توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بینه (واژگان قرآنی) ۸۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بینه (واژگان قرآنی) ۸۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل بینه (واژگان قرآنی) ۸۶ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل بینه (واژگان قرآنی) ۸۶ اسلاید در PowerPoint

بَیِّنه، کلمه‌ای به کار رفته در قرآن کریم که در طول تاریخ نزد مسلمانان به اصطلاحی قرآنی و فقهی گراییده است و بیشتری بار معنایی آن را می‌توان در حالات فعلی و اسمی، در مفاهیم روشن و آشکار شدن و نیز دلیل و گواه دانست. در نگاهی ابتدایی، این واژه صفت می‌نماید، اما در بررسی کاربردهای آن در قرآن‌ و فقه اسلامی، چنین به نظر می‌رسد که این واژه اسمی است که در هریک از این متون به یک اصطلاح به معنایی خاص به کار رفته، و غالباً هر یک از این متون آن را در معنایی متفاوت از دیگری به کار برده است.
بیّنه به معانی: ۱.دلیل معتبر (حجّت) ۲.شهادت معتبر ۳.شهادت دو مرد عادل می باشد.

فهرست مندرجات

۱ – تعاریف بیّنه
۱.۱ – تعریف لغوی
۱.۲ – تعریف فقهی
۲ – معناشناسی تاریخی
۳ – بینه در قرآن کریم
۴ – بینه در علوم مختلف
۴.۱ – بینه در تفسیر
۴.۲ – بینه در فقه
۵ – حجّیت بیّنه
۵.۱ – محدوده حجیّت
۵.۲ – شرایط حجّیت
۵.۳ – موارد استثنا شده در حجیّت
۵.۴ – شرایط موضوع بیّنه
۵.۵ – تقدّم بیّنه بر امارات
۵.۶ – تعارض دو بیّنه
۶ – فهرست منابع
۷ – پانویس
۸ – منابع

۱ – تعاریف بیّنه

تعریف لغوی و فقهی بینه عباتند از:

۱.۱ – تعریف لغوی

واژه بیّنه مؤنّث «بیّن» از ریشه «بان، یبین، بیانا» در لغت به معنای دلیل روشن و چیزی که چیزی دیگر با آن اثبات می‌شود، آمده است.

[۱] راغب‌اصفهانی، حسین، المفردات، واژه «بین»‌.

چنان‌که در قرآن کریم نیز در این معنا به کار رفته است.

[۲] بقره/سوره۲،آیه۲۰۹.

‌

[۳] بقره/سوره۲،آیه۲۱۱.

[۴] آل عمران/سوره۳،آیه۹۷.

[۵] أنعام/سوره۶،آیه۱۵۷.

۱.۲ – تعریف فقهی

عنوان بیّنه در کلمات فقها- بویژه در مسائل مربوط به دعاوی و مخاصمات- در معنای شهادت معتبر شرعی به کار رفته است؛ لیکن در اینکه این کاربرد از‌ باب استعمال عام در خاص است یا از باب انطباق عام بر افراد، اختلاف است. در کاربرد اوّل، بیّنه از مفهوم لغوی به معنای شرعی نقل یافته و معنای اصطلاحی پیدا کرده است؛ لیکن در کاربرد دوم، در همان معنای لغوی به کار رفته است و انطباق عام بر افراد خود موجب اعراض از معنای لغوی آن نخواهد شد. برخی، احتمال انتقال بیّنه از معنای لغوی به معنای خاص و اصطلاحی در باب دعاوی را بعید ندانسته‌اند.

[۶] مشکینی، علی، مصطلحات الفقه، ص۱۱۹.‌

‌
اختلاف دیگر درباره بیّنه مربوط به ثبوت حقیقت شرعی برای آن در کلام شارع- یعنی روایات بویژه روایات صادر از رسول اکرم (صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله) و عدم ثبوت آن است.
برخی به‌طور کلّی منکر ثبوت حقیقت شرعی برای بیّنه شده و گفته‌اند: بیّنه در روایات همانند قرآن در معنای لغوی استعمال شده است. برخی دیگر ثبوت آن را در عصر ائمّه (علیهم السّلام) پذیرفته ولی در عصر نبی اکرم (صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله) مورد تردید و تأمّل قرار داده‌اند.

