گفته ابن عربی،
[۶۱] ابن عربی، الفتوحات المکیه، ج۱، ص۷۱۹ـ۷۲۱، بیروت: دارصادر،) بیتا (.
شیطان در جمره اول شبهاتی در باره ذات خداوند، در جمره دوم در باره صفات الاهی و در جمره عقبه در باره افعال خدا به انسان القا میکند و انسان با پرتاب کردن سنگ، شیطان و القائات وی را از خود میراند.
۸ – حکم رمی در حج تمتع
واجبات منی سه چیز است که «اول (آنها) رمی نمودن جمره عقبه با حصی (ریگ) است.»
[۶۲] موسوعه الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیله، ج۱، ص۴۶۹، کتاب الحج، القول فی واجبات منی. العقبه
همچنین «رمی پاورپوینت کامل جمرات سهگانه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint یعنی جمره اولی و وسطی و عقبه، در روز شبهایی که باید بیتوته کند، بر او واجب است، حتی روز سیزدهم برای کسی که بیتوته شب سیزدهم بر او واجب است، پس اگر رمی را ترک کند حجش صحیح است و لو اینکه عمداً ترک کرده باشد اگرچه گناه کرده است.»
[۶۳] موسوعه الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیله، ج۱، ص۴۸۲، کتاب الحج، القول فی رمی الجمار الثلاث، مساله ۱.
فقهای امامی و اهل سنّت، با استناد به احادیثی که درباره سیره پیامبر اسلام در سفر حجه الوداع نقل شده
[۶۴] کلینی، اصول کافی، ج۴، ص۲۴۸.
[۶۵] احمد بن حسین بیهقی، السنن الکبری، ج۵، ص۱۴۸، بیروت: دارالفکر،) بیتا).
[۶۶] ابن سیدالناس، عیون الاثر فی فنون المغازی و الشمائل و السیر، ج۲، صـ۳۶۷، چاپ محمد عید خطراوی و محییالدین مستو، مدینه ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
[۶۷] ابن کثیر، السیره النبویه، ج۴، ص۳۹۹۴۰۰، چاپ مصطفی عبد الواحد، قاهره ۱۳۸۳۱۳۸۶/۱۹۶۴۱۹۶۶، چاپافست بیروت) بیتا ).
و بر این اساس که ایشان در آن سفر به مسلمانان دستور دادند تا مناسک حج را از ایشان فرا گیرند، رمی جمرات را در حج تمتع واجب شمردهاند.
[۶۸] ابن ادریس حلّی، کتاب السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج۱، ص۶۰۶۶۰۷، قم ۱۴۱۰۱۴۱۱.
[۶۹] وهبه مصطفی زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلّته، ج۳، ص۲۲۵۳، دمشق ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۹ – مراد از جمرات
چون در احادیث مفهوم دقیق جمرات و اینکه آیا مراد از آن تنها ستونهای سنگی است یا قطعه زمین اطراف آن را نیز در بر میگیرد، تبیین نشده، تعابیر فقها نیز در باره جزئیات رمی جمرات متفاوت است.
امام خمینی معتقد است: «در رمی، وصول به خود جمره معتبر است و خوردن به اطراف آن کافی است. و خوردن به دیوار سیمانی کفایت نمیکند.»
[۷۰] موسوعه الامام الخمینی، ج۳۶، استفتائات امام خمینی، ج۵، ص۱۵۹، سؤال ۵۸۵۵.
۹.۱ – نظر فقهای اهل سنت
از تعابیر بیشتر فقهای اهل سنّت
[۷۱] یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المهذّب، ج۸، ص۱۷۶، بیروت: دارالفکر،) بیتا).
[۷۲] ابن حجر عسقلانی، فتحالباری: شرح صحیح البخاری، ج۳، ص۴۶۴، بیروت: دار المعرفه،) بیتا (.
[۷۳] منصور بن یونس بهوتی حنبلی، کشّاف القناع عن متن الاقناع، ج۲، ص۵۸۲، چاپ محمد حسن شافعی، بیروت۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۷۴] عبدالحمید شروانی، حاشیه العلامه الشیخ عبدالحمید الشروانی، ج۴، ص۱۳۴، در حواشی الشروانی و ابن قاسم العبادی علی تحفه المحتاج بشرح المنهاج، چاپ سنگی مصر ۱۳۱۵، چاپافست) بیروت (: داراحیاء التراث العربی،) بیتا ).
