توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حضرت خدیجه سلام‌الله‌علیها ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حضرت خدیجه سلام‌الله‌علیها ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل حضرت خدیجه سلام‌الله‌علیها ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها)

برای دیگر کاربردها، خدیجه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) (متوفای دهم بعثت)، نخستین همسر پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، مادر حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) و اولین زنی بود که به پیامبر ایمان آورد و مسلمان شد. حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) با چند واسطه دختر عموی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و از جهت ریشه خاندانی با ایشان متحد بودند.
خدیجه پس از ازدواج با پیامبر همیشه یاری همراه و کمک‌کاری همدل برای پیامبر بود، گواه بر این‌ مطلب عملکرد و اقداماتی بود که خدیجه در این راستا انجام داد. تاثیر حمایت‌های مالی خدیجه به حدی بود که پیامبر، بعدها آن را ستود و فرمود: هیچ ثروتی به‌اندازه ثروت خدیجه برایم سودمند نبود. در فضیلت خدیجه و ارزش و احترام او نزد پیامبر و خویشان وی، سخنان زیادی وارد شده است. از این احادیث چنین برداشت می‌شود که خدیجه محبوب‌ترین زن ایشان بوده است.
در شماره و ترتیب فرزندان خدیجه از پیامبر، اختلاف‌نظر وجود دارد. از لقب‌های حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیهم)، طاهره، سیده النساء القریش، مبارکه، صدیقه، زکیه، راضیه، مرضیه، کبری و هم چنین ام الیتامی و ام المؤمنین را می‌توان نام برد. حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیهم)، در ۶۵ سالگی در رمضان سال دهم بعثت، به فاصله سه روز بعد از وفات ابوطالب درگذشت و در قبرستان حَجون به خاک سپرده شد.

فهرست مندرجات

۱ – نسب
۲ – ازدواج‌ها
۳ – آشنایی و ازدواج با پیامبر
۳.۱ – منابع تاریخی
۳.۲ – مراسم خواستگاری
۴ – خدمات
۴.۱ – بعد از ازدواج
۴.۲ – بعد از نزول وحی
۵ – القاب
۶ – نخستین زن مسلمان
۷ – وفات
۸ – فرزندان
۹ – فضائل
۹.۱ – بهترین زنان جهان
۹.۲ – علاقه پیامبر به خدیجه
۹.۳ – استحباب زیارت خدیجه
۱۰ – خدیجه نزد اهل‌بیت
۱۱ – جایگاه روایی
۱۲ – آثار تالیف شده درباره خدیجه
۱۳ – فهرست منابع
۱۴ – پانویس
۱۵ – منابع

۱ – نسب

‌خدیجه (سلام‌الله‌علیها) دختر خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی بن کلاب

[۱] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۰۶، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸، چاپ دوم.

[۲] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۸۹، بیروت، دارالمعرفه، بی‌تا.

[۳] ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحاب، ج۸، ص۹۹، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵.

اولین و شایسته‌ترین همسران رسول خداست. ایشان در زمره همسران قریشی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به شمار آمده و از جهت قرابت و خویشاوندی نزدیکترین همسران به لحاظ نسبی به ایشان است.
در حجاز و شهر مکه، در شبه جزیره عربستان در خانواده‌ای که با آداب و رسوم خرافی روزگار بیگانه بود به دنیا آمد. پس از ولادت او، خاندانش، برخلاف رسم سیاه زمانه (زنده به گور کردن دختران)، ولادت او را گرامی داشتند و پدر و مادرش «خویلد» و «فاطمه»، نام او را «خدیجه» به مفهوم گسسته و بیگانه از زشتی‌ها و ناپسندی‌ها برگزیدند.

بنابر روایت حکیم بن حزام پسر عموی خدیجه (سلام‌الله‌علیهم)، خدیجه (سلام‌الله‌علیهم) در سال پانزده پیش از عام الفیل در مکه به دنیا آمد.

