توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مدفن حضرت معصومه ۹۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مدفن حضرت معصومه ۹۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل مدفن حضرت معصومه ۹۴ اسلاید در PowerPoint :

آستان حضرت معصومه

آستان حضرت مَعْصومه، سازمانی در شهر قم است که شامل حرم حضرت معصومه (علیهاالسلام) و ساختمان‌ها و موقوفات وابسته به آن‌ است. نخستین بنای حرم حضرت معصومه (علیهاالسلام)، به دست موسی بن خزرج اشعری ساخته شد و بعد از آن، دیگران در دوره‌های مختلف به تکمیل و تجدید بنای آن پرداختند.
حرم مطهر و ساختمان‌های وابسته به آن شامل: بقعه و ضریح، گنبد، گلدسته‌ها، صحن‌های عتیق، جدید و صاحب‌الزمان و رواق‌های متعدد است. موقوفات آستان حضرت معصومه متعدد و زیاد است.

آستان حضرت معصومه

آستان حضرت معصومه

اطلاعات کلی

عنوان

آستان حضرت معصومه

بنیانگذار

موسی بن خزرج اشعری

تأسیس

۲۰۱ هجرى قمری

مکان

ایران، قم

بناهای‌وابسته‌به‌حرم

بقعه و ضریح، گنبد، گلدسته‌ها، صحن‌های عتیق، جدید و صاحب‌الزمان و رواق‌های متعدد

اشخاص‌مدفون‌درحرم

سیدمحمدحسین طباطبایی، سیداحمد خوانساری، سیدمحمدتقی خوانساری، سیدصدرالدین صدر، شیخ عبدالکریم حائری یزدی و دیگران

اطلاعات بنا

مساحت

۱۳,۵۲۷ مترمربع

رواق‌های حرم

رواق شرقی یا آینه، رواق غربی، رواق شاه‌صفی، رواق شاه‌عباس دوم، رواق شاه‌سلیمان و رواق طباطبائی

ایوان‌های حرم

ایوان طلا، ایوان آینه و ایوان‌های دیگر

مشخصات ضریح

طول ۴/۸۰ و عرض ۴/۴۰ و ارتفاع ۳ متر

مشخصات گنبد

ارتفاع خود گنبد ۱۶ متر و ارتفاع آن از سطح زمین ۳۲ متر، قطر گنبد ۱۲ متر

مشخصات‌گلدسته‌ها

جمعاً ۶ گلدسته، ارتفاع گلدسته‌های اصلی حرم از کف صحن ۳۲/۲۰ و قطر آنها ۱/۵ متر

بازسازی‌کننده

سلطان‌ محمد الجایتو، شاه‌بیگم صفوی، شاه‌طهماسب صفوی، فتحعلی‌شاه و دیگران

فهرست مندرجات

۱ – زندگی‌نامه
۲ – باغ بابلان
۲.۱ – موقعیت جغرافیایی
۳ – ساختمان‌ها
۳.۱ – حرم
۳.۱.۱ – تاریخچه
۳.۱.۱.۱ – حمله مغولان
۳.۱.۱.۲ – روزگار صفویان
۳.۱.۱.۳ – دوره نادری و زندی
۳.۱.۱.۴ – روزگار قاجاریان
۳.۱.۲ – مرقد مطهر
۳.۱.۳ – ضریح
۳.۲ – گنبد
۳.۳ – گلدسته‌ها
۳.۴ – صحن‌ها و ایوان‌ها
۳.۴.۱ – صحن عتیق
۳.۴.۲ – صحن جدید
۳.۴.۳ – صحن صاحب‌الزمان
۳.۵ – رواق‌ها و گنبدها
۳.۵.۱ – رواق شرقی
۳.۵.۲ – رواق غربی
۳.۵.۳ – رواق و گنبد شاه‌صفی
۳.۵.۴ – رواق و گنبد شاه‌عباس دوم
۳.۵.۵ – رواق و گنبد شاه‌سلیمان
۳.۶ – مدارس و مساجد
۳.۷ – موزه
۳.۸ – کتابخانه
۴ – موقوفات آستان
۴.۱ – قدیمی‌ترین وقف‌نامه
۴.۲ – نظارت بر موقوفات
۵ – تولیت آستان
۵.۱ – قدیمی‌ترین فرمان تولیت
۶ – فهرست منابع
۷ – پانویس
۸ – منبع

زندگی‌نامه

فاطمه (علیهاالسلام)، (د ۲۰۱ق/۸۱۶م) دختر امام موسی کاظم (علیه‌السّلام) (۱۲۸-۱۸۳ق/۷۴۵-۷۹۹م) است. در باب علت و تاریخ شهرت ایشان به «معصومه» اظهارنظر قطعی دشوار است. براساس فرمانی از جهانشاه قره‌قویونلو (سده ۹ق/۱۵م) فقط می‌توان حدس زد که از همین روزگاران به این نام مشهور شده است.

