توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تلقیح (در فقه) ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تلقیح (در فقه) ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تلقیح (در فقه) ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

تلقیح

برای دیگر کاربردها، تلقیح (ابهام‌زدایی) را ببینید.

‌تلقیح، از موضوعات جدید فقهی و حقوقی، به معنای بارور ساختن انسان با ابزار پزشکی می‌باشد.

فهرست مندرجات

۱ – معنا
۲ – جنبه بحث
۳ – روش‌های تلقیح
۴ – حکم فقهی
۴.۱ – میان زن و شوهر و حمل آن توسط صاحب تخمک
۴.۱.۱ – ادله جواز بعد از فوت همسر
۴.۲ – میان زن و شوهر و حمل آن توسط مادر جانشین
۴.۲.۱ – ادله عدم جواز حمل توسط مادر جانشین
۴.۳ – میان زن و مرد بیگانه
۴.۳.۱ – ادله عدم جواز میان زن و مرد بیگانه
۵ – حکم وضعی
۵.۱ – در قسم اول
۵.۲ – در قسم دوم
۵.۳ – در قسم سوم
۶ – اثبات حقوق اشخاص حقیقی برای نوزادان تلقیحی
۷ – فهرست منابع
۸ – پانویس
۹ – منبع

۱ – معنا

واژه تلقیح به معنای آبستن کردن و بارور ساختن جنس ماده است و در مورد باد و ابر و گیاه و حیوان و انسان به کار می‌رود.

[۱] حجر/سوره۱۵، آیه۲۲.

[۲] ابن منظور، لسان العرب، ذیل «لقح»، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.

[۳] سعید شرتونی، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ذیل «لقح»، بیروت ۱۹۹۲.

[۴] لویس معلوف، المنجد فی اللغه و الاعلام، ذیل «لقح»، بیروت ۱۹۹۶.

[۵] المعجم الوسیط، تألیف ابراهیم انیس و دیگران، ذیل «لقح»، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۷ ش.

۲ – جنبه بحث

تلقیح مصنوعیِ انسان هر چند در اصل موضوعی پزشکی است، دارای جنبه‌های گوناگونِ روان شناختی، جامعه شناختی، فلسفی، اخلاقی، فرهنگی، دینی و حقوقی است. در این مقاله جوانب فقهی و حقوقی تلقیح بررسی می‌شود.

۳ – روش‌های تلقیح

عوامل متعددی می‌تواند موجب ناباروری یا کاهش قدرت باروری شود و تلقیح را موجه سازد.

[۶] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۵۶۷، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۷] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۵۷۴، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۸] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۵۹۴ ـ ۵۹۵، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۹] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۶۳۵، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۱۰] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۶۹۳، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۱۱] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۷۸۱، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۱۲] لیون اسپراف، رابرت اچ، ج۱، ص۵۶۵، گلاس، و ناتان کیس، آندوکرینولوژی بالینی زنان و نازائی اسپیروف، ترجمه ملک منصور اقصی، صادق میرزاده، و رامین اشتیاقی، (تهران) ۱۳۷۳ ش.

[۱۳] لیون اسپراف، رابرت اچ، ج۱، ص۷۳۱ به بعد، گلاس، و ناتان کیس، آندوکرینولوژی بالینی زنان و نازائی اسپیروف، ترجمه ملک منصور اقصی، صادق میرزاده، و رامین اشتیاقی، (تهران) ۱۳۷۳ ش.

[۱۴] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۳۶ـ۶۴، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

بر این اساس، روش‌های گوناگونی برای تلقیح پدید آمده، هر چند از نظر علمی همه این روش‌ها را نمی‌توان تلقیح نامید. شایعترین روش، تلقیح داخل رحمی با بهره گیری از اسپرمِ پرداخت شده است. روش‌های کمکیِ تولید مثل، مانند لقاح خارج رحمی، نیز وجود دارد. کاربرد هر یک از روش‌های تلقیح به چگونگی عامل ناباروری یا ضعف باروری وابسته است.

[۱۵] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۷۲۰، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۱۶] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۷۳۷ـ ۷۳۸، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۱۷] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۷۹۷، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۱۸] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۸۰۰، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۱۹] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۸۱۰، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۲۰] ناباروری: ارزیابی و درمان، (نوشته) ویلیام کی و دیگران، ج۱، ص۸۲۶، ترجمه محمدعلی کریم زاده میبدی و دیگران، یزد: موسسه انتشارات یزد، ۱۳۷۵ ش.