بر میآید که به نظر آنان جمره همان زمین اطراف ستونهاست که امروزه به شکل حوضچه در آمده است.
برخی از آنان (برای نمونه به این منابع رجوع کنید
[۷۵] محمد بن محمد حطّاب، مواهب الجلیل لشرح مختصر خلیل، ج۴، ص۱۹۱، چاپ زکریا عمیرات، بیروت ۱۴۱۶/۱۹۹۵.
[۷۶] ابن عابدین، حاشیه ردّ المحتار علیالدّر المختار: شرح تنویر الابصار، ج۲، ص۵۶۵، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
) و نیز شماری از فقهای زیدی (برای نمونه به این منابع رجوع کنید
[۷۷] ابن مفتاح، المنتزع المختار من الغیث المدرار، ج۴، ص۳۰۰ـ۳۰۱، المعروف بشرح الازهار، صعده، یمن ۱۴۲۴/۲۰۰۳.
) تصریح کردهاند که ستونهای سهگانه صرفاً نشانههایی برای جای پرتاب کردن سنگ هستند و جمره به آنها اطلاق نمیشود، حتی شماری از آنان
[۷۸] محمد بن احمد خطیب شربینی، مغنیالمحتاج، ج۱، ص۵۰۷ـ۵۰۸، (بیجا (: دارالفکر،) بیتا (.
[۷۹] منصور بن یونس بهوتی حنبلی، کشّاف القناع عن متن الاقناع، ج۲، ص۵۸۲، چاپ محمد حسن شافعی، بیروت۱۴۱۸/۱۹۹۷.
برخورد سنگریزه را به ستونها کافی ندانستهاند.
۹.۲ – زمین اطراف ستونها
به نظر آیت اللّه مکارم شیرازی،
[۸۰] ناصر مکارم شیرازی، «تحقیقی جدید درباره رمی جمرات»، ج۱، ص۳۲، میقات حج، ش ۳۹ (بهار ۱۳۸۱).
هر چند بسیاری از فقها در باره مفهوم دقیق جمره سکوت کردهاند، علاوه بر تعابیر یاد شده از عالمان غیرشیعی، ادله و شواهد متعدد دیگری نیز میتوان یافت که اثبات میکند مراد از جمره، ستونهای سنگی نیست، بلکه مراد از آن همان زمین اطراف ستونهاست.
از جمله این شواهد است:
۱) تفسیر واژه جمره در منابع لغت و اصطلاح شناسی.
در این منابع، جمره به معنای محل جمع شدن سنگریزههاست نه ستونهایی که امروزه بر آنها سنگ زده میشود، به ویژه با توجه به این که در این خصوص باید به مفهوم لغوی و عرفی واژه توجه کرد.
[۸۱] ناصر مکارم شیرازی، «جمرات در گذشته و حال»، ج۱، ص۹۲ـ۶۵، میقات حج، ش ۴۵ (پاییز ۱۳۸۲)، ش ۴۶ (زمستان ۱۳۸۲).
۲) شماری از فقهای امامی
[۸۲] ابوالصلاح حلبی، الکافی فی الفقه، ج۱، ص۱۹۹، چاپ رضا استادی، اصفهان) ۱۳۶۲ ش ).
[۸۳] ابن زهره، غنیهالنزوع الیعلمی الاصول و الفروع، ج۱، ص۱۸۹، چاپ ابراهیم بهادری، قم.
[۸۴] حسن بن یوسف علامه حلّی، تذکره الفقهاء، ج۸، ص۲۲۱، قم ۱۴۱۴.
و اهل سنّت (برای نمونه به این منبع رجوع کنید
[۸۵] احمد بن ادریس قرافی، الذخیره، ج۳، ص۲۷۶، چاپ محمد بوخبزه، بیروت ۱۹۹۴.
) صریحاً از جمره به زمین (اَرض) تعبیر کرده و از ستونها سخنی به میان نیاوردهاند.
۳) برخی از فقهای امامی و اهل سنّت تعابیری به کار بردهاند (مانند علی الجمره، فی الجمره، فی المَرْمی)، که میرساند جمره را همان قطعه زمین میدانستهاند.