وی در ۲۰۱ق/۸۱۶م، یک سال پس از ورود امام رضا (علیه‌السّلام) به مرو، عزم خراسان کرد و چون به ساوه رسید بیمار شد. موسی‌ بن خزرج اشعری از اشعریان مقیم قم به ساوه رفت و وی را به قم آورد و در سرای خویش منزل داد. مطابق روایتی دیگر، خود فاطمه (علیهاالسلام) از خادم خواست که او را به قم برد. بیماری او ۱۷ روز ادامه یافت و به فوت انجامید. جنازه‌اش را در محلی موسوم به باغ بابلان که اکنون روضه اوست به خاک سپردند.

درباره عمر فاطمه (علیهاالسلام) به هنگام وفات، روایات گوناگون است. برخی او را ۱۸ ساله و بعضی بیش از این دانسته‌اند، اما با توجه به این‌که پدر وی امام موسی کاظم (علیه‌السّلام) در ۱۷۹ق/۷۹۵م به دستور‌ هارون‌الرشید گرفتار و زندانی شد و ۴ سال در زندان ماند و همان‌جا وفات یافت و وفات فاطمه نیز در ۲۰۱ق/۸۱۶م رخ نمود، وی لااقل می‌بایست در ۲۱ یا ۲۲ سالگی وفات کرده باشد. براساس روایتی دیگر فاطمه (علیهاالسلام) مسموم شد، ولی این روایت ضعیف است و مورخان معتبر، از آن میان، حسن‌ بن محمدحسن قمی از آن یاد نکرده‌اند.

باغ بابلان

بابلان، پاورپوینت کامل مدفن حضرت معصومه ۹۴ اسلاید در PowerPoint باغی بود از آنِ موسی اشعری در بیرون شهر قم. حسن قمی از آن به «مقبره بابلان» تعبیر کرده است، زیرا موسی‌ بن خزرج آن باغ را پس از دفن حضرت معصومه، برای گورستان عمومی وقف کرد.

منزلی را که معصومه در آن چندی زیست به مسجد اختصاص داد. آن منزل نیز بیرون شهر قم بود و اینک معروف به سرای سِتّیّه، همراه با «بیت‌النور» که محل عبادت وی بود، معمور و مزار مردم است.

موقعیت جغرافیایی

نخستین بار میرابوالفضل عراقی مسجدی در کنار آن ساخت و از این‌رو، محوطه وسیع اطراف آن به میدان میر مشهور شد. باغ بابلان در کنار رودخانه و بیرون شهر قم بود.
مسلم است که این باغ حتی در سده‌های ۷ و ۸ق نیز خارج از قم بوده، زیرا قاضی احمد قمی از شمس‌الدین صاحب دیوان یاد می‌کند که «متوجه شهر قم شد و چون به آنجا رسید، در مشهد شریف که بیرون شهر است فرود آمد».

همچنین به موجب یک وقف‌نامه از روزگار صفویان، حرم بیرون از باروی قم بوده است. در ایامی که شاردن از قم دیدار می‌کرده، دیوار پهن و ستبری از آجر میان ساختمان حرم و رودخانه کشیده شده بوده که به هنگام طغیان رودخانه، به حرم آسیبی وارد نیاید.
بنابراین در آن روزگار نیز حرم با رودخانه فاصله چندانی نداشته است، گرچه امروز این فاصله به چند صد متر می‌رسد، اما این عقب‌نشینی را نمی‌توان طبیعی دانست بلکه به گمان قوی مسیر رودخانه را بعداً کمی تغییر داده‌اند تا حرم از آسیب احتمال مصون بماند.