[۲۱] لیون اسپراف، رابرت اچ، ج۱، ص۷۳۱، گلاس، و ناتان کیس، آندوکرینولوژی بالینی زنان و نازائی اسپیروف، ترجمه ملک منصور اقصی، صادق میرزاده، و رامین اشتیاقی، (تهران) ۱۳۷۳ ش.

[۲۲] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۱۲، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

[۲۳] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۵۶ ـ۵۷، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

۴ – حکم فقهی

درباره تلقیح، به دلیل نو بودن موضوع، در منابع حدیثی و فقهی پیشین مطلب صریحی نمی‌توان یافت، اما فقهای متأخر و معاصر شیعه و اهل سنت به حکم تکلیفی (جواز یا حرمت) و حکم وضعی و آثار تلقیح پرداخته اند. حکم تکلیفی تلقیح، با توجه به آرای فقها و شیوه‌های تلقیح، باید در سه فرض متمایز بررسی شود: ۱) تلقیح میان زن و شوهر و حمل آن توسط صاحب تخمک، ۲) تلقیح میان زن و شوهر و حمل آن توسط مادر جانشین، ۳) تلقیح میان زن و مرد بیگانه.

۴.۱ – میان زن و شوهر و حمل آن توسط صاحب تخمک

تلقیح نوع اول به نظر مشهور فقها جایز است،

[۲۴] روح اللّه خمینی، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ج۲، ص۵۵۹، تحریرالوسیله، قم ۱۳۶۳ ش.

[۲۵] ابوالقاسم خوئی، ج۱، ص۴۳،مسئله ۴۵، مستحدثات المسائل، قم ۱۴۰۱.

[۲۶] محمود شلتوت، الفتاوی، ج۱، ص۳۲۸، قاهره ۱۴۲۱/۲۰۰۱.

[۲۷] وهبه مصطفی زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۴، ص۲۶۴۹، دمشق ۱۴۱۸/۱۹۹۷.

[۲۸] مجمع الفقه الاسلامی (جده)، مصوبه‌ها و توصیه‌ها از دومین تا پایان نهمین نشست، ج۱، ص۳۷، ترجمه محمد مقدس، تهران ۱۴۱۸.

هر چند معدودی از فقهای شیعه

[۲۹] اسداللّه امامی، مطالعه تطبیقی نسب در حقوق ایران و فرانسه،ص ۳۶۷، تهران ۱۳۴۹ ش.

و اهل سنّت

[۳۰] زیاد احمد سلامه، اطفال الانابیب بین العلم و الشریعه، ج۱، ص۷۱، بیروت ۱۴۱۷.

[۳۱] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۸۳، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

تلقیح را‌ به‌طور مطلق جایز ندانسته اند. همچنین به نظر مشهور امامیان، تلقیح میان زن و شوهر پس از طلاق رِجعی و به نظر برخی فقها پس از مرگ شوهر و پیش از انقضای عدّه جایز است.

[۳۲] یوسف صانعی، استفتائات پزشکی، ج۱، ص۶۵، قم ۱۳۷۷ ش.

[۳۳] محمدتقی جعفری تبریزی، رسائل فقهی، ج۱، ص۳۰۷، ج ۱، تهران ۱۳۷۷ ش.

البته برخی فقها تلقیح را پس از فوت شوهر جایز ندانسته اند.

[۳۴] حسینعلی منتظری، احکام پزشکی: مطابق با فتاوای فقیه عالیقدر حضرت آیت اللّه العظمی منتظری، ج۱، ص۸۹، تهران ۱۳۸۱ ش.

[۳۵] ناصر مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ج۲، ص۶۱۱، ج ۲، قم ۱۳۸۰ ش.

[۳۶] عبدالکریم موسوی اردبیلی، استفتائات، ج۱، ص۴۱۱، ج ۱، قم ۱۳۷۷ ش.

[۳۷] محمد آصف محسنی، الفقه و المسائل الطبیه، ج۱، ص۹۶، قم (بی تا).

۴.۱.۱ – ادله جواز بعد از فوت همسر

مهمترین ادله مورد استناد برای جواز تلقیح در صورت فوت شوهر، عبارت‌اند از: آیات راجع به عدّه وفات و ارث،

[۳۸] بقره/سوره۲، آیه۲۳۴.

[۳۹] بقره/سوره۲، آیه۲۴۰.