[۴] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۲، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸، چاپ دوم.

[۵] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۹۸-۹۹، بیروت، دارالفکر، چاپ اول.

بنابراین حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیهم) پانزده سال قبل از ولادت پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) (۵۵ سال قبل از بعثت)، در شبه جزیره‌ی عربستان (حجاز) چشم به جهان گشود.

[۶] مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج۵، ص۱۰.

آن حضرت، دختر خویلد بن عبدالعزی بن قصی بن کلاب بود، که جناب قصی، جد چهارم پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌باشد. بنابراین حضرت خدیجه نیز با چند واسطه دختر عموی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بودند و از جهت ریشه خاندانی با یکدیگر متحد می‌شوند. لذا سلسله نسب حضرت خدیجه به حضرت اسماعیل (علیه‌السلام) و ابراهیم خلیل ا… (علیه‌السلام) که جد ۲۸ و ۲۹ رسول الله است، می‌رسد.

[۷] ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ص۲۹.

پدرش خُوَیلِد بن اسد بن عبدالعُزّی بن قُصَیِّ بن کلاب و مادرش فاطمه، دختر زائده، است.

[۸] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۰۵.

[۹] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۹۶.

از دوران کودکی و نوجوانی او تا هنگام ازدواج با پیامبر و حتی بعد از آن، اطلاعات‌ اندکی در دست است و بخشی از اخبار تاریخی درباره احوال ایشان نیز دست‌خوش دخل و تصرف قصه‌پردازان شده و با اسرائیلیات درهم آمیخته است.

۲ – ازدواج‌ها

براساس اغلب منابع، وی قبل از ازدواج با حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، دو بار ازدواج کرده بود، ولی در ترتیب این ازدواج‌ها اختلاف هست.

[۱۰] ابن عبدالبر، یوسف ‌بن ‌عبد‌اللهّ، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، ج۴، ص۱۸۱۷.

[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، الاعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۲۷۴.

[۱۲] طبری، احمد بن عبداللّه، السَّمط الثَّمین فی مناقب اُمّهات المؤمنین، ج۱، ص۱۱.

[۱۳] دمیاطی، عبدالمؤمن بن خلف، نساء رسول اللّه (صلی‌الله‌علیه‌وسلّم) و اولاده و من سالفه من قریش حلفائهم و غیرهم، ج۱، ص۳۲.

برخی نیز به استناد شواهدی، ازدواج‌های خدیجه پیش از وصلت با پیامبر را رد کرده‌اند.

[۱۴] کوفی، علی بن احمد، الاستغاثه، ج۱، ص۶۴-۷۰.

[۱۵] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۱۳۸.

[۱۶] عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیره النبی الاعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، ج۲، ص۱۹۱.

طبق منابع، وی نخست، با عتیق بن عایذ بن عبداللّه بن عمر بن مخزوم ازدواج کرد که از او صاحب یک دختر شد. پس از مرگ عتیق به همسری ابوهاله نباش بن زُراره از بنی عمرو بن تمیم که از هم‌پیمانان بنو عبدالدار بود، درآمد.

[۱۷] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۱۹۰.

[۱۸] سلوی بالحاج صالح، دثّرینی یا خدیجه: دراسه تحلیلیه لشخصیه خدیجه بنت خویلد، ج۱، ص۲۹-۳۰.

[۱۹] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۴-۱۵.

خدیجه از ابوهاله، صاحب پسرانی به نام‌های حارث، هند،

[۲۰] ابن کلبی، هشام بن محمد، جمهره النسب، ج۱، ص۲۶۹.

[۲۱] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۵.

[۲۲] ابن حزم، علی ‌بن ‌احمد، جوامع السیره، ج۱، ص۳۲.

[۲۳] دمیاطی، عبدالمؤمن بن خلف، نساء رسول اللّه (صلی‌الله‌علیه‌وسلّم) و اولاده و من سالفه من قریش حلفائهم و غیرهم، ج۱، ص۳۱.