ساختمان‌ها

پس از فوت حضرت معصومه (علیهاالسلام) و دفن او در باغ بابلان، روضه وی در طی تاریخ دستخوش دگرگونی‌های بسیار شد و به تدریج بر وسعت و شکوه حرم و بناهای مجاور آن افزوده گشت تا این‌که این روضه به شکوهمندترین و معروف‌ترین زیارتگاه‌های ایران پس از آستان قدس رضوی تبدیل شد. در زیر به شرح تحوّلات تاریخی ساختمان‌های آستان می‌پردازیم:

حرم

این بنا شامل ساختمان درونی آرامگاه، مرقد مطهر و ضریح اطراف مرقد است. پس از دفن حضرت معصومه (علیهاالسلام)، اشعریان سایبانی از بوریا بر روی مزار او برافراشتند. این سایبان بر جای بود تا آن‌که زنی زینب نام «قبه بر سر تربت او نهاد». در مورد نسب این زینب اختلاف است. حسن قمی مؤلف تاریخ قم (نوشته ۳۷۸ق/۹۸۸م)، او را دختر محمد بن علی‌ بن موسی‌الرضا (علیه‌السّلام) می‌داند.

بعضی دیگر و از جمله حسینی قمی می‌گویند: «زینب دختر امام محمدتقی (علیه‌السّلام) وارد قم شد و قبه بر سر تربت آن حضرت نهاد»، بعضی دیگر او را دختر موسی مُبَرقع و برخی دختر امام جواد (علیه‌السّلام) می‌دانند و می‌گویند او گنبدی هم بر روی مرقد حضرت معصومه ساخت. گفته اخیر مأخذ معتبری ندارد. به نظر می‌آید گفتار حسن قمی صحیح‌تر باشد، به‌ویژه، نزدیکی زمان مصنف با بنای بقعه مؤیّد این مطلب است.

تاریخچه

سایبانی که اشعریان برافراشتند، می‌بایست تا نیمه سده ۳ق برقرار بوده باشد، زیرا به تصریح حسن قمی، برادر زینب یعنی موسی‌ بن محمد بن علی‌ بن موسی‌الرضا (گنبدی) در ۲۵۶ق/۸۶۹م وارد قم شد و پس از خروج او از قم، زینب در طلب برادرش از کوفه به قم آمد. مسلم است که بنای زینب نیز لااقل تا ۳۷۸ق/۹۸۸م که تاریخ قم تصنیف شده، بر پای بوده است.

از آن پس تا ۴۵۷ق/۱۰۶۴م آگاهی چندانی از تجدید بنای خود بقعه در دست نیست، جز آن‌که در ۳۵۰ق/۹۶۱م ابوالحسن زید بن احمد بن بحر اصفهانی حاکم قم، سر در بقعه را از جانب رودخانه گسترش داد و در بزرگتری برای آن تهیه کرد. در ۴۴۷ق/۱۰۵۵م امیرابوالفضل عراقی از امیران طغرل سلجوقی (د ۴۵۵ق/۱۰۶۳م) به اشارت شیخ طوسی (۳۸۵-۴۶۰ق/۹۹۵-۱۰۶۷م) «مشهد و قبه سِتّی فاطمه را بساخت». ساختمان این بنا تا ۴۵۷ق/۱۰۶۵م به درازا کشید. این بنا فاقد ایوان و بیوت و گلدسته بود.

حمله مغولان

در حمله مغولان، قم نیز از آسیب مصون نماند. ولی احتمالاً به حرم آسیبی نرسید، زیرا ساختمان عراقی تا روزگار صفویان برجای بوده است. برخی گفته‌اند که تیمور گورکانی (۷۳۶-۸۰۷ق/۱۳۳۵-۱۴۰۴م) نیز قم را ویران کرد، ولی برخی منکر هجوم تیمور به قم شده‌اند.

حمدالله مستوفی از ویران شدن قم یاد می‌کند، ولی مشخص نیست مقصود وی، ویرانی ناشی از حمله مغولان است یا کسان دیگر؛ نیز معلوم نیست که به خود حرم آسیبی وارد شده است یا نه. پس از آن سلطان محمد الجایتو (د ۷۱۶ق/۱۳۱۶م) که آثار او در مشهد رضوی مشهور است، به عمران شهر قم و مشاهد آن پرداخت. کاشی‌های موجود در آستان که تصویر سواران مغول بر آن نقش شده، از آثار دوران اوست.

روزگار صفویان

در روزگار صفویان، آستان حضرت معصومه شکوه و جلالی یافت. صفویان گنبد و بارگاه حضرت معصومه را مرتفع‌تر ساختند و به کاشی آراستند. اینان، خادمان و حافظان و زائران را میهمان می‌کردند و هزینه می‌دادند و بالجمله «دارالمؤمنین قم در این وقت، کمال معموری و آبادی به هم رسانید». بنای عراقی تا ۹۲۵ق/۱۵۱۹م بر جای بود. در این سال شاه‌بیگم دختر شاه اسماعیل اول صفوی (د ۹۳۰ق/۱۵۲۳م) به مباشرت عمادبیک، بقعه حضرت معصومه را به صورت بنایی ۸ پهلو با ۸ صُفّه تجدید کرد و دیوار‌ها را با کاشی مُعَرَّق بیاراست و در جلوِ آن ایوانی با ۲ مناره بنا نهاد و صحنی نیز با چند بقعه و ایوان طرح ریخت.