[۴۰] نساء/سوره۴، آیه۱۱۱۲.

احادیثِ ناظر به جواز غسل دادن هر یک از زوجین، دیگری را پس از وفات

[۴۱] حرّ عاملی،وسائل الشیعه، ج۲، ص۵۲۸ ۵۳۴.

و اطلاق «زوجه» بر زن شوی مرده در قرآن و کاربرد عرف.

[۴۲] محمدبن حسن فاضل هندی، کشف اللثام عن قواعد الاحکام، ج۲، ص۲۱۵، ج ۲، قم ۱۴۱۸.

[۴۳] محمدحسن بن باقر نجفی، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج۴، ص۵۳، ج ۴، چاپ عباس قوچانی، بیروت ۱۹۸۱.

[۴۴] علی غروی، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، ج۸، ص۱۲۲، تقریرات درس آیه اللّه خوئی، ج ۸، نجف ۱۳۹۱/۱۹۷۱.

برخی مؤلفان

[۴۵] محمد سند، فقه الطب و التضخم النقدی، ج۱، ص۹۲، بیروت ۱۴۲۳/۲۰۰۲.

تلقیح بین زن و شوهر را، حتی اگر اسپرم به پیش از ازدواج مربوط باشد، جایز می‌دانند.

۴.۲ – میان زن و شوهر و حمل آن توسط مادر جانشین

در تلقیح نوع دوم، مادرِ جانشین می‌تواند همسر دوم (حتی با عقد موقت) یا زن بیگانه باشد. برخی فقهای شیعه و اهل سنّت در حالت نخست تلقیح را جایز شمرده اند

[۴۶] محمد مؤمن قمی، «سخنی درباره تلقیح»، ج۱، ص۶۴، ترجمه موسی دانش (جعفرزاده)، فقه اهل بیت علیهم‌السلام، سال ۱، ش ۴ (زمستان ۱۳۷۴).

[۴۷] محسن حرم پناهی، «تلقیح مصنوعی ۲»، ج۱، ص۱۴۷، فقه اهل بیت علیهم‌السلام، سال ۳، ش ۱۰ (تابستان ۱۳۷۶).

[۴۸] محمدعلی بار، «التلقیح الصناعی و اطفال الانابیب»، ج۱، ص۲۹۹ـ۳۰۰، مجله مجمع الفقه الاسلامی، ش ۲، جزء ۱ (۱۴۰۷/۱۹۸۶).

ولی در مورد حالت دوم مخالفت شدیدتری شده است. بسیاری از فقهای اهل سنّت تلقیح را در هر دو حالت حرام دانسته اند.

[۴۹] عبداللّه بن زید آل محمود، مجموعه رسائل، ج۳، ص۴۲۹، ج ۳، رساله ۱۰: الحکم الاقناعی فی ابطال التلقیح الصناعی، دوحه ۱۴۱۲/۱۹۹۲.

[۵۰] عامر احمد قیسی، مشکلات المسوولیه الطبیه المترتبه علی التلقیح المصناعی، ج۱، ص۵۴، عمان ۲۰۰۱.

[۵۱] محمد عبدالجواد محمد، بحوث فی الشریعه الاسلامیه و القانون فی الطب الاسلامی، ج۱، ص۱۲۱، اسکندریه: موسسه المعارف، (بی تا).

[۵۲] مجمع الفقه الاسلامی (جده)، مصوبه‌ها و توصیه‌ها از دومین تا پایان نهمین نشست، ج۱، ص۳۷، ترجمه محمد مقدس، تهران ۱۴۱۸.

برخی از این مخالفت‌ها مستند به آیات و احادیثی است که روابط جنسی را، جز در موارد معیّن، حرام می‌دانند. به نظر مخالفان، این ادله اصولاً دخالت عامل ثالث را در انعقاد نطفه ممنوع دانسته‌اند ولی با توجه به این‌که در فرض مورد بحث، جنین از خود زوجین نشئت می‌یابد، شمول ادله یاد شده بر آن قابل مناقشه است.

۴.۲.۱ – ادله عدم جواز حمل توسط مادر جانشین

علت مهم‌تر مخالفت، آثار ناشی از جانشینی و اجاره رحم و اشکالات شرعی و حقوقی آن، از جمله مسئله نسب مادری، است.

