توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۱۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint

اهل حق نام فرقه‌ایست که در قرن هفتم در منطقه کردنشین غرب ایران شکل گرفت. اهل حق به معنای یاران حق که در کل به پیروان و یاران سلطان اسحاق اطلاق می‌شود.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی فرقه اهل حق
۲ – جایگاه اهل حق در میان فرقه‌ها
۳ – خاستگاه اهل حق و مؤسس آن
۴ – گستره جغرافیایی پیروان اهل حق
۵ – مهم ترین متن دینی اهل حق
۶ – کلام خزانه
۶.۱ – بارگه بارگه
۶.۲ – دوره هفتوانه
۶.۳ – گلیم و کول
۶.۴ – دوره چهلتن
۶.۵ – دوره عابدین
۶.۶ – خرده سرانجام
۷ – اهل حق و اسلام
۷.۱ – دسته اول اهل حق
۷.۱.۱ – اعتقاد دسته اول
۷.۲ – دسته دوم اهل حق
۷.۲.۱ – اعتقاد دسته دوم
۸ – تکفیر دو دسته توسط همدیگر
۹ – مؤسس، شخصیت ها، و مقدسات اهل حق
۱۰ – سلطان اسحاق
۱۰.۱ – اعتقادشان نسبت به سلطان اسحاق
۱۱ – مشاهیر اولیاء اهل حق قبل از سلطان اسحاق
۱۲ – نصیر
۱۳ – طبقه بندی یاران سلطان اسحاق توسط وی
۱۴ – قداست پنج چیز نزد اهل حق در عرض هم
۱۴.۱ – بیابس
۱۴.۲ – کلام سرانجام
۱۴.۳ – جم و جمخانه
۱۴.۴ – دعا خوانده شده در جمخانه بر آن
۱۴.۵ – شرط و اقرار
۱۵ – ۳۲ جزء بودن قرآن نزد اهل حق
۱۶ – مراحل چهار گانه کمال معنوی نزد اهل حق
۱۷ – حلول و غلوّ
۱۷.۱ – علی علیه السلام
۱۷.۲ – مراتب مظاهر خداوند نزد اهل حق
۱۷.۲.۱ – ذات بشر
۱۷.۲.۲ – شاه مهمان
۱۷.۳ – تعبیر و توجیه دسته اول اهل حق از حلول
۱۷.۳.۱ – سؤال درباره ازلی بودن علی
۱۷.۳.۲ – نقداین جواب
۱۷.۴ – غلو طرف دیگر سکه حلول
۱۸ – مقام سلطان اسحاق و علی نزد اهل حق
۱۹ – مقام رهبران خاندان های اهل حق نزد آنان
۲۰ – تناسخ
۲۰.۱ – عمر هر قالب جسمانی روح
۲۰.۲ – عالم برزخ ارواح
۲۰.۳ – تبدیل مؤنث و مذکر ارواح
۲۰.۴ – تعویض ارواح در زمان حیاتش
۲۰.۵ – منشأ تبعیضات در زندگی مخلوق
۲۰.۶ – تکامل ارواح
۲۰.۷ – بیان جزئیات ولی بدون دلیل
۲۰.۸ – توجیه دسته اول اهل حق از تناسخ
۲۰.۹ – اشکال بر تناسخ
۲۱ – آفرینش جهان و انسان نزد اهل حق
۲۱.۱ – عقایدشان مبتنی بر تناسخ است
۲۱.۲ – خلقت زمین و آسمانها و موجودات
۲۱.۳ – خلقت هفتن و چهل تن و غیره
۲۱.۴ – تقسیم کار بین هفتن و غیره
۲۱.۵ – خلقت آدم
۲۱.۶ – مهمانی گوهر خداوند در آدمی
۲۲ – آداب و مناسک اهل حق
۲۲.۱ – حق وضع قوانین برای بزرگان
۲۲.۲ – حرمت تعدد زوجات
۲۲.۳ – خواهر و برادر اقراری
۲۲.۴ – معصوم نبودن انبیاء
۲۲.۵ – ورود به پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint
۲۲.۶ – دلیل کیست؟
۲۲.۷ – پیر کیست؟
۲۲.۸ – مکلف بودن اهل حق به داشتن دلیل و پیر
۲۲.۹ – خاندانهای اهل حق
۲۲.۹.۱ – مراتب خاندانها
۲۲.۱۰ – نماز مخصوص اهل حق
۲۲.۱۰.۱ – نماز مخصوص در نظر دسته اول
۲۲.۱۰.۲ – نماز مخصوص در نظر دسته دوم
۲۲.۱۱ – روزه اهل حق
۲۲.۱۱.۱ – نیت این روزه و فلسفه آن
۲۲.۱۱.۲ – روزه ماه رمضان
۲۲.۱۲ – وضو، غسل، تیمم، غسل میت، تلقین
۲۲.۱۳ – حرمت شارب زدن
۲۲.۱۴ – جایگاه شیطان در نزد اهل حق
۲۲.۱۴.۱ – نظر دسته اول
۲۲.۱۴.۲ – نظر دسته دوم
۲۳ – پانویس
۲۴ – منبع