[۷] مکارم‌شیرازی، ناصر، القواعد الفقهیه، ج۲، ص۴۶ -۵۱.‌

[۸] طباطبایی حکیم، سید محمدسعید، التنقیح، ج۱، ص۳۱۳ -۳۱۴.

[۹] نراقی، احمد بن محمدمهدی، عوائد الایّام، ص۸۲۱.

بنابر ثبوت معنای اصطلاحی برای بیّنه، در بیان مصادیق آن، نظرات مختلف است.
بسیاری تنها مصداق آن را دو شاهد مرد عادل دانسته‌اند.

[۱۰] حسینی، میرعبدالفتاح، العناوین، ج۲، ص۶۵۰ -۶۵۵.

[۱۱] بجنوردی، القواعد الفقهیه، ج۳، ص۱۰.

[۱۲] مکارم‌شیرازی، ناصر، القواعد الفقهیه، ج۲، ص۴۹.

برخی دیگر، شهادت یک مرد همراه دو زن را نیز مصداق آن شمرده‌اند،

[۱۳] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۰، ص۴۳۲.

چنان‌که بعضی شهادت چهار زن را نیز بر دو مصداق قبلی افزوده‌اند.

[۱۴] بجنوردی، القواعد الفقهیه، ج۳، ص۲۵ -۲۶.

[۱۵] نراقی، احمد بن محمدمهدی، عوائد الایّام، ص۸۲۳.

از بیّنه به لحاظ کاربردهای گوناگونی که در فقه دارد با تعابیر مختلف یاد شده است، مانند بیّنه داخل، بیّنه خارج، بینه جرح، بیّنه تعدیل، بیّنه اثبات، بیّنه نفی و بینه انهاء (انهاء حکم).

۲ – معناشناسی تاریخی

بینه از ریش فعلی «بان ـ یبین» اشتقاق یافته که با پیشینه‌ای قدیم، در دیگر زبانهای سامی از جمله عبری، آرامی، سریانی، حبشی و سبایی کاربرد داشته، و غالباً به معنای جدا، متمایز و مجزا شدن، واضح و شفاف سخن گفتن و تشخیص دادن به کار رفته است.

[۱۶] Gesenius، W، ج۱، ص۱۰۶-۱۰۷، A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament، ed F Brown et al، Boston/New York، ۱۹۰۶.

[۱۷] مشکور، محمدجواد، فرهنگ تطبیقی عربی با زبانهای سامی و ایرانی، ج۱، ص۹۳_ ۹۴، تهران، ۱۳۵۷ش.

بر این اساس، در زبان‌های سامی، «تمایز» از مهم‌ترین مؤلفه‌های معنایی این واژه به شمار می‌رود. در زبان عربی هم که معنای این واژه عمدتاً «آشکارشدن» آمده،

[۱۸] ازهری، محمد، تهذیب اللغه، ج۱۵، ص۳۵۶، به کوشش ابراهیم ابیاری، قاهره، ۱۹۶۷م.

[۱۹] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۶۸-۶۹، به کوشش محمدسید گیلانی، قاهره، ۱۳۸۱ق.

بیشترین کاربرد بر معنای «آشکاری حاصل از تفکیک و تمایز میان دو چیز مشابه» متمرکز بوده است.

[۲۰] شریف‌رضی، محمد، حقائق‌التاویل، ج۱، ص۵۷، به کوشش محمدرضاآل‌کاشف الغطا، بیروت، دارمهاجر.

[۲۱] طوسی، محمد، التبیان، ج۴، ص۴۴۹، به کوشش احمد حبیب قصیرعاملی، قم، ۱۴۰۹ق.

[۲۲] مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۳۴۷-۳۴۸، تهران، ۱۳۶۰ش.

بر همین اساس، در کتب لغت و تفسیر غالباً بینه صفت مشبهه از فعل «بان ـ یبین» و مونث «بیّن» به معنای روشن و آشکار آمده است.