[۵۳] مجمع الفقه الاسلامی (جده)، مصوبه‌ها و توصیه‌ها از دومین تا پایان نهمین نشست، ج۱، ص۳۷، ترجمه محمد مقدس، تهران ۱۴۱۸.

این اشکالات حل نشدنی نمی‌نماید، مثلاً اشکال لزوم کشف عورت را چنین پاسخ داده‌اند که در برخی موارد چنین استلزامی وجود ندارد و در پاره ای موارد، به دلیل ضرورت یا عسر و حرج، حرمت از اساس منتفی است.

[۵۴] لی سیستانی، المستحدثات من المسائل الشرعیه، ج۱، ص۱۴، لندن ۱۴۱۶.

[۵۵] علی سیستانی، الفقه للمغتربین، ج۱، ص۲۸۱، قم ۱۴۱۹.

[۵۶] جادالحق علی جادالحق، «التلقیح الصناعی لتوالدالانسان، ج۱، ص۱۴۳۳، و الاجهاض»، الازهر، سال ۵۵، ش ۱۰ (۱۴۰۳/۱۹۸۳).

همچنین، موضوع لزوم احتیاط نمودن در امور جنسی (یا «فروج» به اصطلاح احادیث و فقها) در فرض مورد بحث، که رابطه زوجیت وجود دارد، مصداق نمی‌یابد. فقها درباره مشکل نسب مادریِ فرزند حاصل از تلقیح هم بحث و راه حل آن را بررسی کرده اند. در هر صورت، برخی فقهای امامی اینگونه تلقیح را روا شمرده اند، مشروط بر آن‌که ضوابط شرعی (از قبیل حرمت نظر یا لمس) رعایت شود.

[۵۷] سیدعلی خامنه ای، پزشکی در آئینه اجتهاد: استفتائات پزشکی از حضرت آیه اللّه العظمی خامنه ای مدّظله العالی، ج۱، ص۱۱۵، قم ۱۳۷۵ ش.

[۵۸] یوسف صانعی، استفتائات پزشکی، ج۱، ص۶۳، قم ۱۳۷۷ ش.

[۵۹] محمد مؤمن قمی، «سخنی درباره تلقیح»، ج۱، ص۶۶، ترجمه موسی دانش (جعفرزاده)، فقه اهل بیت علیهم‌السلام، سال ۱، ش ۴ (زمستان ۱۳۷۴).

[۶۰] عبدالکریم موسوی اردبیلی، استفتائات، ج۱، ص۴۰۸، ج ۱، قم ۱۳۷۷ ش.

[۶۱] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۱۰۷ـ۱۱۴، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

[۶۲] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۳۳۷ـ۳۳۹، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

البته برای انتقال جنین به رحم جانشین، رضایت صاحبان اسپرم و تخمک

[۶۳] مبانی فقهی و موازین بین المللی، تهران ۱۳۷۹ ش.

و نیز اجازه شوهرِ زن اجاره دهنده رحم ضروری است.

[۶۴] ناصر مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ج۲، ص۶۱۰، ج ۲، قم ۱۳۸۰ ش.

۴.۳ – میان زن و مرد بیگانه

تلقیح قسم سوم(تلقیح میان زن و مرد بیگانه)،

[۶۵] مبانی فقهی و موازین بین المللی، تهران ۱۳۷۹ ش.

به سبب دخالت عامل بیگانه در انعقاد نطفه، مورد بحث و اشکال جدّی است و علاوه بر فقه اسلامی، در تمام ادیان و نظام‌های حقوقی درباره جواز آن اختلاف نظر اساسی وجود دارد

[۶۶] ناصر کاتوزیان، حقوق مدنی: خانواده، ج۲، ص۲۶ـ۳۲، ج ۲، تهران ۱۳۷۲ ش.

[۶۷] حسین مهرپور، مباحثی از حقوق زن از منظر حقوق داخلی، مبانی فقهی و موازین بین المللی،ص ۳۶۷، تهران ۱۳۷۹ ش.

[۶۸] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۱۷۹ـ۱۸۹، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

[۶۹] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۳۷۵ـ۳۷۷، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

از جمله مباحث مهم در این زمینه، جایز بودن یا نبودن خرید و فروش مواد ژنتیکی است. به نظر برخی فقها، خرید و فروش این مواد پیش از انتقال به رحم جایز است.

[۷۰] محمدعلی توحیدی، مصباح الفقاهه فی المعاملات، ج۱، ص۸۱، تقریرات درس آیه اللّه خوئی، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.