طاهر و‌ هاله

[۲۴] ابن کلبی، هشام بن محمد، جمهره النسب، ج۱، ص۲۷۹.

[۲۵] سهیلی، عبدالرحمان بن عبداللّه، الروض الانف فی شرح السیره النبویه لابن هشام، ج۲، ص۲۴۶.

و دختری به نام زینب

[۲۶] ابن حزم، علی ‌بن ‌احمد، جوامع السیره، ج۱، ص۳۲.

[۲۷] نویری، احمد بن عبدالوهاب، نهایه الارب فی فنون الارب، ج۱۸، ص۱۷۱.

شد.

در میان این فرزندان، هند مشهور است. بعدها هند در زمره صحابه رسول خدا درآمد و با صیفی بن امیه ازدواج کرد و اعقابش در مدینه به سبب انتساب به مادربزرگشان (خدیجه) به بنو طاهره معروف شدند.

[۲۸] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۴۲۲-۴۲۳.

[۲۹] زبیری، مصعب بن عبداللّه، نسب قریش، ج۱، ص۳۳۳-۳۳۴.

[۳۰] ابن حبیب، محمد بن حبیب، المُحَبَّر، ج۱، ص۷۹.

[۳۱] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۷.

وی در جنگ بدر حضور داشت و بعدها در جنگ جمل در کنار علی‌ بن‌ ابی‌طالب (علیه‌السلام) به شهادت رسید.

[۳۲] ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۶، ص۴۳۷.

وی که نوجوانی خود را در خانه خدیجه گذرانده بود، تصویری کامل از خلق و خوی پیامبر در پاسخ به پرسش امام حسن (علیه‌السلام) ارائه کرده و از این‌رو «وصّاف النبّی» نامیده شده است.

[۳۳] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۴۲۲-۴۲۳.

[۳۴] صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، ج۱، ص۸۰-۸۱.

[۳۵] طهماز، عبدالحمید محمد، السیده خدیجه‌ ام المؤمنین و سبّاقه الخلق الی الاسلام، ج۱، ص۵۳-۵۷.

[۳۶] حسینی جلالی، محمدرضا، «حِلْیهُ رسول اللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بروایه الحسن و الحسین علیهم‌االسلام»، ج۱، ص۱۷۶-۱۸۴.

در برخی گزارش‌های دیگر که ترتیب ازدواج خدیجه و همسرانش به‌گونه‌ای دیگر آمده، گفته شده که خدیجه پس از وفات ابوهاله، به عقد پسرعمه خود، عتیق/ عُتیق بن عائذ درآمد

[۳۷] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۶.

[۳۸] ابن عبدالبر، یوسف ‌بن ‌عبد‌اللهّ، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، ج۴، ص۱۸۱۷.

و از وی صاحب پسری به نام عبداللّه (عبدمناف) و دختری به نام هند شد. خدیجه پس از درگذشت شوهر دومش، عتیق بن عائذ

[۳۹] ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، السیر و المغازی، ج۱، ص۸۱.

ازدواج نکرد و به تجارت پرداخت.

[۴۰] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۶.

[۴۱] سلوی بالحاج صالح، دثّرینی یا خدیجه: دراسه تحلیلیه لشخصیه خدیجه بنت خویلد، ج۱، ص۳۳-۳۹.

۳ – آشنایی و ازدواج با پیامبر

در چگونگی همکاری و آشنایی حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) (که در آن سال‌ها حدود بیست سال داشت) با خدیجه، اختلاف هست. برخی آغاز روابط تجاری خدیجه و پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به توصیه و سفارش ابوطالب دانسته‌اند.

[۴۲] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۲۹.

[۴۳] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۹۸.

اما در خبری از ابن اسحاق

[۴۴] ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، السیر و المغازی، ج۱، ص۸۱-۸۲.

