توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل عروج آسمانی پیامبر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل عروج آسمانی پیامبر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل عروج آسمانی پیامبر ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

معراج

معراج، به ماجرای عروج پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به آسمان‌ها گفته می‌شود.
اصل معراج نزد همه مسلمانان مقبول و مسلّم است ولی در جزئیات آن مانند زمان، مکان، تعداد آن و جسمانی یا روحانی بودن آن اختلاف‌نظر هست.
طبق گزارش منابع دینی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از مکه به مسجدالاقصی انتقال و از آنجا به آسمان‌ها عروج کرد. در شب معراج با ملائکه دیدار و گفتگو نمود، جایگاه اهل بهشت و اهل دوزخ را مشاهده کرد، با برخی از پیامبران دیدار کرده و گفتگویی میان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و خداوند صورت گرفته که به حدیث قدسی مشهور است. داستان معراج در دو سوره اسراء و نجم آمده است.

فهرست مندرجات

۱ – واژه‌شناسی
۲ – معراج در قرآن
۳ – معراج در روایات
۴ – زمان
۵ – مکان
۶ – تعداد
۷ – معجزه پیامبر
۸ – جزء ضروریات دین
۹ – انکار معراج توسط قریش
۱۰ – کیفیت
۱۰.۱ – دیدگاه شیعه
۱۰.۲ – دیدگاه اهل‌سنت
۱۱ – دیدگاه معراج روحانی
۱۲ – رد دیدگاه معراج روحانی
۱۳ – هدف از معراج
۱۴ – اشکالات معراج
۱۵ – پاسخ به اشکالات
۱۶ – دستاوردهای معراج
۱۷ – مشاهدات پیامبر در معراج
۱۷.۱ – دیدار فرشته مالک جهنم
۱۷.۲ – دیدار حضرت آدم
۱۷.۳ – دیدار ملک الموت
۱۷.۴ – حرام‌خواران
۱۷.۵ – دیدار فرشته خیرخواه
۱۷.۶ – دیدن عذاب‌ها
۱۷.۷ – دیدار پیامبران
۱۷.۸ – مشاهده شگفتی‌ها
۱۷.۹ – واجب‌شدن نمازهای یومیه
۱۷.۱۰ – حجاب‌های نور
۱۸ – پندهای معراج
۱۹ – توجیهات عقلانی و وحیانی
۱۹.۱ – توجیهات عقلانی
۱۹.۱.۱ – توجیه نخست
۱۹.۱.۲ – توجیه دوم
۱۹.۱.۳ – توجیه سوم
۱۹.۱.۴ – توجیه چهارم
۱۹.۱.۵ – توجیه پنجم
۱۹.۱.۶ – توجیه ششم
۱۹.۲ – توجیهات وحیانی
۱۹.۲.۱ – آیات
۱۹.۲.۲ – احادیث
۲۰ – فرازی از حدیث معراج
۲۱ – پانویس
۲۲ – منبع

۱ – واژه‌شناسی

«معراج» در لغت از ریشه عرج و به معنی نردبان

[۱] ابن منظور، لسان العرب، قم، نشرادب الحوزه، ۱۴۰۵، ج۲، ص۳۲۱۳۲۴.

و اسراء به معنی سیر شبانه می‌باشد

[۲] مقریزی، امتاع الاسماع، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰، ج۸، ص۱۹۲.

و در اصطلاح به معنی عروج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در شب می‌باشد.

۲ – معراج در قرآن

در برخی آیات قرآن به معراج اشاره شده است، مانند:
«سبحان الذی اسری بعبده لیلاً من المسجد الاقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا انه هو السمیع البصیر؛

[۳] اسرا/سوره۱۷، آیه۱.

پاک و منزه است خدایی که بنده‌اش را در یک شب از مسجد الحرام به مسجد الاقصی برد که گرداگردش را پر برکت ساختیم تا نشانه‌های خود را به او نشان دهیم، همانا او شنوا و بیناست.»
در سوره نجم نیز اشاره به سفرنامه معراج شده است.

[۴] نجم/سوره۵۳، آیه۸-۱۸.

در آیات دیگری نیز به طور پراکنده به این امر پرداخته است.

[۵] اسراء/سوره۱۷، آیه۶۰.

۳ – معراج در روایات

روایاتی که به موضوع معراج پرداخته‌اند، به روشنی از عروج پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) سخن می‌گویند و تنها در بیان جزئیّات با یکدیگر تفاوت دارند. از مجموعه این روایات بر می‌آید که پیامبر اسلام (صلی‌الله‌و‌علیه‌وآله) در سفری آسمانی از مسجد الحرام به مسجد الاقصی رفته و میان راه، همراه جبرئیل به مدینه نزول کرده و در آنجا نماز گزارده است.