معرفی فرقه اهل حق

نام فرقه ای است که در قرن هفتم هجری در منطقه کردنشین غرب ایران مجاور کشور عراق شکل گرفت. «اهل حق» و «یارسان» دو نام مشهور برای این فرقه است، ولی با الفاظ دیگری نیز همچون طایفه سان، طایفه، یارستان، علی اللهی، درویش گورانی

[۱] شناخت فرقه اهل حق، ص۱۸.

آیین حق، آیین حقیقت و دین حقیقت

[۲] حق الحقایق، ص۳۱۵.

[۳] حق الحقایق، ص۳۱۷.

[۴] حق الحقایق، ص۴۲۰.

از این فرقه یاد می شود. یارسان بنا به قولی مخفف یارستان و به معنای یاران حق است.

[۵] سرسپردگان، مقدمه، ص۱۰.

و به قولی دیگر مرکب از دو کلمه یار (به معنای دوست و صحابه) و سان (به معنای شاه و سلطان) است که روی هم به معنای پیروان و یاران سلطان اسحاق می باشد.

[۶] نامه سرانجام، ص۲۲.

جایگاه اهل حق در میان فرقه‌ها

نامی از این فرقه به طور خاص در کتب معروف فرقه شناسی و ادیان به میان نیامده است و از آن جا که تا این اواخر اهل فرقه، عقاید خود را سرّ مگو دانسته و از افشای آن خودداری می کردند، اطلاعات مستند و جامعی از عقاید و آداب آنها در دست نبود. به سبب عدم تدوین و طبع و نشر منابع اصلی فرقه و اختلاف نسخه های خطی، حتی اکثر جماعت اهل حق هم از مبانی آیین خود بی اطلاع بوده و بین خاندان های مختلف اهل حق نسبت به برخی اعتقادات و آداب و مناسک اختلاف هست.

[۷] برهان الحق، ص۵۶۸ـ۵۶۹.

خاستگاه اهل حق و مؤسس آن

خاستگاه پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint، منطقه کردستان است، مؤسّس فرقه یعنی سلطان اسحاق از منطقه کردستان عراق می باشد که به منطقه کردنشین ایران مهاجرت کرده و در همان جا از دنیا می رود. سایر پیشوایان فرقه عموماً از اهالی غرب ایران، و اسامی آنها نیز کردی، گورانی و یا لری است، شش تن از هفتن یعنی غیر از علی (علیه السلام) که به زعم آنها خدا در آنها حلول کرده، همگی از اهالی کردستان و لرستان می باشند، کتب مذهبی ( ” کلام ها ” و ” دفاتر ” ) فرقه و اصطلاحات مذهبی آنها به زبان کردی اورامانی و گورانی و لکی است

[۸] سرسپردگان، ص۱۱۷ـ۱۱۸.

[۹] حق الحقایق، مقدمه مصحح،ص۶.

[۱۰] حق الحقایق، مقدمه مصحح،ص۸.

و در بعضی متون مقدس آنها از پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint به آیین کردان تعبیر شده است.

[۱۱] نامه سرانجام، ص۵۸۲.

گستره جغرافیایی پیروان اهل حق

در عصر حاضر پیروان اهل حق عمدتاً در استان کرمانشاه (شهرهای قصرشیرین،سر پل، کرند، صحنه و مناطق ذهاب، بیوه نیج، ماهیدشت و هلیلان) ساکن هستند. بیشتر افراد ایل گوران و غالب سنجابی ها و عده ای از ایلات کلهر و زنگنه های کندوله و ایلات جلالوند از اهل حق هستند. تعداد کمتری در منطقه لرستان و کمتر از آن در سایر نقاط ایران پراکنده اند. شهرهای عراقی هم مرز ایران و ایالات شرقی و کردنشین ترکیه نیز مأوای افرادی از این فرقه است.