آمده است که خدیجه از امانت‌داری و درستکاری حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خبر داشت و چون تصمیم گرفته بود مال فراوانی را به تجارت اختصاص دهد، از او خواست تا به کاروانش بپیوندد و بیش از دیگران مزد بگیرد.

[۴۵] ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۸۷-۱۸۸.

[۴۶] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۶.

[۴۷] طبری، احمد بن عبداللّه، السَّمط الثَّمین فی مناقب اُمّهات المؤمنین، ج۱، ص۱۱-۱۲.

حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حداکثر پنج سفر تجاری، چهار سفر به یمن و یک سفر به شام، برای خدیجه انجام داد.

[۴۸] حلبی، علی بن ابراهیم، السیره الحلبیه، ج۱، ص۱۹۷.

مهمترین آن‌ها، که به ازدواج آن دو منجر گردید، سفر تجاری شام بود و به دلیل اهمیتش اکثر منابع، تنها به ذکر آن سفر پرداخته و آن را ابتدای همکاری حضرت با خدیجه دانسته‌اند.

ظاهرآ اولین سفر تجاری آن حضرت به بازار حُباشه، در تهامه، بوده

[۴۹] طبری، احمد بن عبداللّه، السَّمط الثَّمین فی مناقب اُمّهات المؤمنین، ج۱، ص۱۲.

[۵۰] ابن سید الناس، محمد بن محمد، عیون الاثر، ج۱، ص۷۳.

و سفر به شام دومین یا سومین سفر بوده است، چرا که حضرت سفری نیز به جُوَش، در یمن، کرد. به زعم حلبی

[۵۱] حلبی، علی بن ابراهیم، السیره الحلبیه، ج۱، ص۱۹۷.

بازار حباشه همان جوش است و گویا این یک یا دو سفر برای آزمودن قدرت تجاری پیامبر بوده است.

بعد از انعقاد قرارداد، ابتدا پیامبر با کارمزد دو قلوص (ماده شتر جوان)

[۵۲] مَقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۷.

[۵۳] حلبی، علی بن ابراهیم، السیره الحلبیه، ج۱، ص۱۹۷.

به همراه شریک تجاری خود سائب بن ابی سائب صَیفی بن عابد

[۵۴] مَقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۱۰.

[۵۵] حلبی، علی بن ابراهیم، السیره الحلبیه، ج۱، ص۱۹۷.

[۵۶] جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج۱۴، ص۹۵.

و غلام خدیجه، میسره، عازم بازار حباشه شد و با موفقیت بازگشت. میسره اخبار شگفت‌انگیزی از این سفر به خدیجه داد و او برای اولین‌بار با رضایت ابوطالب، پیامبر را در راس کاروانی بزرگ به شام تجهیز کرد.

[۵۷] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۱.

[۵۸] ابن سید الناس، محمد بن محمد، عیون الاثر، ج۱، ص۷۰.

پس از اتمام این سفر پرماجرا، که جزئیات آن در منابع اسلامی آمده است،

[۵۹] ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۹۹-۲۰۰.

[۶۰] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۰-۱۳۱.

[۶۱] ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ج۷، ص۹۰-۹۱.

[۶۲] طبرسی، فضل بن حسن، الاعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۶۵-۶۷.

خدیجه به ایشان علاقه‌مند شد.

علامه مجلسی در جلد ششم بحار الانوار، در باب زنان و پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آورده است که: احمد بلاذری و ابوالقاسم کوفی در کتاب خود و سید مرتضی در کتاب شافی و ابوجعفر در تلخیص، روایت کرده‌اند که: پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با خدیجه ازدواج نمود، در حالی که او دوشیزه بود و این امر را تاکید می‌کند، آنچه در کتاب «انوار البدیع» آمده است. (در این کتاب گفته شده رقیه و زینب دختران‌ هاله، خواهر خدیجه هستند) صحیح است.