[۶] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۱۹.

.
روایات زیادی نیز در این مورد وجود دارد که در اینجا به دو روایت اکتفا می‌کنیم؛ امام رضا (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «کسی که معراج را تکذیب کند، رسول‌ الله را تکذیب کرده است» و از امام صادق (علیه‌السّلام) نیز روایت شده: «از شیعیان ما نیست، کسی که انکار کند چهار چیز را؛ معراج…».

[۷] صدوق، محمد بن علی، صفات الشیعه، تهران، عابدی، ص۵۰.

[۸] حر عاملی، الفصول المهمه فی اصول الائمه، قم، مؤسسه معارف اسلامی امام رضا (علیه‌السّلام)، ۱۴۱۸، ج۱، ص۳۶۳.

۴ – زمان

واقعه معراج از معجزات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است. در وقوع این رخداد هیچ اختلافی نیست؛ اما در مورد زمان، مکان، تعدد و کیفیت معراج در بین مورخان اختلاف نظر وجود دارد.
در مورد زمان آن؛ سال دوم،

[۹] ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، نجف، مکتبه الحیدریه، ۱۳۷۶، ج۱، ص۱۵۰.

[۱۰] حلی، علی بن یوسف، العدد القویه، قم، مکتبه آیه الله مرعشی، ۱۴۰۸، ص۲۳۴.

سوم،

[۱۱] قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسه امام مهدی، ۱۴۰۹، ج۱، ص۱۴۱.

[۱۲] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۷۹.

پنجم بعثت

[۱۳] مقریزی، امتاع الاسماع، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰، ج۸، ص۱۹۹.

و دهم بعثت،

[۱۴] ابن اثیر، الکامل، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵، ج۲، ص۵۱.

شانزده ماه پیش از هجرت

[۱۵] بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۵، ج۲، ص۳۵۵.

[۱۶] مقریزی، امتاع الاسماع بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰، ج۸، ص۲۰۱.

و هجده ماه قبل از هجرت

[۱۷] ابن جوزی، علی بن محمد، المنتظم، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۲، ج۳، ص۲۶.

[۱۸] ابن اثیر، اسدالغابه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹، ج۱، ص۲۷.

و در ماه‌های رجب، رمضان، ربیع‌الاول.

[۱۹] ابن اثیر، اسدالغابه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹، ج۱، ص۲۷.

[۲۰] ابن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷، ج۳، ص۱۰۹.

[۲۱] ابن جوزی، علی بن محمد، المنتظم، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۲، ج۳، ص۲۶.

۵ – مکان

از مکان‌های معراج «خانه‌ ام‌ هانی»،

[۲۲] یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، ج۲، ص۲۶.

[۲۳] ابن سعد، طبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰، ج۱، ص۱۶۶و…

«شعب ابی‌طالب»،

[۲۴] ابن سعد، طبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰، ج۱، ص۱۶۶.

[۲۵] مقریزی، امتاع الاسماع بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰، ج۸، ص۱۹۶.

«مسجد الحرام»

[۲۶] اسرا/سوره۱۷، آیه۱.

و… در منابع آمده است. البته در قرآن به مسجد الحرام اشاره شده و این از این جهت است که به خاطر احترام به شهر مکه به آن مسجد الحرام گفته می‌شد.

[۲۷] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴، ج۱۲، ص۹،

[۲۸] دیاربکری، حسین، تاریخ الخمیس فی احوال انفس النفیس، بیروت، دار صادر، ج۱، ص۳۰۷.

۶ – تعداد

در اینکه معراج چندبار اتفاق افتاده نیز اختلاف است؛ اما برخی معتقد به تعدد معراج هستند. از این جهت اختلاف در برخی از قسمت‌های حدیث معراج، ناشی از تعدد معراج است.

[۲۹] قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، جزائری، چاپ سوم، ۱۴۰۴، ج۲، ص۳۳۵.

[۳۰] فیض کاشانی، محسن، تفسیر الصافی، تهران، مکتبه الصدر، ۱۴۱۶، ج۵، ص۹۱.