[۱۲] حق الحقایق، مقدمه مصحح، ص۶-۹.

مهم ترین متن دینی اهل حق

مهم ترین متن دینی این فرقه «کلام خزانه» یا «سرانجام» نام دارد که در نظر غالب اهل حق در حکم وحی منزل، و تعلیمات آن کامل و بالاترین سند مسلکی و حاکم بر جمیع شئون زندگانی اهل حق ها است و مراسم و تشریفات مذهبی و دعاهای یارسان از آن سرچشمه گرفته است.

کلام خزانه

کلام خزانه، مجموعه کتاب ها و رساله هایی است که در قرن هفتم و هشتم هجری توسط رهبران و بزرگان اهل حق تدوین شده و دارای شش بخش یا جزء است.

[۱۳] نامه سرانجام، ص۲۰ـ۲۱.

بارگه بارگه

شامل ۷۲بند است که توسط ۷۲ پیر سروده شده و درباره فرود آمدن بارگاه های ذات الهی، و گردش ارواح فرشتگان در پیکره پیامبران و پادشاهان و سرداران ایران می باشد.

[۱۴] دانشنامه نام آوران یارسان، ص۱۵.

دوره هفتوانه

غالباً از قربانی و ادعیه و گشت و گذارهای ارواح در هفت طبقه آسمان و خلقت فرشتگان و برگزاری جم ها در روز ازل حکایت می کند.

[۱۵] نامه سرانجام، ص۱۹۲ـ۱۹۳.

گلیم و کول

به معنای گلیم به دوش و پشمینه پوش، در باره مجاهدت های پیر بنیامین در مهاجرت به یمن است.

[۱۶] نامه سرانجام، ص۳۱۱ـ۳۱۳.

دوره چهلتن

از آفرینش چهل تن از فرشتگان گزارش می دهد که در ازل برای رازداری آفریده شده اند و در قرن هشتم هجری در پیکره چهل تن تجلی کرده، مردم را به توحید دعوت کرده اند.

[۱۷] نامه سرانجام، ص۳۹۰.

دوره عابدین

شامل مناجات های عابدین جاف است که از احوال صالحان و گناهکاران پس از مرگ هم صحبت می کند.

[۱۸] نامه سرانجام، ص۴۹۲.

خرده سرانجام

مربوط به آداب و مناسک است مثل برگزاری جم، جوز شکستن و سر سپردن، نامگذاری کودک، ازدواج، دعای غسل و تلقین میت.

[۱۹] دانشنامه نام آوران یارسان، ص۱۶.

اهل حق و اسلام

در نسبت و پیوند آیین اهل حق با اسلام و فرقه های اسلامی دو گرایش عمده در پیروان این فرقه وجود دارد:

دسته اول اهل حق

دسته ای با اصرار، خود را مسلمان شیعه دوازده امامی

[۲۰] برهان الحق، ص۱۰.

و از سلاسل عرفای شریعت محمدی (صلی الله علیه وآله وسلم)

[۲۱] برهان الحق، ص۶.

و تابع احکام قرآن

[۲۲] برهان الحق، ص۱۳۹.

می دانند (که در این مقاله از آنها با عنوان دسته اول یاد خواهیم کرد).

اعتقاد دسته اول

دسته اول از این که آنها را «علی اللهی» می خوانند ناراحتند و آن را نشانه جهل قائلین می دانند؛ با این استدلال که اهل حق در قرن هفتم و فرقه «علی اللهی» در قرن اول هجری تأسیس شده است. علی اللهی ها به خلاف اهل حق به سایر امامان شیعه معتقد نیسنتد و سیر تکامل گردش مظهرات، سر سپردن و پیر و دلیل داشتن را منکرند و خدایی غیر از علی (علیه السلام تصور نمی نمایند.

[۲۳] برهان الحق، ص۶۴۳ـ۶۴۴.

دسته دوم اهل حق

دسته دیگر، اهل حق را آیینی مستقل

[۲۴] گنجینه یاری، ص۱ـ۴.

[۲۵] گنجینه یاری، ص۱۲۸.

[۲۶] اهل حق، تاریخچه، عقاید، فقه، ص۲۳۵.

می دانند (که از آنها با عنوان دسته دوم یاد خواهیم کرد).