[۲۳] مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۳۴۸، تهران، ۱۳۶۰ش.

در عین حال، بینه بدون موصوف، به معنای حجت، گواه و دلیل است.

[۲۴] Penrice، J، ج۱، ص۲۱، A Dictionary and Glossary of the Korân، Beirut، ۱۸۷۳.

با بافتار نزول، بینه افزون بر کاربرد به معنای شهادت در دعاوی،

[۲۵] ثقفی، ابراهیم، الغارات، ج۲، ص۷۲۲، به کوشش جلال‌الدین‌ محدث ارموی، تهران، ۱۳۵۵ش.

معنایی نزدیک به حجت و استدلال محکم نیز داشته است.

[۲۶] ثقفی، ابراهیم، الغارات، ج۲، ص۴۰۳، به کوشش جلال‌الدین‌ محدث ارموی، تهران، ۱۳۵۵ش.

[۲۷] ابومخنف، لوط، مقتل الحسین، ج۱، ص۳۱۲، به کوشش حسن غفاری، قم، ۱۳۹۸ق.

[۲۸] نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ج۱، ص۹۵، به کوشش عبدالسلام محمدهارون، قاهره، ۱۳۸۲ق.

[۲۹] نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ج۱، ص۳۱۵، به کوشش عبدالسلام محمدهارون، قاهره، ۱۳۸۲ق.

باید گفت بینه آن هنگام که در بافت‌هایی مرتبط با اختلاف و درگیری به کار رفته، منحصراً به معنای شاهد بوده، و معنایی فراتر از آن نداشته است.

۳ – بینه در قرآن کریم

واژ بینه و جمع آن بینات با بسامد ۷۱بار تکرار، در قرآن کریم به کار رفته که از آن میان، ۵۴بار کاربرد اسمی است که با دور شدن از کاربرد وصفی، به اصطلاحی قرآنی گراییده است. این واژه غالباً با آنچه پیامبران به مردم ارائه کرده‌اند، ارتباط دارد؛ اما گاه این مفهوم گسترش یافته، و به معنای بصیرت، بینش عمیق و قدرت تشخیصی که خدا به برخی از انسان‌ها موهبت می‌کند، آمده است.
واژ قرآنی بینه در حالت مفرد، غالباً به معنای دلیلی است که موجب دانش و بصیرت می‌شود

[۳۰] انعام/سوره۶، آیه۵۷.

[۳۱] انفال/سوره۸، آیه۴۲.

[۳۲] هود/سوره۱۱، آیه۲۸.

اما تمرکز مصادیق بینه در حالت جمع (بینات) غالباً بر جهان‌بینی، آموزه‌های فکری، اخلاقی و دینی پیامبران و استدلال‌های آنهاست.

[۳۳] اعراف/سوره۷، آیه۸۵.

[۳۴] هود/سوره۱۱، آیه۲۸.

[۳۵] زخرف/سوره۴۳، آیه۶۳.

قرارگیری واژ علم

[۳۶] آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۹.

[۳۷] شوری/سوره۴۲، آیه۱۴.

[۳۸] جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۷.

، بصائر

[۳۹] انعام/سوره۶، آیه۱۰۴.

[۴۰] اعراف/سوره۷، آیه۲۰۳.

[۴۱] جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۰.

، حکمت،

[۴۲] زخرف/سوره۴۳، آیه۶۳.

به عنوان جانشینی برای بینه، مفهوم قرآنی این واژه را آشکارا به دانایی نزدیک می‌سازد. همچنین قرارگیری آن در کنار واژگانی چون تفرقه، اختلاف، لغزش، کتمان و تکذیب

[۴۳] بقره/سوره۲، آیه۱۵۹.

[۴۴] بقره/سوره۲، آیه۲۰۹.

[۴۵] بقره/سوره۲، آیه۲۱۳.

[۴۶] بقره/سوره۲، آیه۲۵۳.

[۴۷] آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۰۵.

[۴۸] انعام/سوره۶، آیه۵۷.

[۴۹] جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۷.