مسئله مهمتر، جواز کاربرد مواد ژنتیکیِ متعلق به دیگران، برای تولید نسل، به منظور انتساب نسل به تحویل گیرنده است که بیش‌تر فقها آن را نامشروع دانسته اند

[۷۱] روح اللّه خمینی، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ج۲، ص۵۵۹، تحریرالوسیله، قم ۱۳۶۳ ش.

[۷۲] ابوالقاسم خوئی، مستحدثات المسائل، ج۱، ص۴۲، قم ۱۴۰۱.

[۷۳] محمود شلتوت، الفتاوی، ج۱، ص۳۲۸، قاهره ۱۴۲۱/۲۰۰۱.

[۷۴] وهبه مصطفی زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۴، ص۲۶۴۹، دمشق ۱۴۱۸/۱۹۹۷.

[۷۵] مجمع الفقه الاسلامی (جده)، مصوبه‌ها و توصیه‌ها از دومین تا پایان نهمین نشست، ج۱، ص۳۶، ترجمه محمد مقدس، تهران ۱۴۱۸.

ولی برخی

[۷۶] سیدعلی خامنه ای، پزشکی در آئینه اجتهاد: استفتائات پزشکی از حضرت آیه اللّه العظمی خامنه ای مدّظله العالی، ج۱، ص۱۱۱، قم ۱۳۷۵ ش.

[۷۷] محمد یزدی، ثلاث رسائل فقهیه، رساله ۱: الاخصاب الصناعی،ص ۸، قم ۱۳۷۷ ش.

[۷۸] محمد موسوی بجنوردی، «(پاسخ به استفتاء)»، ج۱، ص۲۲۵، در «استفتاءات و نظرات پیرامون مسائل مستحدثه فقهی و حقوقی»، رهنمون، ش ۲ و ۳ (پاییز و زمستان ۱۳۷۱).

آن را با شرایطی جایز شمرده و شماری دیگر

[۷۹] محمد مؤمن قمی، کلمات سدیده فی مسائل جدیده، ج۱، ص۸۰، قم ۱۴۱۵.

[۸۰] محمد مؤمن قمی، کلمات سدیده فی مسائل جدیده، ج۱، ص۹۴، قم ۱۴۱۵.

[۸۱] محسن حرم پناهی، «تلقیح مصنوعی ۲»، ج۱، ص۱۴۸، فقه اهل بیت علیهم‌السلام، سال ۳، ش ۱۰ (تابستان ۱۳۷۶).

صرفاً برخی شیوه‌های تلقیح را روا دانسته اند.

۴.۳.۱ – ادله عدم جواز میان زن و مرد بیگانه

بحث مهم فقهی درباره نوع سوم تلقیح و اصولاً روش‌هایی از تلقیح که در آن‌ها عامل ثالث (جز زوجین) دخالت دارد، بررسی ادله ای است که ممکن است مستند حرمت آن باشد. از جمله این ادله، آیاتی است که روابط جنسی را تنها در چارچوب عقد ازدواج و ملکیت مشروع می‌شمارد.

[۸۲] نساء/سوره۴، آیه۲۴.

[۸۳] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۵.

[۸۴] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷.

[۸۵] نور/سوره۲۴، آیه۳۱.

استدلال کنندگان گفته‌اند که این آیات عام است و هر گونه اقدامی را که با حفظ فرج و عفت در امور جنسی ناسازگار است، ممنوع کرده و ازاین‌رو بر حرمت تلقیح مصنوعی دلالت دارد.

[۸۶] محمدجواد مغنیه، «التلقیح الصناعی فی الشریعه الاسلامیه»، ج۱، ص۲۵۷، رساله الاسلام، سال ۱۰، ش ۳ (۱۳۷۸/۱۹۵۸).

[۸۷] محمد سند، فقه الطب و التضخم النقدی، ج۱، ص۷۷، بیروت ۱۴۲۳/۲۰۰۲.

[۸۸] حسین مؤید، مسائل من الفقه الاستدلالی، ج۱، ص۱۰، الحلقه الاولی، قم ۱۴۱۵/۱۹۹۵.

[۸۹] علی علوی قزوینی، «آثار حقوقی تلقیح مصنوعی انسان»، ج۱، ص۱۶۹، نامه مفید، سال ۱، ش ۳ (پاییز ۱۳۷۴).