اعتقاد دسته دوم

دسته دوم می گویند افرادی که در جامعه اهل حق به دنیا می آیند اهل حق اند و شریعت و طریقت و معرفت را در جامه های قبلی گذرانده اند و در این جامه (جسم) دیگر ملزم به اجرای فرایض شرعی نیستند… تا به روز حشر و باقی، به جز راه و رسم یاری، گرویدن به هر مذهب و مسلک غیری، محکوم و مردود است… اهل حق تابع دستورات «سرانجام پِردی وَری» است… یک فرد اهل حق با داشتن شارب و سه روز روزه و به جا نیاوردن سنت قرآن و در عین حال که تابع دستورات سرانجامی است اگر ادعای مسلمانی کند استغفراللّه کفر گفته است

[۲۷] بیان الحق، قادر طهماسبی کرندی، ص۴۴.

[۲۸] بیان الحق، قادر طهماسبی کرندی، ص۱۰۴.

[۲۹] بیان الحق، قادر طهماسبی کرندی، ص۱۱۱ـ۱۱۲.

[۳۰] بیان الحق، قادر طهماسبی کرندی، ص۱۴۱.

و به صراحت از تناسخ و وحدت وجود (انسان خدایی) دفاع می کنند.

[۳۱] بیان الحق، قادر طهماسبی کرندی، ص۳.

تکفیر دو دسته توسط همدیگر

اختلاف صاحبان این دو گرایش حتی به صدور اطلاعیه در تکفیر همدیگر منجر شده است.

[۳۲] اهل حق تاریخچه، عقاید، فقه، ص۲۲۶ـ۲۴۰.

مؤسس، شخصیت ها، و مقدسات اهل حق

بنا بر متون اهل حق ریشه عقاید این مسلک به عالم اَلست اولین دوره از ادوار سه گانه خلقت، قبل از دوره شریعت پیامبر خاتم (صلی الله علیه وآله وسلم) و دوره آخرالزمان که از زمان علی (علیه السلام) آغاز شده است برمی گردد

[۳۳] برهان الحق، ص۱۶.

[۳۴] برهان الحق، ص۱۹.

و این عقیده به صورت سرّ نزد پیامبران و دوازده امام و اولیای الهی دست به دست گشته تا در قرن هفتم یا هشتم هجری توسط سلطان اسحاق (سلطان سهّاک یا صهّاک) آشکار شد و وی مراسم شرط و اقرار یارانش به مفاد این عقاید و آداب را در کنار پلی منعقد کرد که در روستای محل زندگی خود بعد از هجرت (روستای شیخان) بر روی رودخانه سیروان (شمال شرقی ناحیه گوران) ساخته بود (این پل هم اکنون بسیار مقدس است و به پل صراط تعبیر می شود که ارواح نیکان و بدان موقع گذشتن از آن از هم شناخته می شوند). به همین جهت سلطان اسحاق را مؤسس پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint، و ارکان آن را به زبان کردی اورامانی «بیابَس (بیاوبس) پِردی وَری» می خوانند (بیابس یعنی شرط و پیمان و پردی ور یعنی این طرف پل).

[۳۵] برهان الحق، ص۴۱ـ۴۳.

[۳۶] برهان الحق، ص۲۹۵.

[۳۷] دانشنامه نام آوران یارسان، ص۱۴.

[۳۸] دانشنامه نام آوران یارسان، ص۱۸.

سلطان اسحاق

ولادت سلطان اسحاق را مختلف ذکر کرده اند: ۶۱۲ق

[۳۹] حق الحقایق، ص۴۲۶.

۶۷۵ق

[۴۰] نامه سرانجام، ص۱۶.

۶۷۱ ق، ۴۴۵ق، ۵۲۸ق.

[۴۱] دانشنامه نام آوران یارسان.

محل تولد وی روستای برزنجه ناحیه شهرزور از بخش حلبچه سلیمانیه استان کرکوک عراق است. پدرش شیخ عیسی، و مادرش خاتون دایراک رمزبار (رمزیار، رزبار، رضبار) نام داشت. برای تحصیل به شهر زور رفت که اکثریت آنها شافعی مذهب بودند ولی عده ای از غلات نُصَیریه نیز در آن جا فعالیت می کردند. علاوه بر تحصیل نزد عالمان شافعی از جمله ملاالیاس شهرزوری با نصیری ها هم رابطه داشت.

[۴۲] نامه سرانجام، ص۱۶.

وی که ابتدا سنی مذهب بود به سبب ارتباط با نصیری ها در شهر زور و سفری که به ترکیه محل رشد نصیریه ـ داشت ابتدا شیعه شده و سپس جذب طریقه صوفی جنبلایی می شود

[۴۳] اهل حق، ص۱۷۱.