[۶۳] دفیل، علی محمد علی، خدیجه سلام‌الله‌علیهم، ترجمه دکتر فیروز حریرچی، ص۱۱.

همچنین در کتاب «استغاثه» آمده که برای حضرت خدیجه، فرزندی جز فاطمه (سلام‌الله‌علیهم) نمی‌باشد و بقیه، دختران‌ هاله و خواهر خدیجه‌اند که به خاطر گمنامی “هاله” و اعتبار و علو درجه حضرت خدیجه به او نسبت داده شده‌اند.

[۶۴] کوفی، علی بن احمد، الاستغاثه، ج۱، ص۷۰ –۶۴.

دلایلی که برای ایجاد این علاقه در منابع اسلامی آمده است، عبارت‌اند از: سفر تجاری پرسود پیامبر اکرم به شام؛ گزارش مَیسره از اخبار شگفت‌انگیز این سفر

[۶۵] ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۹۹-۲۰۰.

[۶۶] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۰-۱۳۱.

مشاهده دو فرشته‌ای که به هنگام ورود به خانه خدیجه بر سر پیامبر سایه افکنده بودند

[۶۷] ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۸۸.

[۶۸] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۰-۱۳۱.

پیشگویی ورقه بن نوفل درباره ازدواج خدیجه با مردی از قریش که نبی قوم خواهد شد

[۶۹] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۲۳-۲۴.

پیشگویی مردی، در یک جشن زنانه که خدیجه نیز حضور داشت، از آمدن پیامبری و بشارت به این‌که هرکدام از آن زنان می‌تواند با او ازدواج کند.

[۷۰] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۵.

[۷۱] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۴.

۳.۱ – منابع تاریخی

آنچه در مصادر تاریخی درباره ازدواج خدیجه با پیامبر آمده، بیش از همه مبتنی بر روایات محمد بن اسحاق بن یسار (متوفی ۱۵۱)، و سپس محمد بن عمر واقدی (متوفی ۲۰۷)، و هشام بن سائب کلبی (متوفی ۲۰۴)، عمر بن سعد کاتب واقدی (متوفی ۲۳۰) است.

یکی از مصادر نقل این ازدواج کتاب الانوار ابوالحسن بکری است.

[۷۲] بکری، احمد بن عبداللّه، الانوار فی مولد النبی محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، ج۱، ص۳۳۵.

این کتاب دربردارنده گزارش‌های تاریخیِ آمیخته با مطالب نادرست و غرائب بسیار است و از این‌رو محلّ استناد نیست و مجلسی نیز که برخی روایات آن کتاب را در بحار الانوار

[۷۳] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۲۰-۷۶.

درج کرده، به غیرقابل اعتماد بودن و اشتمال آن‌ها بر غرائب تاکید کرده است.

در هر صورت، صرف‌نظر از روایت شاذ یعقوبی

[۷۴] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۰.

که ازدواج پیامبر با خدیجه را حاصل دیداری ناگهانی در صفا و مروه دانسته، در بیش‌تر منابع سفر تجاری به شام مقدمه اصلی این ازدواج ذکر شده است.

[۷۵] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۱-۱۳۲.

[۷۶] ابن حبیب، محمد بن حبیب، المُحَبَّر، ج۱، ص۷۷.

[۷۷] ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ج۷، ص۹۰-۹۱.

۳.۲ – مراسم خواستگاری

خدیجه با توجه به بیوگی و سالمندی در نهایت به‌وسیله میسره

[۷۸] مقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۷.

یا دوست خود نفیسه، دختر مُنیه

[۷۹] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۱.

[۸۰] دمیاطی، عبدالمؤمن بن خلف، نساء رسول اللّه (صلی‌الله‌علیه‌وسلّم) و اولاده و من سالفه من قریش حلفائهم و غیرهم، ج۱، ص۳۳۱۹۸۹.