، معنای کهن سامی را بیش‌تر به ذهن متبادر می‌کند.
در میان انواع آموزه‌های پیامبران، مفهوم صدور بین قرآنی از سوی خداوند، آن را از دیگر آموزه‌ها مجزا می‌سازد. از همین‌رو قرآن‌ در برخورد انسان با این اموزه‌ها، تجاوز از حدود الاهی پس از آگاهی از بینات را مهم‌ترین و اصلی‌ترین عاملی می‌داند که سزاوار نکوهش انسان است.

[۵۰] بقره/سوره۲، آیه۲۱۳.

[۵۱] آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۹.

[۵۲] شوری/سوره۴۲، آیه۱۴.

[۵۳] جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۷.

۴ – بینه در علوم مختلف

از بینه در علوم مختلف بحث شده و معانی مختلفی برای آن بیان شده است که در این مبحث به آن پرداخته می‌شود:

۴.۱ – بینه در تفسیر

به دلیل وضوح معنا و یا سادگی‌ اندیش اسلامی در سده‌های آغازین، مفسران نخستین، برای واژ بینه یا تفسیری ارائه نکرده‌اند، یا در هر آیه به تناسب بافت آیات، به تفسیر یا بیان مصداقی از بینات پیامبران اشاره کرده‌اند؛ اما به‌طور کلی مفسران سده‌های نخستین بینه را به معنای بصیرت و بینش، حلال و حرام، بیانی از سوی خدا، امر و نهی الاهی، فرایض و حدود، عامل رفع شبهات و موجبات گمراهی، خبر عذاب، برهان و استدلال و نشانه‌های پیامبری یک پیامبر بدون به کار بردن واژ معجزه تفسیر کرده‌اند.

[۵۴] تنویر المقیاس من تفسیر ابن‌عباس، ج۱، ص۱۳، بیروت، دارالفکر.

[۵۵] تنویر المقیاس من تفسیر ابن‌عباس، ج۱، ص۱۴، بیروت، دارالفکر.

[۵۶] تنویر المقیاس من تفسیر ابن‌عباس، ج۱، ص۱۵، بیروت، دارالفکر.

[۵۷] تنویر المقیاس من تفسیر ابن‌عباس، ج۱، ص۲۲، بیروت، دارالفکر.

[۵۸] تنویر المقیاس من تفسیر ابن‌عباس، بیروت، ج۱، ص۲۸، دارالفکر.

[۵۹] مقاتل‌ بن‌ سلیمان، التفسیر، ج۱، ص۱۲۱، به کوشش عبدالله محمود شحانه، بیروت، ۱۴۲۳ق.

[۶۰] مقاتل‌ بن‌ سلیمان، التفسیر، ج۱، ص۱۲۶، به کوشش عبدالله محمود شحانه، بیروت، ۱۴۲۳ق.

[۶۱] مقاتل‌ بن‌ سلیمان، التفسیر، ج۱، ص۱۵۲، به کوشش عبدالله محمود شحانه، بیروت، ۱۴۲۳ق.

[۶۲] مقاتل‌ بن‌ سلیمان، التفسیر، ج۱، ص۱۶۱، به کوشش عبدالله محمود شحانه، بیروت، ۱۴۲۳ق.

[۶۳] طبری، ابوجعفر، تفسیر جامع البیان، ج۲۰، ص۵۲.

با طرح مسئل کلامی نیاز نبی به معجزه،

[۶۴] وات، ویلیام مونتگمری، فلسفه و کلام اسلامی، ج۱، ص۱۲۲-۱۲۳، ترجم ابوالفضل عزتی، تهران، ۱۳۷۰ش.

متکلمان مسلمان به ارائ نظراتی، به ویژه با استفاده از آیات ‌قرآن پرداختند.

[۶۵] ماوردی، علی، اعلا النبوه، ج۱، ص۵۷، به کوشش محمد معتصم بالله، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م.

[۶۶] ابن‌تیمیه، احمد، مجموع فتاوی، ج۱۴، ص۱۸۸-۱۸۹، به کوشش عبدالرحمان عاصمی، ریاض، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۱م.