بر این استدلال مناقشه شده است، زیرا ظاهراً مراد از تعبیر مذکور در این آیات، پرهیز از روابط جنسی نامشروع مانند زناست

[۹۰] طباطبائی،المیزان، ذیلِ مؤمنون: ۵.

نه هر کار مرتبط با تولید نسل. بنابراین، برای حرمت همه موارد تلقیح نمی‌توان به این آیات استناد کرد.

[۹۱] محمدصادق روحانی، المسائل المستحدثه، ج۱، ص۸، بیروت ۱۳۹۳.

[۹۲] محمد مؤمن قمی، کلمات سدیده فی مسائل جدیده، ج۱، ص۸۶، قم ۱۴۱۵.

[۹۳] محسن خرازی، «التلقیح»، ج۱، ص۱۰۲ـ۱۰۳، فقه اهل البیت علیهم‌السلام، سال ۴، ش ۱۶ (۱۴۲۰/۲۰۰۰).

دلیل قابل بحث دیگر، احادیثی است که از قراردادن نطفه در رحم حرام منع کرده و آن را گناهی بزرگ شناخته است.

[۹۴] حرّ عاملی،وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۳۱۷ ۳۱۸.

[۹۵] حرّ عاملی،وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۳۵۲۳۵۳.

[۹۶] حرّ عاملی،وسائل الشیعه، ج۲۸، ص۹۸.

ممکن است گفته شود که تعبیرات این احادیث مواردی از تلقیح مصنوعی را در بر می‌گیرد که در آن اسپرم مستقیماً به رحم زن بیگانه منتقل می‌شود و چه بسا با الغای خصوصیت از مورد حکم، بتوان تمام موارد ترکیب اسپرم و تخمک مرد و زن بیگانه را مصداق حکم حرمت دانست.

[۹۷] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۱۸۰ـ۱۸۱، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

گذشته از اشکالات موجود در اسناد بیش‌تر این احادیث، دلالت آن‌ها بر مدعا نیز قابل مناقشه است، بویژه با این احتمال قوی که تعبیرات آن‌ها ناظر به مورد زناست.

[۹۸] محسن خرازی، «التلقیح»، ج۱، ص۱۰۵ـ۱۰۷، فقه اهل البیت علیهم‌السلام، سال ۴، ش ۱۶ (۱۴۲۰/۲۰۰۰).

با اینهمه، دلالت ضمنی مجموع این احادیث و احادیث دیگر

[۹۹] محسن خرازی، «التلقیح»، ج۱، ص۱۰۷ـ۱۱۴، فقه اهل البیت علیهم‌السلام، سال ۴، ش ۱۶ (۱۴۲۰/۲۰۰۰).

بر حرمت تلقیح میان دو بیگانه، قابل پذیرش است و شواهد و قرائنی هم آن را تأیید می‌کند: ۱) اقتضای مقاصد پنج گانه شریعت، که هم فقهای اهل سنّت

[۱۰۰] وهبه مصطفی زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۱، ص۱۲۶، دمشق ۱۴۱۸/۱۹۹۷.

[۱۰۱] محمدرضا رضانیا معلم، «تلقیح مصنوعی از دیدگاه فقه و حقوق»، ج۱، ص۱۰۱، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم ۱۳۷۸ ش.

و هم برخی فقیهان امامی

[۱۰۲] محمدبن مکی شهید اول، القواعد و الفوائد: فی الفقه و الاصول و العربیه، ج۱، ص۳۸، چاپ عبدالهادی حکیم، (نجف ۱۳۹۹/۱۹۷۹)، چاپ افست قم (بی تا).

[۱۰۳] مقدادبن عبداللّه فاضل مقداد، التنقیح الرائع لمختصرالشرائع، ج۱، ص۱۵، چاپ عبداللطیف حسینی کوه کمری، قم ۱۴۰۴.

آن را مطرح کرده اند. هر یک از این مصالح، که مصلحت نسل و به تعبیر برخی فقها حفظ نسب از جمله آنهاست، می‌تواند منبع استنباط حکم شرعی و مستند آن قرار گیرد.

[۱۰۴] محمدتقی حکیم، الاصول العامه للفقه المقارن، ج۱، ص۴۰۳، نجف ۱۹۷۹، چاپ افست قم (بی تا).

۲) مصالح و حکمت‌هایی که درباره تحریم برخی از اقسام نکاح، مانند نکاح شِغار

[۱۰۵] عامر احمد قیسی،