۷ – معجزه پیامبر

از رویدادهای مهمّ زندگی پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌واله) و معجزات آن پیامبر بزرگ آسمانی است. بنابر نصّ قرآن کریم و روایات معتبر، خداوند، پیامبر اسلام (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) را در روزگار پیش از هجرت به آسمان‌ها و عوالم هستی برد تا بر حقایق عوالم امکانی احاطه کامل یابد. منابع اسلامی، این رویداد را در میان معجزات پیامبر اسلام (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) نیز ذکر کرده‌اند.

[۳۱] مجلسی، محمدباقر، حقّ الیقین، ص۳۰.

[۳۲] لاهیجی، عبدالرزاق، گوهر مراد، ص۴۵۳.

[۳۳] رفیعی قزوینی، ابوالحسن، رجعت و معراج، ص۶۲.

.

۸ – جزء ضروریات دین

اصل معراج نزد همه مسلمانان مقبول و مسلّم است و از ضروریات دین به شمار می‌آید.

[۳۴] فیض کاشانی، محسن، المحجّه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ج۱، ص۲۲۹.

از امام رضا (علیه‌السلام) نقل است: «هر کس معراج را دروغ پندارد، رسول خدا (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) را انکار کرده است.»

[۳۵] شیخ صدوق، محمد بن علی، صفات الشّیعه، ص۵۰.

و امام صادق (علیه‌السلام) فرموده است: «از ما نیست هر کس سه چیز را انکار کند: معراج و سؤال و جواب قبر و شفاعت.»

[۳۶] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۴۰.

۹ – انکار معراج توسط قریش

در روایات آمده است که پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) ماجرای معراج را برای قریش- اهل مکه- باز می‌گوید و آنان انکار می‌کنند و بدین‌روی، پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) شمار ستون‌های مسجد الاقصی را می‌گوید تا نشانه‌ای بر صداقت او باشد و نیز از آنچه در راه دیده است و کاروان‌هایی که در راه بوده‌اند، سخن می‌گوید.

[۳۷] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۱۳، ص۳۰.

۱۰ – کیفیت

خداوند جهان هستی را بر اساس قانون علی و معلولی خلق کرده است و از آنجا که در هر سفری نیاز به وسیله نقلیه هست، سفر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) هم از این قاعده مستثنی نبود. ایشان نیز برای عروج به آسمان سوار بر مرکبی به نام «براق»

[۳۸] ابن سعد، طبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰، ج۱، ص۱۶۶.

[۳۹] ابن اثیر، ابن اثیر، اسدالغابه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹، ج۱، ص۲۷ و…

شد و از مراحل بالاتر سوار بر «رفرف»

[۴۰] مقریزی، امتاع الاسماع بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰، ج۳، ص۴۱.

[۴۱] مقریزی، امتاع الاسماع بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰، ج۸، ص۲۵۹.

[۴۲] بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۵، ج۲، ص۲۶۷.

شد.
اما در مورد اینکه معراج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با چه کیفیتی صورت گرفت، اختلاف نظر وجود دارد. برخی به معراج رؤیایی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) معتقدند و بر این باورند که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در عالم خواب به معراج رفته است و استناد آنها حدیثی از “عایشه” است.

[۴۳] ابن هشام، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، ج۱، ص۳۹۹.

[۴۴] ابن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷، ج۳، ص۱۱۴.

برخی معراج روحانی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را پذیرفتند،

[۴۵] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۸۰.

[۴۶] صالحی شامی، سبل الهدی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۴، ج۳، ص۷۱.

استناد برخی از آنها به فرازی از دعای ندبه «و عرجت بروحه» است که در نقد آن “آیت‌الله قزوینی” فرموده: «باء» در «بروحه» باء سبیه است، یعنی به سبب روح و قوه روح و مشایعت بدن با روح بوده است، نه اینکه فقط روح عروج نمود، بلکه قوت روحانیت خاتمیت، سبب معراج به تمام معنا گردیده است.

[۴۷] ادیب بهروز، محسن، معراج از دیدگاه قرآن و روایات، ص۹۸.

نظرات دیگری نیز در کیفیت معراج وجود دارد که بر همین حد اکتفا می‌کنیم. حال نظر شیعه امامیه را در این مورد بیان می‌کنیم و آن معراج جسمانی و روحانی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به طور همزمان و در حال بیداری بوده است.

[۴۸] ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، نجف، مکتبه الحیدریه، ۱۳۷۶، ج۱، ص۱۵۳.

[۴۹] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۸۰.

[۵۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴، ج۱۲، ص۹.

علت این امر را نیز از واژه «عبد» در سوره اسراء گرفتند، که در لغت عرب به عنصر ترکیب یافته از جسم و روح اطلاق می‌شود، به همین جهت سیر شبانه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جسمانی و روحانی بوده است.