وقتی به برزنجه برمی گردد برادرانش با وی به مخالفت برمی خیزند و مجبور به ترک آن جا می گردد و به روستای شیخان در منطقه اورامان از توابع شهرستان پاوه در استان کرمانشاه هجرت می کند و تا آخر عمر همان جا می ماند. آرامگاه وی کنار رودخانه سیروان جنوب جاده پاوه به نوسود قرار دارد.

[۴۴] دانشنامه نام آوران یارسان، ص۱۰۲.

اعتقادشان نسبت به سلطان اسحاق

اهل حق اولین تجلی کامل ذات خدا را در علی (علیه السلام) و دومین تجلی تام و تمام را در سلطان اسحاق می دانند، و گاهی اسحاق را دون یا مظهر علی (علیه السلام) خوانده و آن دو را برابر دانسته اند؛

[۴۵] حق الحقایق، ص۲۹.

[۴۶] برهان الحق، ص۴۰۵.

امّا گاهی اسحاق را از آن جا که جامه اش بعد از علی (علیه السلام) بوده، کامل تر از علی (علیه السلام) می دانند.

[۴۷] آثار الحق، ج۱، ص۵۳۷.

مشاهیر اولیاء اهل حق قبل از سلطان اسحاق

مشاهیر اولیای پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint قبل از سلطان اسحاق عبارتند از:

۱. بُ هلول، که وی را پسر عم هارون الرشید و از اصحاب خاص امام صادق (علیه السلام) دانسته اند

۲. شاه فضل ولی، در اواخر قرن سوم هجری

۳. بابا سرهنگ، در قرن چهارم

۴. مبارک شاه، ملقب به شاه خوشین در قرن چهارم و بعد از وفات بابا سرهنگ

۵. بابا ناعوس (نااوس، ناووس) از اکراد ایل جاف کردستان، بین قرن پنجم و ششم.

[۴۸] برهان الحق، ص۲۸ـ۴۰.

نصیر

جیحون آبادی از فردی به نام نُصَیر یاد می کند که غلام حضرت علی (علیه السلام بوده و اولین فرد بعد از اسلام است که سرّ مگو که نزد علی (علیه السلام) بود بر او فاش شد؛

[۴۹] حق الحقایق، ص۲۳۹.

در سرودهای دینی اهل حق هم تشویق به دین نُصَیری (اهل حق) شده است، و تعبیر به دین و آیین «یاری» هم می تواند ریشه در همین امر داشته باشد.

[۵۰] اهل حق، ص۱۶۲ـ۱۶۳.

طبقه بندی یاران سلطان اسحاق توسط وی

سلطان اسحاق یاران خود را در ۱۲ طبقه در طول هم دسته بندی کرد:

۱. هفتن

۲. هفتوانه

۳. هفت نفر قَوِّل طاس

۴. هفت هفتوانه

۵. چهل تن

۶. چهل چهل تنان

۷. هفتاد و دو پیر

۸. نود و نه پیر شاهو (شاهو محلی است جنب اورامان جزو استان کرمانشاه)

۹. شصت و شش غلام کمربند زرین

۱۰. هزار و یک غلام خواجه صفت

۱۱. بی وَر هزار (ده هزار) غلام؛

۱۲. بی ون غلام یا بی ون هزار غلام (هزارهای بی شمار)

[۵۱] برهان الحق، ص۴۵ـ۴۷.

در روایت دیگری این تقسیم، هشت گانه است (با حذف موارد ۶ و ۸ و ۱۰). هفتن و هفتوانه از سایرین مقرب و مقدم اند و آسمان ها به هفتن، و زمین ها به هفتوان سپرده شده و به تعداد آنها خلق گردیده اند. این دو دسته و هفت سردار و قوّلطاسیان (جمعاً ۲۸ تن) اشرف مخلوقات هستند.

[۵۲] سرسپردگان، ص۲۶ـ۲۷.

قداست پنج چیز نزد اهل حق در عرض هم

اهل حق پنج چیز را در عرض هم مقدس می شمارند:

بیابس

بیابس، اعم از ساج ناری و پردی وری. بیابس ساج ناری عهد و پیمانی است که در محضر خورشید بسته شده. در این پیمان، خداوند با هفتن شرط کرده که در طول عمر عالم هر یک از جسدی به جسد دیگر درآیند و مردم را ارشاد و رهبری کنند.