[۸۱] ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۸، ص۱۰۰.

یا شخصا

[۸۲] ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، السیر و المغازی، ج۱، ص۸۱-۸۲.

[۸۳] ابن حبیب، محمد بن حبیب، المُحَبَّر، ج۱، ص۷۸.

[۸۴] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۵۳-۵۴.

خواست خود را به اطلاع پیامبر رساند. این در حالی بود که او به تمامی‌خواستگاران خود از سران قریش و بزرگان‌شان که حاضر بودند، مهریه‌های سنگینی بپردازند، جواب رد داده بود.

[۸۵] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۲۸۱، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷، چاپ دوم.

[۸۶] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۸۹، بیروت، دارالمعرفه، بی‌تا.

[۸۷] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۰۵، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸، چاپ دوم.

پس از این‌که آن حضرت ماجرای خواستگاری را برای عموهای خود گفت، آنان از شنیدن این خبر شگفت‌زده شدند. آنان ابتدا صفّیه، دختر عبدالمطلب، عمه پیامبر را برای کسب اطلاع به خانه خدیجه فرستادند

[۸۸] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۵۷.

و پس از اطمینان از حقیقت امر، در موعد مقرر به خانه خدیجه رفتند و او را از عمویش، عَمْرو بن اسد، خواستگاری کردند.

[۸۹] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۱-۱۳۲.

[۹۰] ابن حبیب، محمد بن حبیب، المُحَبَّر، ج۱، ص۷۸.

[۹۱] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۹۸.

[۹۲] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۰.

برخی بین عموهای حضرت تنها به نام حمزه اکتفا کرده‌اند،

[۹۳] ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، السیر و المغازی، ج۱، ص۸۲.

[۹۴] ابن حبیب، محمد بن حبیب، المُحَبَّر، ج۱، ص۷۸.

[۹۵] ابن سید الناس، محمد بن محمد، عیون الاثر، ج۱، ص۷۱.

در حالی که بیش‌تر منابع نماینده پیامبر و خواننده خطبه را ابوطالب ذکر کرده‌اند.

[۹۶] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۰.

[۹۷] طبرسی، فضل بن حسن، الاعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۲۷۴.

[۹۸] سهیلی، عبدالرحمان بن عبداللّه، الروض الانف فی شرح السیره النبویه لابن هشام، ج۲، ص۲۴۶.

[۹۹] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۰.

درباره وکیل خدیجه در این مراسم، اختلاف‌هایی در منابع مشاهده می‌شود: ابن هشام

[۱۰۰] ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۹۰.

خویلد بن اسد، پدر خدیجه، و ابن اسحاق

[۱۰۱] ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، السیر و المغازی، ج۱، ص۸۲.

و ابن کلبی

[۱۰۲] ابن کلبی، هشام بن محمد، جمهره النسب، ج۱، ص۷۴.

عمویش عمرو بن اسد، و ابن سیدالناس

[۱۰۳] ابن سید الناس، محمد بن محمد، عیون الاثر، ج۱، ص۷۲.

و برادرش عمرو بن خویلد را ذکر کرده‌اند.

با توجه به این‌که خویلد بن اسد در جنگ فِجار و به قولی قبل از آن درگذشته بود

[۱۰۴] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۲.

[۱۰۵] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۱.

حضور وی در این خواستگاری و این‌که خدیجه برای راضی کردن پدرش به این ازدواج او را مست کرده بود

[۱۰۶] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۳۲-۱۳۳.

[۱۰۷] ابن حبیب، محمد بن حبیب، المُحَبَّر، ج۱، ص۷۸.

[۱۰۸] یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۱.

[۱۰۹] مَقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۹۴.

مبنایی ندارد.

[۱۱۰] طهماز، عبدالحمید محمد، السیده خدیجه‌ ام المؤمنین و سبّاقه الخلق الی الاسلام، ج۱، ص۳۲-۳۵.