اما قاضی میراحمد منشی، تاریخ بنای مزبور را ۹۴۶ق/۱۵۳۹م و بانی آن را شاه‌بیگی بیگم دختر کجوری و آل بحرالعلوم می‌گویند در ۵۲۹ق/۱۱۳۴م شاه‌بیگم دختر عمادبیک، بر سر مرقد حضرت معصومه گنبدی بنا نهاد.

این گفته‌ها بی‌گمان نادرست است، زیرا قزوینی رازی مؤلف النقض (نوشته در ۵۶۰ق/۱۱۶۴م)، از بنای ابوالفضل عراقی سخن می‌گوید. اگر شاه‌بیگم بر بقعه فاطمیه بنایی ساخته بود، وی آن را یاد می‌کرد. این اشتباه ظاهراً باید از تشابه دو رقم «۹۲۵» و «۵۲۹» و «عمادبیک» و «مهمادبیک» و ریختگی‌های کتیبه‌ای که واعظ کجوری و آل بحرالعلوم آن را نقل کرده‌اند، ناشی شده باشد. خاصه آن‌که فیض در گنجینه آثار قم، اشتباه وی را در ذکر تاریخ بنا، ناشی از آن می‌داند که مطابق رسم آن روزگار، اعداد روی کتیبه‌ها را معکوس می‌نوشتند. خود وی نمونه‌هایی ازاین‌گونه تاریخ‌نویسی را دیده و شواهدی از آن را آورده است. کتیبه موردِ نظرِ کجوری که در ایام قاجاریان می‌زیست، در آیینه‌کاری حرم و دیوارهای اطراف و محو کاشی‌ها و گچ‌بری‌های کهن توسط کیکاووس میرزای قاجار از میان رفت.

در پایان روزگار صفویان که افاغنه بر ایران تاختند، حرم معصومه از این حمله بی‌نصیب نماند و اشرف افغان (د ۱۱۴۲ق/۱۷۲۹م) به هنگام عقب‌نشینی از برابر نادر، همه نفایس و زر و زیورهای آستان، حتی طلاهای روی صندوق مرقد شاه‌عباس را نیز کند و به یغما برد.

دوره نادری و زندی

در دوره نادری (۱۱۴۸-۱۱۶۰ق/۱۶۸۸-۱۷۴۷م) و زندی (۱۱۶۲-۱۲۰۹ق/۱۷۴۸-۱۷۹۴) از مرمت یا تجدید بنای حرم، اطلاعی در دست نیست.

روزگار قاجاریان

در روزگار قاجاریان، حرم مطهر شکوه و عظمت روزگار صفویان را بازیافت. فتحعلی‌شاه (د ۱۲۵۰ق/۱۸۳۴م) سطح حرم را با سنگ مرمر فرش کرد، به تصریح کتیبه موجود، آیینه‌کاری دیوارهای حرم نیز در ایام او آغاز شد و در روزگار محمدشاه (د ۱۲۶۴ق/۱۸۴۷م) پایان یافت.

مرقد مطهر

پس از بنای بقعه و تجدید ساختمان آن، در ۶۰۵ق/۱۲۰۸م به اشاره امیرمظفر احمد بن اسماعیل، بزرگترین کاشی‌ساز عصر به نام محمد بن ابی‌طاهر کاشی قمی، یا محمد بن طاهر بن ابی‌الحسین مدت ۸ سال به ساختن کاشی‌هایی برای مرقد شریف مشغول بود و سرانجام در ۶۳۰ق/۱۲۳۲م آن کاشی‌ها را آماده و در جای خود تعبیه کرد. این کاشی‌ها هنوز پابرجاست و از کهن‌ترین و باارزش‌ترین آثار موجود در آستان به شمار می‌رود.
طول مرقد ۹۰/۲ و عرض و ارتفاع آن ۲۰/۱ متر است و چون کمی از خط قبله انحراف دارد، در روزگار شاه‌طهماسب به راهنمایی محقق ثانی ضریحی در محاذات قبله بر گرد آن قرار دادند.