[۸۶] ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۴۵۰، بیروت: عالمالکتب،( بیتا ).
[۸۷] ابن سعید، الجامع للشّرائع، ج۱، ص۲۱۰، قم.
[۸۸] حسن بن یوسف علامه حلّی، تذکره الفقهاء، ج۷، ص۳۰، قم ۱۴۱۴.
[۸۹] منصور بن یونس بهوتی حنبلی، کشّاف القناع عن متن الاقناع، ج۲، ص ۵۸۱-۵۸۲، چاپ محمد حسن شافعی، بیروت۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۴) جمعی از فقها بر آناند که پرتاب سنگ هم میتواند بر ستونها صورت گیرد و هم بر زمین اطراف آن، که این نظریه خود بر کفایتِ رمی بر محل گرد آمدن سنگریزهها دلالت دارد
[۹۰] محمد بن مکی شهید اول، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، ج۱، ص۴۲۸، قم ۱۴۱۲۱۴۱۴.
[۹۱] ابن عابدین، حاشیه ردّ المحتار علیالدّر المختار: شرح تنویر الابصار، ج۲، ص۵۶۵، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
(برای تفاصیل این ادله و دلایل دیگر به این منابع رجوع کنید
[۹۲] ناصر مکارم شیرازی، «جمرات در گذشته و حال»، ج۱، ص۶۵ـ۹۲، میقات حج، ش ۴۵ (پاییز ۱۳۸۲)، ش ۴۶ (زمستان ۱۳۸۲).
[۹۳] ناصر مکارم شیرازی، «جمرات در گذشته و حال»، ج۱، ص۸۰، میقات حج، ش ۴۵ (پاییز ۱۳۸۲)، ش ۴۶ (زمستان ۱۳۸۲).
[۹۴] ناصر مکارم شیرازی، «تحقیقی جدید درباره رمی جمرات»، ج۱، ص۳۰ـ۵۲، میقات حج، ش ۳۹ (بهار ۱۳۸۱).
[۹۵] مهدی مهریزی، «نگرشی تازه به رمی جمرات»، ج۱، ص۴۷ـ۵۴، میقات حج، ش ۲۶ (زمستان ۱۳۷۷).
(برای آگاهی از انتقادهایی که از این رأی شده است به این منابع رجوع کنید (
[۹۶] ناصر مکارم شیرازی، «جمرات در گذشته و حال»، ج۱، ص۶۷، میقات حج، ش ۴۵ (پاییز ۱۳۸۲)، ش ۴۶ (زمستان ۱۳۸۲).
[۹۷] حسین یزدی اصفهانی، «تحقیقی در مسأله رمی جمرات»، ج۱، ص۴۸ـ۶۶، میقات حج، ش ۴۲ (زمستان ۱۳۸۱).
).
بر پایه این رأی، چون ستونهای سنگی موجود در جمرات سهگانه (با توجه به قرائن و شواهد تاریخی) صرفاً نشانه محل رمیاند، اصابت سنگریزهها به این ستونها در هنگام رمی لازم نیست و افتادن آنها در محل جمرات، یعنی دایره اطراف ستونها، کافی است.
۹.۳ – ستونهای سنگی
در برابر، برخی فقها بر این باورند که جمرات همان ستونهای سهگانهاند و بنا بر این، سنگریزههایی که به سوی آنها پرتاب میشود، باید به ستونها برخورد کند و در صورت از میان رفتن ستونها، به محل آنها اصابت کند.
قائلان به این نظریه به دلایلی مانند مفهوم واژه جمره و تعابیر احادیث استناد کردهاند.
[۹۸] محمد بن علی موسوی عاملی، مدارک الاحکام فیشرح شرائع الاسلام، ج۸، ص۹، قم ۱۴۱۰.
[۹۹] عبد الاعلی سبزواری، مهذّب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج۱۴، ص ۲۳۷ـ۲۳۹، قم ۱۴۱۳ـ۱۴۱۶.
[۱۰۰] ۲۲۷، رضا خلخالی، المعتمد فی شرح المناسک، ، ج۱، ص، تقریرات درس آیه اللّه خوئی، در موسوعه الامام الخوئی، قم: مؤسسه احیاء.
[۱۰۱] الدروس الشرعیه ج۱ ص۴۲۸.
[۱۰۲] الروضهالبهیه ج۲ ص۲۸۲.