[۵۳] برهان الحق، ص۴۳ـ۴۴.

[۵۴] اهل حق، ص۵۷.

کلام سرانجام

کلام سرانجام، که به عقیده اهل حق شیره و جوهر بطون حقیقی قرآن است

[۵۵] برهان الحق، ص۵۷۲.

و کلام سایر بزرگان اهل حق.

جم و جمخانه

جم و جمخانه (جمع و جمع خانه) یعنی اجتماع جماعت اهل حق برای عبادت و اذکار و اوراد اختصاصی.

دعا خوانده شده در جمخانه بر آن

آنچه در جمخانه به عنوان نذر و طبق قانون اهل حق بر آن دعا خوانده شده است.

[۵۶] سرودهای دینی یارسان، ص۱۵۲ـ۱۶۱.

شرط و اقرار

شرط و اقرار یا همان عهد و میثاق و بیعت.

[۵۷] برهان الحق، ص۲۶ـ۲۷.

۳۲ جزء بودن قرآن نزد اهل حق

اهل حق آیین و مسلک خود را عصاره و حقیقت همه شرایع گذشته می دانند. به زعم آنها، قرآن در اصل ۳۲ جزء بوده که ۳۰ جزء موجود، فرع دین است و دو جزء دیگر، اصل آن. و آن اصل که سرّ مگو است در سینه پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) مانده و برای عموم فاش نشده بلکه سینه به سینه از امامان به حضرت مهدی (عج) رسیده و آن حضرت این سرّ را که «فرقان» نام گرفت به زبان کردی بیان کرده است.

[۵۸] حق الحقایق، ص۲۰۱ـ۲۰۲.

[۵۹] گنجینه یاری، ص۱۲۸ـ۱۳۰.

مراحل چهار گانه کمال معنوی نزد اهل حق

شریعت، طریقت، معرفت و حقیقت. با شریعت اسلام مرحله اول ختم شد، طریقت یعنی آن که با ولایت علی علیه السلام به پاورپوینت کامل مسلک اهل حق ۱۱۷ اسلاید در PowerPoint درآیند، با اطاعت از اولوالامر آنان که به مقام مظهریت و مشیّت رسیده اند که مصداق اتم آن سلطان اسحاق است به مقام معرفت برسند، و آن گاه در مرحله چهارم حق و حقیقت را دریابند تا کمال را در وصال و بقا را در فنا ببینند. به این ترتیب دوره طریقت و معرفت در ولایت علی (علیه السلام) طی شد، و ظهور سلطان اسحاق آغاز پیدایش مرحله حقیقت شد.

[۶۰] برهان الحق، ص۷ـ۱۵.

[۶۱] برهان الحق، ص۴۰۴ـ۴۰۵.

از همین رو شریعت را پوست و صدف، و آیین اهل حق را مغز و دُرّ صدف می خوانند

[۶۲] حق الحقایق، ص۲۰.

عصاره بطون حقیقی قرآن را در کلام سرانجام

[۶۳] برهان الحق، ص۵۷۲.

و دستورات سلطان اسحاق را تکامل یافته شریعت محمدی می دانند.

[۶۴] نگاهی گذرا به تاریخ و فلسفه اهل حق، ص۱۹۲.

حلول و غلوّ

«حلول» ظهور ذات خداوند در صورت انسان یکی از اساسی ترین باورهای اهل حق است و به همین جهت آنها را ملحق به فرقه های غالی کرده اند. تفاوت آنها با علی اللهی ها این است که آنها حلول را اختصاص به علی (علیه السلام) می دهند ولی اهل حق همه بزرگان خود مثل بهلول، شاه فضل، باباسرهنگ، شاه خوشین، باباناووس، سلطان اسحاق، شاه ویسقلی (قرمزی)، محمد بیگ (لرستانی) و خان آتش یا آتش بیگ و… را مصداق آن می دانند.

[۶۵] نامه سرانجام، ص۱۲۶ـ۱۹۵.

[۶۶] برهان الحق، ص۶۴۳ـ۶۴۴.

علی علیه السلام

به گفته اهل حق علی (علیه السلام) خالق زیر و زَبَر و خداوند دو سرا است و اگر هم خدای ناپیدایی وجود داشته باشد سجده برای خدای موهوم بی معناست.

[۶۷] حق الحقایق، ص۴۹ـ۵۰.

پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) بعد از این که به معراج می رود متوجه می شود که علی (علیه السلام) همان ذات پروردگار است و از