ضریح

نخستین ضریح مرقد، ساخته شاه طهماسب اول است. این ضریح در ۹۵۰ق/۱۵۴۳م به طول ۸۰/۴ و عرض ۴۰/۴ و ارتفاع ۲ متر از آجر بنا شد. در شمال این ضریح، دری چوبی برای ورود به مرقد قرار داشت که در ۱۲۱۳ق/۱۷۹۸م به جای آن دری نفیس از طلا مرقد قرار داشت که در ۱۲۱۳ق/۱۷۹۸م به جای آن دری نفیس از طلا به دستور فتحعلی‌شاه ساخته و نصب شد.

شاه طهماسب بعداً ضریحی دیگر از فولاد سفید و شفاف در اطراف ضریح پیشین به فاصله نیم متری از زاویه جنوب غربی حرم نصب کرد. این ضریح در ۱۰۰۰ق/۱۵۹۱م توسط شاه عباس اول با ضریح دیگری تعویض شد. فتحعلی‌شاه این ضریح را در ۱۲۴۵ق/۱۸۲۹م با صفحاتی از نقره پوشاند و آن را بر فراز پایه‌ای از سنگ مرمر به ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر جای داد. ضریح فتحعلی‌شاه یک‌بار در ۱۳۲۸ق/۱۹۱۰م و بار دیگر در ۱۳۶۵ق/۱۹۴۵م به علت فرسودگی مرمت شد و سرانجام در ۱۳۴۸ش شکل آن را تغییر دادند و بر ارتفاعش افزودند.

گنبد

نخستین گنبدی که بر فراز تربت فاطمه بنا شد، ساخته ابوالفضل عراقی در ۴۵۷ق/۱۰۶۴م بود. در ۹۲۵ق/۱۵۱۹م شاه‌بیگم صفوی این گنبد را ویران کرد و گنبدی دیگر ساخت که اکنون باقی است. در ۱۵۱۸ق/۱۸۰۳م به فرمان فتحعلی‌شاه با ۰۰۰‘۱۲ خشت زرین گنبد را بیاراستند. ارتفاع گنبد از سطح بام ۱۶ متر و از سطح زمین ۳۲ متر است. پیرامون خارجی آن ۶/۳۵ و پیرامون داخلی آن ۶۶/۲۸ و قطرش ۱۲ متر است.

گلدسته‌ها

در آستان حضرت معصومه جمعاً ۶ گلدسته هست. دو گلدسته خود حرم در اوایل روزگار صفویان، توسط شاه‌بیگم بنا شد. در ۱۱۹۸ق/۱۷۸۳م این ۲ گلدسته توسط لطفعلی‌خان زند تجدید بنا شد، زیرا از قصیده هاتف اصفهانی که در پیشانی ایوان طلا کتیبه شده، برمی‌آید که ۲ گلدسته شاه‌بیگم پیش از تجدید بنای لطفعلی‌خان ویران بوده است.

در ۱۲۱۸ق/۱۸۰۳م فتحعلی‌شاه این گلدسته‌ها را طلاکاری کرد. این گلدسته‌ها در ایام ناصرالدین‌شاه، توسط حسین‌خان شاهسوند، معروف به شهاب‌الملک در ۱۲۸۶ق/۱۸۶۹م تجدید بنا شد و سطح آن‌ها با کاشی آراسته گشت. در ۱۲۹۹ق/۱۸۸۱م کامران‌میرزای قاجار آن‌ها را با خشت‌های زرین بیاراست. ارتفاع این گلدسته‌ها از کف صحن ۲۰/۳۲ و از سطح بام ۴۰/۱۷ و قطر آن‌ها ۵/۱ متر است.

دو گلدسته دیگر در ۱۳۰۳ق/۱۸۸۵م توسط علی‌اصغرخان اتابک در صحن جدید و طرفین ایوان آینه بنا شد که به گلدسته اتابکی مشهور است. ارتفاع آن‌ها از کف صحن ۸۰/۴۲ و از سطح بام ۲۸ متر و قطرشان ۳۰/۳ متر است. دو گلدسته دیگر موسوم به گلدسته کوتاه بر فراز زاویه‌های بخش درونی صحن جدید قرار دارد که همواره از آن‌ها برای اذان گفتن استفاده می‌شده است. این گلدسته‌ها به ارتفاع ۵۰/۱۳ متر از کف صحن و قطر ۳ متر و پیرامون ۹۰/۹ متر به شکل هشت‌ضلعی منظم ساخته شده‌اند.

صحن‌ها و ایوان‌ها

آستان حضرت معصومه دارای ۳ صحن است: صحن عتیق، صحن جدید و صحن صاحب‌الزمان.