[۶۷] سیدمرتضی، علی، رسائل، ج۲، ص۱۰۲، به کوشش مهدی رجایی، قم، ۱۴۰۵ق.

مفسرانی هم که بر ظرایف کلامی آگاه بودند، تحت‌ تاثیر این آراء، بینه و بینات را در بسیاری از آیات قرآن‌ به معنای معجزات پیامبران تفسیر کردند.

[۶۸] طوسی، محمد، التبیان، ج۲، ص۱۹۰، به کوشش احمد حبیب قصیرعاملی، قم، ۱۴۰۹ق.

[۶۹] طوسی، محمد، التبیان، ج۴، ص۴۶۱، به کوشش احمد حبیب قصیرعاملی، قم، ۱۴۰۹ق.

[۷۰] فخرالدین رازی، محمد، تفسیر، ج۱۲، ص۱۳، بیروت، دارالفکر.

[۷۱] فخرالدین رازی، محمد، تفسیر، ج۱۲، ص۲۰، بیروت، دارالفکر.

[۷۲] فخرالدین رازی، محمد، تفسیر، ج۱۲، ص۴۶، بیروت، دارالفکر.

[۷۳] بیضاوی، عبدالله، انوار التنزیل، ج۱، ص۳۵۷، به کوشش عبدالقادر حسونه، بیروت، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۶م.

[۷۴] بیضاوی، عبدالله، انوار التنزیل، ج۱، ص۵۵۰، به کوشش عبدالقادر حسونه، بیروت، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۶م.

[۷۵] بیضاوی، عبدالله، انوار التنزیل، ج۳، ص۳۵، به کوشش عبدالقادر حسونه، بیروت، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۶م.

[۷۶] فیض کاشانی، محسن، تفسیرالصافی، ج۱، ص۲۸۰، به کوشش حسین اعلمی، قم، ۱۴۱۶ق.

[۷۷] فیض کاشانی، محسن، تفسیرالصافی، ج۱، ص۵۱۶، به کوشش حسین اعلمی، قم، ۱۴۱۶ق.

برای آیاتی نیز که بافت آن‌ها چنین تفسیری را بر نمی‌تافت، تفاسیری ارائه کرده‌اند، چون بیان و بصیرت، علم و نبوت، وحی، قرآن، اشاراتی به ظهور پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، دلایل و شواهد حقانیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم).

[۷۸] طبری، ابوجعفر، تفسیر جامع البیان، ج۲۰، ص۵۲.

[۷۹] طوسی، محمد، التبیان، ج۴، ص۱۵۳، به کوشش احمد حبیب قصیرعاملی، قم، ۱۴۰۹ق.

[۸۰] بیضاوی، عبدالله، انوار التنزیل، ج۳، ص۲۴۳، به کوشش عبدالقادر حسونه، بیروت، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۶م.

[۸۱] فیض کاشانی، محسن، تفسیرالصافی، ج۲، ص۱۲۴، به کوشش حسین اعلمی، قم، ۱۴۱۶ق.

[۸۲] طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۱، ص۳۸۸، قم، ۱۴۰۲ق.

در کنار این مسئله در برخی از آیات که به دلیل وجود قرائنی می‌توان بینات را به معجزات پیامبران تفسیر کرد، برخی از مفسران تفاسیری ارائه داده‌اند که در آن‌ها بینات از سنخ دانش، علم، بصیرت و احکام الاهی تفسیر شده است.

[۸۳] بغوی، حسین، معالم التنزیل، ج۳، ص۱۳۹، به کوشش خالدعک و مروان سوار، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م.

[۸۴] قرطبی، محمد، الجامع الاحکام القرآن، ج۱۰، ص۳۳۵، به کوشش احمد عبدالعلیم بردونی، قاهره، ۱۳۷۲ق.

[۸۵] بیضاوی، عبدالله، انوار التنزیل، ج۳، ص۴۶۹، به کوشش عبدالقادر حسونه، بیروت، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۶م.

۴.۲ – بینه در فقه

از آن‌جا که در اختلافات و دعا