[۵۱] قسطلانی، احمد بن محمد، المواهب اللدنیه بالمنح المحمدیه، قاهره، مکتبه التوفیقیه، ج۲، ص۴۳۰.

[۵۲] صالحی شامی، سبل الهدی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۴، ج۳، ص۱۲.

۱۰.۱ – دیدگاه شیعه

بیش‌ترین دانشمندان مسلمان معتقدند که معراج پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) با جسم و روح آن حضرت بوده است و ایشان با بدن دنیایی از مسجد الحرام به مسجد الاقصی رفته و سپس به آسمان‌ها،

[۵۳] محمدی شاهروری، عبدالعلی، معراج در آینه استدلال، ص۳۶۱-۳۴۰.

شیعیان نیز بر همین باورند و همگی این عقیده را پذیرفته‌اند.

[۵۴] صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۳۷۰.

[۵۵] شبّر، عبداللّه، حقّ الیقین، ج۱-۲، ص۱۲۶.

۱۰.۲ – دیدگاه اهل‌سنت

برخی دانشمندان اهل سنت معتقدند که معراج پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) از مکه تا بیت المقدس با روح و جسم بوده است؛ ولی تنها با روح خویش به آسمان‌ها عروج کرده است.

[۵۶] آلوسی، شهاب‌الدین، روح المعانی، ج۸، ص۹.

برخی دیگر با استناد به خبر عایشه و معاویه، معراج را در حال خواب پنداشته‌اند.
عایشه در آن هنگام کودک بوده و همسر پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) نبوده است و معاویه در کفر به سر می‌برده است. از این گذر نمی‌توان به خبر آن دو اعتماد کرد.

[۵۷] آلوسی، شهاب‌الدین، روح المعانی، ج۱۵، ص۷.

۱۱ – دیدگاه معراج روحانی

برخی اندیشمندان به دلایل فلسفی و علمی معراج جسمانی را نپذیرفته‌اند و گفته‌اند که معراج پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله)، روحانی بوده است در حالی همانند خواب.

[۵۸] دانشنامه قرآن، ج۲، ص۲۱۲۰.

[۵۹] ابوعلی سینا، معراج‌نامه، مقدمه، ص۳۹.

۱۲ – رد دیدگاه معراج روحانی

علامه طباطبایی در این‌باره گفته است: از ظاهر سوره اسراء و روایات برمی‌آید که پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) تا مسجد الاقصی با روح و جسم سیر کرده است و ظاهر آیات سوره نجم و صریح روایات نشان می‌دهند که آن حضرت به آسمان‌ها عروج یافته است.
ممکن است که عروج به آسمان‌ها با روح بوده باشد؛ ولی نه به صورت رؤیای صادقه و در حال خواب؛ زیرا در این صورت شایسته نبود قرآن تا بدین‌پایه به معراج اهمیّت دهد و آن را کرامتی والا برای پیامبر بشمارد و از معجزات محسوب کند. نیز اگر معراج به صورت رؤیا می‌بود، چنین محلّ بحث و انکار قرار نمی‌گرفت و با آنچه پیامبر (صلی‌الله‌و‌علیه‌واله) از راه مکه و بیت المقدس، باز گفته است، سازگار نمی‌افتاد.

[۶۰] المیزان، ج۱۳، ص۳۲.

۱۳ – هدف از معراج

قرآن هدف از معراج را نشان‌دادن شگفتی‌های خلقت به حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ذکر کرد.

[۶۱] اسراء/سوره۱۷، آیه۱.

در روایات هدف از معراج را علاوه بر هدف مذکور، شرافت‌دادن به فرشتگان، اکرام ساکنان آسمان‌ها و مشاهده عظمت خداوند بیان شده است.

[۶۲] صدوق، محمد بن علی، التوحید، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ص۱۷۵.

[۶۳] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، مجلسی، پیشین، ج۱۸، ص۳۴۷۳۴۸.

[۶۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴، ج۲۲، ص۵۰۲۱۷.

۱۴ – اشکالات معراج

سؤالاتی درباره معراج مطرح است از جمله:
۱- در سفر فضایی نخستین مانع، نیروی جاذبه است و برای حل آن سرعت چهل هزار کیلومتر در ساعت لازم است.
۲- فقدان هوا در فضای بیرون زمین.
۳- گرمای سوزان آفتاب و سرمای کشنده در جایی که آفتاب نمی‌تابد.
۴- اشعه‌های خطرناک.
۵- مشکل بی‌وزنی و زمان، کسی که بخواهد در سراسر آسمان‌ها سیر کند، باید سرعتی بیش از سرعت نور داشته باشد.