مراسم خواستگاری و عقد، دو ماه و ۲۵ روز بعد از سفر تجاری شام برگزار شد

[۱۱۱] مَقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۷.

و مهریه خدیجه مبلغ دوازده و نیم یا دوازده اوقیه (هر اوقیه معادل چهل درهم)

[۱۱۲] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۹۷.

تعیین شد.

[۱۱۳] مَقریزی، احمد بن علی، امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۷.

[۱۱۴] ابن حبیب، محمد بن حبیب، المُحَبَّر، ج۱، ص۷۹.

[۱۱۵] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۱۰.

[۱۱۶] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۱۲.

[۱۱۷] ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۱۹۰.

[۱۱۸] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۷۰.

پس از برگزاری جشن ازدواج

[۱۱۹] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۷۰-۷۶.

این دو برای مدتی کوتاه در خانه حکیم بن حزام

[۱۲۰] ازرقی، محمد بن عبداللّه، اخبار مکه و ماجاء فیها من الآثار، ج۲، ص۲۵۱.

سکنا گزیدند و سپس به خانه خدیجه

[۱۲۱] ازرقی، محمد بن عبداللّه، اخبار مکه و ماجاء فیها من الآثار، ج۲، ص۱۹۹.

انتقال یافتند.

در اکثر منابع، پیامبر را هنگام ازدواج ۲۵ ساله و خدیجه را چهل ساله دانسته‌اند. برخی نیز اقوال دیگری در باب سن خدیجه آورده‌اند.

[۱۲۲] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۷.

[۱۲۳] ابن حبیب، محمد بن حبیب، المُحَبَّر، ج۱، ص۷۹.

[۱۲۴] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۹۸.

[۱۲۵] ابن عبدالبر، یوسف ‌بن ‌عبد‌اللهّ، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، ج۴، ص۱۸۱۸.

به هرحال به‌نظر می‌رسد که چهل سال سن تقریبی بوده و دلیل انتخاب این عدد آن است که چهل سالگی سن کمال و بلوغ عقلی محسوب می‌شود.

[۱۲۶] طهماز، عبدالحمید محمد، السیده خدیجه‌ ام المؤمنین و سبّاقه الخلق الی الاسلام، ج۱، ص۳۵-۴۰.

۴ – خدمات

خدیجه پس از ازدواج با پیامبر همیشه یاری همراه و کمک‌کاری همدل برای پیامبر بود و گواه بر این‌ مطلب عملکرد و اقداماتی بود که خدیجه در این راستا انجام داد.

۴.۱ – بعد از ازدواج

خدیجه پس از ازدواج با پیامبر، تمام داراییش را به وی بخشید

[۱۲۷] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۷۱.

و کارهای تجاری را نیز به او سپرد، حتی غلامان و کنیزان خود، از جمله میسره، را آزاد کرد.

[۱۲۸] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۶، ص۵۲.

حلیمه سعدیه، دایه حضرت رسول، در ایام خشکسالی به منزل ایشان آمد. خدیجه برای تشکر از زحمات دایه همسرش وی را بسیار احترام کرد و چهل گوسفند و یک شتر نیز به او هدیه داد؛ ثوبیه، کنیز ابولهب، که نخستین بار به پیامبر شیر داده بود، از جمله کسانی بود که با آنان در ارتباط بود. خدیجه حتی برای جبران خدمت وی و کسب رضایت پیامبر بارها تلاش کرد تا او را از ابولهب بخرد و آزاد کند، ولی موفق نشد.

[۱۲۹] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۹۶.

زید بن حارثه، غلامی بود که خدیجه به پیامبر بخشید

[۱۳۰] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۴۹۷.

و حضرت نیز او را آزاد و پسر خوانده خویش کرد، و از این‌رو تا مدت‌ها زید بن محمد نامیده می‌شد.

[۱۳۱] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۶۷.

[۱۳۲] ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ج۷، ص۱۲۶.