۳.۳ – حوضچهها
برخی دیگر، جمره را حوضچه اطراف ستون که محلّ جمع شدن سنگریزهها است دانستهاند.
[۱۰۳] الدروس الشرعیه ج۱ ص۴۲۸.
[۱۰۴] رمى الجمرات (مکارم) ص۷ .
[۱۰۵] رمى الجمرات (مکارم) ص۱۷ .
[۱۰۶] رمى الجمرات (مکارم) ص۳۲ ـ ۳۳ .
۹.۵ – ستون یا موضع آن
گروه دیگر برآنند که جمره عبارت است از ستون یا موضع آن در صورت نبود ستون.
معروف از لفظ جمره در دوران متأخر همین معنا است.
[۱۰۷] کشف اللثام ج۶ ص۱۱۴.
[۱۰۸] مدارک الاحکام ج۸ ص۹.
۱۰ – زمان وجوب رمی جمرات
حاجیان در حج تمتع پس از وقوف در سرزمین مشعرالحرام، تا طلوع آفتابِ روز عید قربان یا نیمه شب پیش از آن (ادامه مقاله) باید به سرزمین منا بروند و جمره عقبه را رمی کنند.
همچنین پس از انجام دادن مناسک دیگر، در روزهای یازدهم و دوازدهم ذیحجه باید هر سه جمره را رمی کنند.
[۱۰۹] الموسوعه الفقهیه، کویت: وزاره الاوقاف و الشئون الاسلامیه، ج۱۷، ص۴۵ـ۴۸، ج۱۵، ۱۴۰۸/۱۹۸۸، ج۱۷، ۱۴۰۹/۱۹۸۹، ج ۲۳، ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۱۱۰] روح اللّه خمینی، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ج۱، ص۱۰۲ـ۱۰۳، مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیهاللّه العظمی امام خمینی سلاماللّه علیه، با حواشی مراجع معظم تقلید، تهران ۱۳۸۴ ش.
[۱۱۱] روح اللّه خمینی، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ج۱، ص۴۰۹، مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیهاللّه العظمی امام خمینی سلاماللّه علیه، با حواشی مراجع معظم تقلید، تهران ۱۳۸۴ ش.
[۱۱۲] روح اللّه خمینی، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ج۱، ص۴۹۰، مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیهاللّه العظمی امام خمینی سلاماللّه علیه، با حواشی مراجع معظم تقلید، تهران ۱۳۸۴ ش.
۱۱ – شرایط صحت رمی
چون عمل رمی بخشی از مناسک حج و یک رفتار عبادی است، صحتِ آن منوط به شرایطی چون نیت و قصد قربت داشتن و پرتاب پیدرپی هفت سنگریزه و رعایت ترتیب در رمی جمرات سهگانه در ایام تشریق است
[۱۱۳] حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۲۶۵۲۶۸.
[۱۱۴] احمد بن محمد مهدی نراقی، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۲، ص۲۸۵ـ۲۸۷، قم، ۱۴۱۷.
[۱۱۵] رضا خلخالی، المعتمد فی شرح المناسک، ج۱، ص۲۲۱ـ۲۲۴، تقریرات درس آیه اللّه خوئی، در موسوعه الامام الخوئی، قم: مؤسسه احیاء.
[۱۱۶] رضا خلخالی، المعتمد فی شرح المناسک، ج۱، ص۳۹۸، تقریرات درس آیه اللّه خوئی، در موسوعه الامام الخوئی، ج ۲۹، قم: مؤسسه احیاء.
[۱۱۷] وهبه مصطفی زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلّته، ج۳، ص۲۲۵۷ـ۲۲۵۸، دمشق ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
(برای آداب و احکام مستحب آن به این منابع رجوع کنید
[۱۱۸] کلینی، اصول کافی، ج۴، ص۴۷۸۴۷۹.
[۱۱۹] محمد بن علی موسوی عاملی، مدارک الاحکام فیشرح شرائع الاسلام، ج۸، ص۹۱۵، قم ۱۴۱۰.
[۱۲۰] وهبه مصطفی زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلّته، ج۳، ص۲۲۶۰ـ۲۲۶۲، دمشق ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
).
۱۲ – زمان رمی جمره عقبه
۱۲.۱ – نظر
راهنمای خرید:
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