۱۵ – پاسخ به اشکالات

در پاسخ باید گفت؛ با تمام این مشکلات انسان توانسته است با نیروی علم بر آن پیروز شود. بدون شک معراج امری خارق‌العاده است، هرچند که مقداری از این معجزه عقلاً امکان‌پذیر شده است، بقیه نیز با استمداد از قدرت الهیحل شدنی است. بشر توانسته است با این نیروی محدود سفینه‌هایی بسازد که مشکل اشعه‌ها را حل کند؛ خداوند، مرکب سریع‌ السیر براق، رفرف یا مرکب دیگر در اختیار پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) گذاشت و او را از نظر خطرات این سفر زیر پوشش حمایت خود گرفت. البته دانشمندان امروز می‌گویند؛ امواج جاذبه بدون نیاز به زمان در آن واحد از یک سوی جهان به سوی دیگر منتقل می‌شود.
با توجه به این نکات هیچ کدام از مشکلات به صورت یک مانع عقلی نیست که معراج را به صورت یک محال عقلی در آورد.

[۶۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴، ص۱۶-۱۷.

۱۶ – دستاوردهای معراج

در این قسمت به صورت مختصر به نتایج معراج اشاره می‌شود.
۱- ولایت علی (علیه‌السّلام).

[۶۶] صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴، ج۴، ص۳۷۴.

[۶۷] شیخ طوسی، امالی، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴، ص۶۴۳.

[۶۸] حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۲، ج۵، ص۱۵۶.

۲- وجوب نمازهای پنج‌گانه.

[۶۹] مقریزی، امتاع الاسماع بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰، ج۸، ص۲۳۵.

[۷۰] ابن کثیر، اسماعیل، البدایه و النهایه، ج۳، ص۱۱۷.

[۷۱] بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۵، ج۲، ص۳۹۵.

۳- اعطای کوثر (فاطمه (سلام‌الله‌علیها)).

[۷۲] صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، نجف، منشورات مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵، ج۱، ص۱۸۴.

[۷۳] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۸، ص۳۵۰.

۴- رفع تکلیف‌های دشوار از امت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم).

[۷۴] طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ۱۴۰۳، ج۱، ص۳۲۸.

[۷۵] حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۲، ج۱، ص۳۰۶.

[۷۶] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۱۷، ص۲۸۹.

۵- خدای متعال با پیامبر در سفر معراج سخن گفت. برخی از احادیث قدسی دستاورد این سفر آسمانی‌اند.

[۷۷] طبرسی، ابو علی فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۵-۶، ص۳۹۵.

[۷۸] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴، ج۲۲، ص۵۰۶.

۱۷ – مشاهدات پیامبر در معراج

نخست به آسمان دنیا رسیدند، فرشته‌ای به نام “اسماعیل” موکل آن بود. این دو بر هم سلام کرده، فرشتگان دیگر نیز به حضور ایشان آمده و درود فرستادند.

۱۷.۱ – دیدار فرشته مالک جهنم

در میان فرشتگان فرشته‌ای متفاوت بود، قیافه‌ای خشمگین داشت، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پرسید: این کیست که مرا می‌رنجاند؟
جبرئیل پاسخ داد: او مالک، نگهبان جهنم است… پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از او خواست جهنم را به ایشان نشان دهد. مالک دری از جهنم را گشود؛ آن‌چنان سوزان و وحشتناک بود که رسول‌خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از او خواست آن را بپوشاند.

۱۷.۲ – دیدار حضرت آدم

در ادامه راه به انسان خوش‌اندامی رسید که چون به راست می‌نگریست، خوشحال و هنگامی که به چپ رو می‌کرد، ‌اندوهگین می‌شد. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پرسید: او کیست؟
جبرئیل پاسخ داد؛ پدرت حضرت آدم است. وقتی فرزندی از ذریه‌اش به بهشت رود خوشحال و اگر به جهنم رود، ‌اندوهگین می‌شود. ایشان بر هم سلام و درود فرستادند.

۱۷.۳ – دیدار ملک الموت

پس از آن به ملک‌ الموت رسید… از او پرسید: آیا هر کس که بمیرد تو روحش را می‌گیری؟ گفت: آری… هیچ خانه‌ای نیست مگر آنکه در هر روز پنج نوبت داخل آن می‌شوم، وقتی شخصی برای