۴.۲ – بعد از نزول وحی

در برخی گزارش‌های تاریخی از آغاز وحی، ذکر شده است که پیامبر با تسلی خدیجه (پس از آن‌که خدیجه در خصوص نبوت پیامبر با پسرعموی خود به نام ورقه مشورت کرد) آرام گرفت.

[۱۳۳] ابن اسحاق، محمد بن اسحاق، السیر و المغازی، ج۱، ص۱۳۲-۱۳۳.

[۱۳۴] ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۲۲۲-۲۲۴.

[۱۳۵] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۱۲۱-۱۲۲.

سوای تردید در شخصیت تاریخی ورقه

[۱۳۶] عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیره النبی الاعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، ج۳، ص۹.

گزارش‌های مذکور با احادیثِ معتبر ناسازگار است و ایرادات اساسی نیز به آن وارد شده است.

خدیجه نخستین بانویی است که به پیامبر گروید.

[۱۳۷] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۱.

[۱۳۸] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۷.

[۱۳۹] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۱۹۱.

[۱۴۰] طهماز، عبدالحمید محمد، السیده خدیجه‌ ام المؤمنین و سبّاقه الخلق الی الاسلام، ج۱، ص۸۰-۸۲.

همچنین بنابر گزارش ابن سعد،

[۱۴۱] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۷-۱۸.

وی همراه پیامبر و علی (علیه‌السّلام) در مسجدالحرام نماز می‌گزارد.

برخورداری از حمایت‌های بی‌دریغ و دلگرم کننده همسری یک‌دل و هم عقیده از سعادت‌های یک فرد انقلابی به‌شمار می‌آید و خدیجه (سلام‌الله‌علیهم) در این عرصه همدلی و همراهی سرآمد زنان بود. وجود خدیجه (سلام‌الله‌علیهم) سختی‌های راه رسالت را بر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آسان می‌کرد. او وزیری راستین برای اسلام بود و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با مهر و صفای او آرامش می‌یافت.

[۱۴۲] بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، ج۲، ص۳۵۲، بیروت، دارالکتب العلمیه.

[۱۴۳] ابن سید الناس، محمد بن محمد، عیون الاثر، ج۱، ص۱۵۱، بیروت، دارالقلم، ۱۴۱۴، چاپ اول.

[۱۴۴] ذهبی، شمس‌الدین محمد، تاریخ اسلام، ج۱، ص۲۳۶، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۹۹۳، چاپ دوم.

زمانی که سخنان زشت و ناهنجار مشرکان در تکذیب نبوت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) غبار غم بر چهره‌ی آن حضرت (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌نشاند، این خدیجه (سلام‌الله‌علیهم) بود که تیرگی‌های غم را از چهره‌ی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌زدود و کار را بر او آسان می‌کرد.

[۱۴۵] ببیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، ج۲، ص۳۵۲، بیروت، دارالکتب العلمیه.

[۱۴۶] ابن سید الناس، ابوالفتح، عیون الاثر، ج۱، ص۱۵۱، بیروت، دارالقلم، ۱۴۱۴، چاپ اول.

[۱۴۷] ذهبی، شمس‌الدین محمد، تاریخ اسلام، ج۱، ص۲۳۶، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۹۹۳، چاپ دوم.

[۱۴۸] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۷.

در ایام محاصره اقتصادی بنی‌هاشم در شعب ابی‌طالب، خدیجه اموالش را در حمایت از پیامبر هزینه کرد.

[۱۴۹] طبرسی، فضل بن حسن، الاعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۱۲۵.

به نظر عده‌ای از مفسران، آیه هشت سوره ضحی

[۱۵۰] ضحی/سوره۹۳، آیه۸.

: «ای پیامبر آیا تو را نیازمند نیافت پس بی‌نیاز و توانگر ساخت»، به این حمایت‌های مالی خدیجه اشاره دارد.

[۱۵۱] فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان فی